احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ 14 حوت 1392 - ۱۳ حوت ۱۳۹۲
آقای کرزی در روزهای پایانی مأموریتش به عنوان رییسجمهوری افغانستان، مسایلی را مطرح میکند که ده سالِ پیش کاملاً خلافِ آنها را بر زبان میآورد. آقای کرزی در تازهترین گفتوگویش با واشنگتنپست گفته است که «القاعده، یک افسانه بیش نیست و امریکا فقط برای تأمین منافعِ خود و متحدان غربیاش، به افغانستان حمله کرده است».
این سخنان حامد کرزی، از چند جهت قابل تأمل و بررسیاند:
۱ـ افسانه خواندنِ القاعده به عنوان یک گروه تروریستی
اگر القاعده واقعاً افسانه باشد، پس اینهمه سروصدا برای چیست؟ آیا امریکاییها صرفاً بر بنیاد یک افسانه وارد افغانستان شدهاند؟ اگر القاعده آنگونه که آقای کرزی میگوید افسانه است، پس بنلادن رهبر این گروه واقعیت خارجی نداشته است؟
آقای کرزی با طرحِ این مسأله نمیخواهد بگوید که القاعده واقعاً وجود خارجی ندارد؛ بل منظور او از افسانه خواندن القاعده، چیز دیگری است. او میخواهد به امریکاییها بگوید که القاعده دستپروردۀ خودتان است و شما آن را برای اهدافِ مشخصی ساختهاید و رهبری میکنید.
این سخنانِ آقای کرزی شبیه سخنانِ نوام چامسکی، متفکر و منتقد سرسختِ نظام سرمایهداری است که میگوید امریکاییها به بهانههای مختلف، کشورهای جهان را به مستعمرههای خود تبدیل میکنند.
افسانه خواندنِ القاعده در این مقطعِ تاریخی برای آقای کرزی که در حالِ از دست دادن قدرتِ سیاسی در کشور است، میتواند نوعی جبرانِِ مافات تلقی شود. زیرا در یک دهۀ گذشته، بیشتر از هر سیاستمداری در افغانستان، آقای کرزی به امریکاییها وابسته بوده است. او حتا پیش از حادثۀ یازده سپتمبر، بارها به دروازۀ امریکاییها رفته و از آنها خواسته که وارد افغانستان شوند.
تاریخ را میتوان تغییر داد ولی واقعیت را هرگز. آقای کرزی با این سخنان میخواهد تاریخ را به گونۀ دیگری وارد اذهانِ عمومی کند؛ تاریخی که خودش به آن اعتقاد دارد و بر بنیاد منافعش رقم خورده است.
۲ـ مشروعیتبخشی به نظام طالبان
سخنان آقای کرزی مبنی بر افسانه خواندن القاعده، عملاً به نظام و تفکر طالبانی مشروعیت میبخشد. وقتی آقای کرزی میگوید که امریکاییها بر بنیاد منافعِ خود و متحدانِ خود به افغانستان حمله کردهاند، او خواهینخواهی در حمایت از نظام طالبانی قرار میگیرد. آقای کرزی با این سخنان میگوید که نظام طالبان، یک نظام سیاسیِ مشروع در افغانستان بوده که بر اساس افسانهسازیِ امریکاییها ساقط شده است!
البته این سخنان را نیز آقای کرزی با نیات و هدفهای مشخصی مطرح میکند. او در انتخابات پیش رو، طرح و برنامههایی دارد که بدون همکاری و همیاری طالبان، قابل اجرا نیستند. آقای کرزی با این سخنان عملاً میخواهد که همکاری طالبان را به سمتِ خود جلب کند.
۳ـ به رسمیت شناختنِ اشغال کشور بهدست امریکاییها
وقتی آقای کرزی القاعده را افسانه میخواند، بدون شک او در حمایت از نظام طالبانی قرار میگیرد و در نتیجۀ حضور نیروهای غربی در چنین گفتمانی، هیچ معنایی به غیر از اشغالِ افغانستان نمیتواند داشته باشد. آقای کرزی با این سخنان، نیروهای غربی را با نیروهای شوروی سابق برابر دانسته و هر دو را با یک چوب زده است. اشغال افغانستان بهوسیلۀ غربیها، حرف تازهیی نیست. برخی کشورهای جهان که در مخالفت با نظام سرمایهداری و غرب قرار دارند، هرگونه حضور غربیها در کشورهای دیگر را اشغال میخوانند. آقای کرزی نیز بارها اعلام کرده است که امریکاییها در پی اشغال افغانستان بودهاند. البته این سخنِ او نیز مبنای ایدیولوژیک و فکری ندارد. مبنای این سخنان، خواستهایی است که آقای کرزی برای رسیدن به آنها تلاش دارد. آقای کرزی بهخوبی درک میکند که مردم افغانستان نسبت به برخی ارزشها حساس اند و او به همین دلیل میخواهد این ذهنیت را در جامعه تقویت کند که نیروهای خارجی، نیروهایی اشغالگر اند.
۴ـ نزدیکی به پاکستان
آقای کرزی با افسانه خواندن القاعده، در کنار پاکستانیها قرار میگیرد. او میخواهد این پیام را به سران و رهبرانِ این کشور منتقل کند که در استراتژیهای کلان منطقهیی، از آنها حمایت میکند و حتا حاضر است حضور نیروهای خارجی در منطقه را زیر سوال ببرد. فراموش نکنیم که برخی کشورهای منطقه، با حضور غربیها در افغانستان موافق نیستند و آن را خطری برای منافعِ خود میدانند. آقای کرزی با این سخنان میخواهد حمایتِ چنین کشورهایی را از سیاستهای خود بهدست آورد.
۵ـ اهداف سیاسی
افسانه خواندنِ القاعده میتواند هدفهای سیاسیِ آقای کرزی را هم تأمین کند. او در اوایل سال آیندۀ خورشیدی مجبور است قدرت را به گونۀ مسالمتآمیز به رییسجمهورِ بعدی واگذار کند؛ اما در عمل آقای کرزی میخواهد که این اتفاق یا نیفتد و یا به گونۀ مسالمتآمیز نباشد. همین حالا در بخشهای بزرگی از جنوب، شرق و شمالِ کشور گروههای تروریستی در پی سبوتاژِ انتخاباتِ آینده هستند و اینگونه سخنان به شکل روشن، این گروهها را در تصمیمشان قاطعتر میسازد. آقای کرزی تلاش دارد که افغانستان را از وادی امن، به سمتِ جنگهای تمامعیار هدایت کند و بدون شک سخنانی از ایندست میتوانند او را به این خواستهاش نزدیک سازند.
توهم توطیه که حالا آقای کرزی به آن دچار شده، با چنین سخنانی میتواند وارد فضای عمومی شود که به هیچصورت مبنای منطقی ندارد و فقط به آشوب در اذهان عمومی منجر میگردد.
Comments are closed.