نماینده‎گان شورای ملی، کارکردهای یک سال گذشتۀ خویش را نقد کرده و گفته‎اند که انتظارات مردم را به‌دلایل مشخصی برآورده نتوانسته‌اند.
شماری از نماینده‌گان و سناتوران هم‌چنان می‌گویند، دولت همیشه در تلاش مداخله در تصمیم‌گیری‌های پارلمان بوده و کوشیده خواست‌های خویش را بر نماینده‎گان مردم تحمیل کند.
برخی نماینده‎گان مدعی هستند که اعضای مجلس بیش از آن‌که به‌مسوولیت‎های قانونی‎شان بپردازند، مصروف زدوبندهای شخصی خویش می‎باشند.
نماینده‎گان شورای ملی روز دوشنبه به رخصتی‎های زمستانی خویش رفتند.
داکتر نقیب‌الله فایق نمایندۀ مردم فاریاب در مجلس می‌گوید، دفاع کردن از کارهای خود و همکاران ما در یک‌سال گذشته دُشوار است، زیرا دیده می‌شود که شماری از نماینده‌گان مسوولیت‌های قانونی خود را انجام نمی‌دهند و درگیر کارهای دیگری هستند.
آقای فایق هم‌چنان افزود: «این نماینده‌گان در کمیسیون‌ها حضور ندارند، به نظارت‌ نمی‌روند، حتا در مجلس عمومی هم حضور نمی‌یابند و بیشتر به کارهای شخصی و بازرگانی خود درگیر هستند.»
اما این عضو مجلس تأکید کرده گفت، در یک‌سالِ گذشته خلاف آن‌چه در مطبوعات گفته می‌شود در پارلمان افغانستان کارهای زیادی صورت گرفته است؛ مثلاً در جریان همین سال یازده قانون از پارلمان افغانستان پاس شده و چهار مورد تعدیل قانون نیز به تصویب رسیده است و نزدیک به ده موافقت‌نامۀ مهم میان افغانستان و کشورهای بیرونی در مجلس نظردهی و قبول شده است و هم‌چنان ده‌هابار مجلس آجنداهای مهمی را روی موضوعات مختلف ملی گرفته است.
این عضو مجلس هم‌چنان می‌گوید، در کمیسیون‌ها هم روزانه ده‌ها تن از شهروندان کشور مراجعه کرده‌اند و به مشکلات‌شان رسیده‌گی شده است.
نقیب‌الله فایق تصریح کرد، به جز دو قانون همۀ قوانینی که از طرف حکومت به مجلس آمده بود، پاس شده است.
در این حال، فرهاد مجیدی عضو دیگر مجلس نماینده‌گان کارکرد یک سالۀ پارلمان را ناکام می‌خواند.
او می‌گوید که پارلمان به گونه‌‎یی‌که باید متأسفانه کار نکرده است.
آقای مجیدی می‌افزاید، دلایل زیادی مبنی بر ناکامی‌های پارلمان وجود دارد که بیشتر بر می‌گردد به مداخلات حکومت در کارهای پارلمان.
این نمایندۀ مجلس هم‌چنان می‌گوید، حکومت از شروع پارلمان تا اکنون، همیشه برای پارلمان مزاحمت ایجاد کرده و تلاش کرده است از راه‌های گوناگون به امور کاری پارلمان مداخله کند و حکومت هیچ‌گونه احترامی به مردم و نماینده‌گان مردم نگذاشته است.
او می‌افزاید، غفلت در وظیفه متأسفانه همیشه وجود دارد که حتا موضوع باج‌گیری‌های شماری را از دولت نیز باعث شده است.
در عین حال، هدایت‌الله رهایی یکی از اعضای مجلس سنا می‌گوید، در کنارِ ناکامی‌ها در این سال، کارهای زیادی هم صورت گرفته است.
آقای رهایی هم‌چنان می‌گوید، شماری از قوانین و هم‌چنان توافق‌نامه‌ها با کشورهای دیگر، در هر دو مجلس تصویب و نظرخواهی شده است.
اما این سناتور می‌گوید، این یک واقعیت است که پارلمان در بخش‌هایی ناکام بوده و این ناکامی بیشتر از رقابت‌های ناسالم حکومت با پارلمان ناشی می‌شود. آقای رهایی معتقد است، حکومت همیشه در تلاش بوده تا نقش نظارتی پارلمان ضعیف باشد.
هم‌چنان، گل پادشاه مجیدی نمایندۀ مردم پکتیا در مجلس می‌گوید، نماینده‌گان بیشتر در بخش نظارتی مشکلات داشته‌اند و قسمی‌که توقع می‌رفت، کار در شورای ملی صورت نگرفته است.
این عضو مجلس معتقد است، خودسری‌ها و احترام نگذاشتن دولت به قانون، سبب شده است تا پارلمان نتواند این نقش خود را به‌گونۀ درست به‌سر رساند.
گل پادشاه مجیدی قانون‌گذاری را از دست‌آوردهای خوب یک‌سال گذشتۀ پارلمان دانسته می‌گوید، ما قوانین زیاد و خوبی را امسال در پارلمان تصویب کردیم.
به گفتۀ او، قانون شوراهای ولایتی، قانون قراردادهای بازرگانی، قانون استفاده از تنباکو و هم‌چنان قانون سرپرستی اطفال در این سال تصویب شد.
این عضو مجلس هم‌چنان معتقد است، بربنیاد توقع مردم، شورای ملی عمل نکرده است.
در این حال، داکتر ظهیر سعادت نمایندۀ مردم پنجشیر در مجلس با بیان این‌که پارلمان افغانستان مانند بخش‌های دیگر کشور مشکلات خود را داشته است، می‌گوید، نسبت به دور گذشته دست‌آوردهای پارلمان افغانستان امسال بسیار خوب بوده و قوانینی را که به تصویب رسانده اند، از قوانینی بوده که نیازمندی بیشتر مردم در آن زمینه‌ها وجود داشته است.
قوانین عملی خواهند شد؟
نماینده‎گان شورای ملی می‎گویند قوانینی که از جانب آنها تصویب می‎شود با استقبال حکومت و مردم مواجه نمی‎شود.
آن‎ها همچنان می‎گویند که برخی قوانین برخلاف خواست مردم تصویب شده است.
داکتر نقیب‌الله فایق از اعضای پارلمان در این باره گفت، بسیاری از مردم به دلیل این که قومیت آن‎‏ها در شناسنامه‎‌ها درج نمی‎شود، نمی‎خواهند شناسنامه بگیرند.
به گفتۀ او، کاری‌که مجلس به حق هموطنان اهل هنود ما کرد، نیز برای مردم قابل قبول نیست. همچنان، مجلس اخیراً صلاحیت نظارتی شوراهای ولایتی را مورد تأیید قرار نداد.
نقیب‌الله فایق معتقد است شماری از وکلا دیدگاه‌های سلیقه‌یی خود را در تصویب قوانین دخیل ساخته‌اند.
آقای فایق افزود: «مثلاً در قانون شوراهای ولایتی نقش نظارتی برای نماینده‌گان این شوراها داده نشد و این نشأت می‌گیرد از دیدگاه سلیقه‌یی شماری از وکلا که نمی‌خواهند تا مردم حق نظارت را در ولایت خود داشته باشند».
این عضو مجلس معتقد است که این گونه قوانین به دردِ مردم نمی‌خورد.
هم‌چنان، این عضو مجلس نماینده‌گان با اشاره بر قوانینِ اختلاف برانگیزی که از دور پیشتر پارلمان باقی مانده بود و تا حال تصویب نشده است، می‌گوید: «قانون تحصیلات عالی و قانون محو خشونت علیه زنان از قوانین اختلاف برانگیزی بود که از دور پیش پارلمان تا حالا تصویب نشده است و فکر می‌کنم در آینده هم‌چنان این قوانین نا تصویب خواهند ماند».
باج‌گیری و لابی‌های حکومت در پارلمان
شماری از نماینده‌گان مجلس دلیل ناکامی در تصمیم‌گیری‌های خود را نفوذ حکومت در پارلمان دانسته می‌گویند که حکومت لابی‌های خود را در پارلمان دارد و آن‎ها از مجراهای گوناگون تلاش می‌کنند تا در برخی تصمیم‌گیری‌های مجلس تأثیر بگذارد.
آنان هم‌چنان می‌گویند که شماری از نماینده‌گان نیز در جریان سال گذشته درگیر باج‌گیری‌های خود از حکومت بوده اند.
گل پادشاه مجیدی نمایندۀ مردم پکتیا می‌گوید، بیشتر نماینده‌گان مجلس درگیر باج‌گیری‌ها بوده‌اند که چند دسته‌شدن پارلمان در شماری موارد، می‌تواند از دلایل قوی باشد.
این عضو مجلس تصریح کرد و گفت: «بعضی وقت‌ها موضوعاتی که بسیار روشن بوده، مجلس نتوانسته کاری را انجام دهد، مانند موضوعات بودنِ فساد در یک اداره یا وزارت‌خانه، در این موارد حتا خود رییس‌جمهور هم دخالت داشته است.»
آقای مجیدی معتقد است، حکومت به شکل انفرادی در مجلس لابی‌های خود را داشته است.
او می‌گوید، حکومت در این زمینه مؤفق بوده است.
هم‌چنان، فرهاد مجیدی عضو دیگر مجلس می‌گوید، در کنار این‌ها شماری زیادی از نماینده‌گان در مجلس درگیر موضوعات قومی، سمتی و زبانی هستند؛ موضوعات حیاتی و ملی را از یاد برده‌اند.
در عین حال، نقیب‌الله فایق با بر شمردن مشکلات نماینده‌گان مجلس می‌گوید: «برخی وکلا در بسیاری از موارد مشکل دارند؛ از طالب، زندانی، مجرم، خارجی، وزیر، قاچاق‌بر و… دفاع می‌کنند؛ در بعضی موارد مصروف کارهی خانواده‌گی، گروهی و حزبی خود می‌شوند و مسایل ملی فراموشِ‌شان می‌شود».
داکتر فایق هم‌چنان می‌گوید، حکومت به گونه‌یی غیر مرعی در جهت کم ساختن مجالس عمومی نیز نقش داشته است.
آقای فایق می‌افزاید، چون همیشه کارکردهای حکومت در مجلس عمومی نقد می‌شد و در رسانه‌ها انعکاس می‌یافت؛ حکومت تلاش کرد تا جلسات عمومی زیادتر نباشد.
این عضو مجلس تصریح کرده گفت: «حکومت با بهانه‌های زیاد و با احتمال این‌که با هیأت اداری معامله‌یی هم کرده باشد، جنبۀ کار را بیشتر در کمیسیون‌ها مطرح کرد و این از طرف هیأت اداری پذیرفته شد تا حکومت یک مقدار راحت باشد.»
در این حال، داکتر ظهیر سعادت عضو دیگر مجلس می‌گوید، شماری از نماینده گان به گونۀ انفرادی بنابر منفعت‌های مشخص خود در طول سال مصروف باج‌گیری‌ بوده اند.
آقای سعادت دلیل دیگر ناکامی پارلمان را در عملکردهای حکومت دانسته می‌گوید، در بسا موارد فیصله‌های شورا در تاق نسیان گذاشته می‌شود و در جهت تطبیق آن تلاش صورت نمی‌گیرد.
در هر چهار و نیم ماه یک‌بار نماینده‌گان مردم در پارلمان به تعطیلی می‌روند و آن‌ها مکلف‌اند تا در ولایات مربوطۀ شان از ادارات محلی و مشکلات مردم وارسی کنند.