حضار گرامی و مهمانان عزیز السلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته!
در قدم نخست تشکر می‌کنم از بنیاد شهید احمدشاه مسعود، به‌ویژه از برادر عزیز احمدولی مسعود که با برگزاری کنفرانس‌های این چنینی، روی مسایل مهم به بحث‌وگفت‌وگو پرداخته‌‍‌ است.
انتظار ما این ا‌ست که چنین کنفرانس‌های مهم، مشکلات افغانستان و به‌ویژه صلح در کشور را به بحث و بررسی گیرد و نتایج مؤثری را در قبال داشته باشد.
امروز که ما در این‌جا جمع شده‌ایم، تأکید مکرر بر این‌ است که در کشور مشکلاتی وجود دارد و باور داریم که برای بیرون‌شدن از چنین وضعیت باید راه حل آن را جست‌وجو کنیم تا صلح پایدار در کشور تأمین گردد.
نخستین نیاز دست‌یابی به صلح پایدار این‌ است که دیدگاه‌های مختلف شنیده شوند و پیرامون آن بحث صورت گیرد تا موضوع دست‌یابی به صلح به یک گفتمان ملی مبدل شود.
مسألۀ دیگر در این مورد این ا‌ست تا با بحث و گفت‌و گو به فکر نزدیک ساختن آرا و دیدگاه‌های گوناگون باشیم تا شود از میان دیدگاه‌ها به یک دید واحد، منسجم و با پشتوانه برای دست‌یابی به صلح پایدار برسیم.
حضار گرامی!
همه می‌دانیم که در حدود سی و نیم دهۀ گذشته افغانستان عملاً درگیر جنگ بوده و اکنون نیز کشور در ناامنی به سر می‌برد؛ اما همیشه برای چیستی عوامل جنگ و راهبردها برای بیرون‌شدن از این حالت وجود داشته است، این اختلاف نظرها سبب شده است تا پروسۀ دست‌یابی به صلح و ثبات پایدار و ختم جنگ طولانی‌تر شود.
عوامل مختلف داخلی و خارجی در کشور جنگ را دامن زده و سبب ایجاد این وضعیت شده است که بدین ترتیب باید عوامل داخلی و خارجی‌یی که بستر جنگ را آماده می‌سازد، شناسایی گردند؛ به همین دلیل عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی‌یی که سبب می‌شود تا افراد، گروه‌ها و حلقات مختلف درگیر بازی بیگانه‌گان شوند، مورد شناسایی و بررسی قرار گیرد.
باید تأکید کرد که مسوولیت مهم به دوش نخبه‌گان کشور است؛ با این ملاحظه که مردم در این پروسه نقش اساسی داشته باشند و این پروسه مردم محور باشد.
باید متذکر شد که مشکل عمده فرا راه پایان دادن به جنگ همین بوده که دیدگاه مردم در آن پروسه در نظر گرفته نشده است.
در کشورهایی که نظام مردم‌سالاری حاکم است؛ مردم در مرکز تصمیم‌گیری‌ها قرار دارند و هر تصمیمی که برای‌شان گرفته می‌شود از پیامدهای آن آگاه می‌باشند؛ زیرا تصمیم نخبه‌گان برخاسته از باور غالب بر جامعه و نظر اکثریت با در نظر گرفتن دیدگاه‌های اقلیت است.
اما در جوامع استبدادزده، توده‌ها مجبور به اطاعت از تصمیم یک شخص و یا چند فرد اند و در حقیقت گروگان آن‌ها اند؛ باور ما این ا‌ست که در افغانستان نیز نخبه‌گان سیاسی‌یی که به فکر چاره‌جویی هستند باید راه‌کارهای‌شان را در نتیجۀ شناخت دقیق از وضعیت ارایه کنند.
در یک دهۀ گذشته نیز جنگ و ناامنی مشکلی بوده که تا اکنون نیز کشور از وجود آن رنج می‌برد؛ این وضعیت نیازمند تلاش‌های جدی در راستای رفتن به صلح پایدار را واضح و روشن ساخته است و این علت باعث آن گردیده است تا نماینده‌گان مردم از ایجاد شورای عالی صلح که روندی را تحت عنوان پروسۀ صلح رهبری می‌کنند، حمایت نمایند.
البته به ابتکار دولت و پشتیبانی نماینده‌گان مردم، پروسۀ صلح ایجاد گردید و این پروسه در زمینه‌یی گفت‌وگو با مخالفین دولت کار خود را آغاز کرده است؛ اما نشست‌ها و ارتباطات ما با اقشار مختلف افغانستان و همکاری مشترک این برنامه را سطح عملی، وسعت و گسترش بخشید.
پیچیده‌گی روند صلح در کشور باعث گردیده است تا ما در شورای عالی صلح نیز پیوسته تلاش نماییم که دیدگاه‌های مختلف احزاب سیاسی، نهادهای مدنی، علما، روشنفکران، زنان، جوانان و طیف‌های مختلف مردم را بشنویم و در چاره‌جویی‌های‌مان برای حل معضل کنونی کشور از این دیدگاه‌ها بهره ببریم. متأسفانه در بسیاری از موارد در ابعاد مختلف آنچه مسوولین ما به آن توجه لازم نداشته اند روش و میکانیزم حل این مشکلات و مبارزه علیه این چالش‌ها بوده است.
نکتۀ را که می‌خواهم بیان کنم و در طرح آجندای ملی از آن یادآوری گردیده است و آن عبارت از، توجه به روش و میکانیزم مناسب برای آوردن صلح در افغانستان است؛ همان‌طوری که یادآوری کردم صلح‌سازی در افغانستان مفهوم گسترده و وسیعی دارد که نمی‌توان تنها به معنی ختم جنگ با مخالفین از آن یاد کرد.
در کنار آن ما معتقدیم که زمینه‌سازی برای قطع جنگ با مخالفین مسلح می‌تواند بخش مهمی از این پروسه باشد. کشور ما در روند کنونی صلح با حفظ دست‌آوردهای ملی، دینی و موارد مثبت دیگر می‌تواند که در همکاری نزدیک با مجامع ملی، بین‌المللی و منطقه‌یی، جایگاه مناسبی را دریابد و انتظار مناسب ما از قشر آزاد جامعۀ ما این‌ست که در راه گسترش و تقویت ما را همکاری کنند.
برادران و خواهران عزیز!
ما در سطح بالاتر از کشور ما نیز با چالش‌های زیادی مواجه هستیم؛ افغانستان بخش عمدۀ از جهان اسلام به‌شمار می‌رود و در کنار ملل دیگر اسلامی مشترکاً از افراط‌گرایی و گسترش این اندیشه رنج می‌بریم.
من چند روز قبل در بیست و هفت‌ومین کنفرانس مجمع بین‌ المللی تقویه مسایل اسلامی در تهران نیز به این مورد اشاره کردم و خواستار همکاری علمای جهان اسلام شدم.
ما به هر اندازه‌یی‌که در روند صلح‌سازی در کشور تلاش کنیم، بازهم نمی‌توانیم به ساده‌گی از این چالشِ بزرگ در امان باشیم و حتا بیشتر از دیگران این مشکل دامن‌گیر ما شده می‌تواند.
افراط‌گرایی به تعبیر رهبر جهاد و مقاومت و شهید صلح افغانستان تکفیر مسلمان‌ها و ریختن خون برادر مسلمان خویش را مباح می‌داند. از همه دردناک‌تر این‌که افراط‌گراییِ خشونت‌طلب در برخی مناطق جهان اسلام از جمله افغانستان خواسته و یا ناخواسته ابزاری برای اهداف سیاست‌های برخی از کشورها قرار گرفته است.
نظر ما این‌ است که در کار صلح و تلاش برای ثبات کشور، این مورد به عنوان یک معضل جدی در نظر گرفته شود و با همکاری همه جانبۀ یک‌دیگر به‌ویژه علمای جهان اسلام را در این راستا داشته باشیم.
حضار گران‌قدر!
پس از سال ۲۰۰۱یک صلح نسبی در افغانستان حاکم شد، اما دولت نتوانست آن وضعیت را حفظ کند و بی‌توجهی دولت سبب بروز نارضایتی‌ها در بعضی مناطق کشور گردید که از این وضعیت مخالفان مسلح استفاده کردند.
امیدوار هستم که سیاسیون و نخبه‌گان کشور نیز نظریات خود را با یک‌دیگر شریک ساخته، مشترکاً به‌سوی گام‌های استوارتری قدم برداریم تا ثبات کشور را تضمین کرده باشیم.
در اخیر می‌خواهم تأکید کنم که در زمان بسیار حساس و سرنوشت‌سازی قرار داریم و باور داریم که اگر برخلاف گذشته انتخابات شفاف برگزار گردد تا نتیجۀ صادقانۀ رأی مردم را در قبال داشته باشد، می‌توان گفت گامِ مهمی به طرفِ دولت‌سازی و صلح‌سازی در کشور برداشته‌ایم.
امیدوارم مردم ما در سال آینده شاهد انتقال قدرت متمدنانه و مسالمت‌آمیز در کشورِشان باشند. در این‌جا می‌خواهم از نهادهای امنیتی و نهادهای برگزار کنندۀ انتخابات یادآوری کنم که برای تأمین امنیت انتخابات و زمینه‌سازی برای مشارکت حداکثری مردم کمک کنند تا دولت بعدی از میزان مشروعیت بالایی برخوردار باشد تا با اقتدار بیشتر برای حل مشکلات کنونی کشور گام بردارد.
یک‌بار دیگر از برادر ارجمند احمدولی مسعود و از بنیاد شهید احمدشاه مسعود اظهار سپاس و قدردانی می‌کنم.
السلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته.