احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:28 ثور 1393 - ۲۷ ثور ۱۳۹۳
نویسندهگان: لویس آربور و گرایام اسمت
برگردان به فارسی: عماد عابدی
در سال ۲۰۰۷ گروهی از سربازان کانادایی در غوراک، یک منطقۀ دور افتاده در جنوب افغانستان، در محاصرۀ طالبان گرفتار شده بودند. تا پایان محاصره، در حالی که گرمای خورشید در بیابانهای سنگیِ این منطقه بیداد میکرد، زندهگی این سربازان به بستههایی گره خورده بود که با چتر از هواپیما پرتاب میشدند.
امروز وضیعتِ غوراک بدتر از گذشته است. پس از خروج نیروهای رزمی کانادا در سال ۲۰۱۱، جنگ در این منطقه شدت گرفته است. سال گذشته هلیکوپترهای امریکایی انتقال تجهیزاتِ پزشکی را متوقف کردند. دیگر غذا و مهمات، از دریچۀ هواپیماهای هرکولس سی سی ۱۳۰ کانادایی نمیریزد. نیروهای امنیتی افغانستان تا کنون به تنهایی این منطقه را نگه داشتهاند، اما طالبان مانع رسیدن مواد غذایی به آنها میشوند. مدافعانِ غوراک در این اواخر مجبور شدهاند علف جوشداده بخورند.
این داستان در بسیاری از مناطق روستایی افغانستان در حال تکرار شدن است: پولیس و سربازانِ ارتش در برابر شورشیان ایستادهاند، اما آنها نیاز به حمایت بیشتر از سوی جامعۀ بینالمللی دارند.
این نتیجهگیریِ گزارش تازۀ گروه بینالمللی بحران است که به وضیعت شورشگری پس از انتقال می پردازد. این پژوهش بر مبنای یافتههایی که از چهار ولایت به دست آمده ـ فاریاب، کنر، پکتیا و قندهار ـ به تجزیه و تحلیل شرایط جنگ، پس از انتقال رسمیِ مسوولیتهای امنیتی به نیروهای افغانستان در اواسط ۲۰۱۳، میپردازد.
شورشیان در تصرف شهرها و شهرستانهای عمده شکست خوردهاند، و حتا چند منطقه در نبود نیروهای بینالمللی، از ثبات بهتری برخوردار شدهاند. با این حال، روند کلی طوری است که با خروج نیروهای خارجی از هر منطقه، حملههای طالبان در آنجا بیشتر میشود. انتظار میرود میزان خشونتها در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ افزایش یابد.
بر اساس یافتههای یک تحقیق که از سوی منابع غربی صورت گرفته، قندهار جایی که سربازان کانادایی در آن مستقر بودند، خطرناکترین ولایت افغانستان در سال ۲۰۱۳ بوده است. و با افزایش ۲۰ درصدی خشونتها در سه ماه نخست سال ۲۰۱۴، این روند به تناسب سال گذشته بدتر شده است. این در حالی است که نیروهای امنیتی کنترل کامل شهر قندهار و حومۀ آن را در دست دارند و برای نخستینبار در یک دهۀ گذشته میزان خشونت در این مناطق کاهش یافته است.
با این حال، مسوولیت مقابله با شورشیان در سراسر کشور بیش از پیش به دوش نیروهای امنیتی افغانستان قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۳، برای اولین بار، شمار تلفات شورشیان و نیروهای دولتی برابر بوده است، به این معنا که در بعضی از نقاط توانِ دو طرف تقریباً همسان است.
سربازان کانادا در بهار امسال، سالم به خانه بازگشتند. روز نهم می، کانادا شجاعت سربازانِ خود در افغانستان را با رژۀ نظامی، دو دقیقه سکوت، و دیگر مراسم جشن گرفت. دولت دانش آموزان را تشویق میکند که به منظور یادبود از ۱۵۸ سرباز کشته شدۀ کانادایی در افغانستان، نامهای آنها را در گردنبندهای مقوایی بنویسند. شاید بهترین راه ارجگزاری به فداکاریهای سربازان کانادایی و دیگر کشورها، زنده نگه داشتن دولت افغانستان پس از خروجِ آنها باشد.
برنامههای کنونی برای حمایتِ بینالمللی از نیروهای امنیتیِ افغانستان کافی نیست. کشورهای کمککننده باید از تعهدات نشستِ ۲۰۱۲ در شیکاگو فراتر بروند و شمار نیروهای امنیتیِ افغانستان را در سطح کنونیِ آن تا بهبود وضعیت امنیتی ثابت نگه دارند. دولت افغانستان در عرصۀ تدارکات، پشتیبانی هوایی، حمایت اطلاعاتی و دیگر جنبههای فنی عملیاتهای امنیتی، به کمکهای جهانی نیاز دارد. به عنوان نمونه، افغانستان نیاز مبرم به هلیکوپتر و وسایل نقلیۀ زرهپوش دارد. در حال حاضر، پولیس و سربازان افغانستانی، در مناطق دوردست در اثر جراحاتِ جزیی از بین میروند، چون هلیکوپتر و یا کاروانهای زرهپوش کافی برای انتقال آنها به شفاخانه در دست نیست.
برخی از مسوولیتها در مورد آیندۀ افغانستان به رهبری جدید در کابل تعلق میگیرد. رییسجمهور تازه انتخابشده باید موافقتنامههای لازم برای نگه داشتنِ تعدادی از نیروهای امریکایی و ناتو را امضا کند. دولت افغانستان همچنین باید راه های فوری کاهش تلفات نیروهای امنیتی را جستوجو کند، اقدامات ضد فساد را تحکیم کند تا اطمینان حاصل شود که پرسونل امنیتی حقوق، مهمات، سوخت و دیگر نیازهای اساسی خود را دریافت میکنند.
اما دولت نوپای افغانستان توانایی پرداخت حقوق نیروهای امنیتی خود را ندارد، و کشورهایی مانند کانادا باید تأمین مالی جنگِ ناتمام را به عهده بگیرند. اقدامات فوری در مورد مسایل نظامی، افغانستان و جامعۀ جهانی را کمک میکند تا مسایل تأمینکنندۀ ثبات را حل و فصل کنند، از جمله نارضایتیهای قومی و اجتماعی، اشتراک سیاسی، نگرانیهای اقتصادی، بیکاری و حکومت قانون.
برای تقویت حاکمیت قانون و تحکیم مشروعیت سیاسیِ دولت کارهای زیادی باقی مانده است. در نهایت، دولت پس از انتخابات و پس از انتقال، امکانات بهتری را برای احیای مذاکرات صلح در اختیار خواهد داشت. در صورت اثبات توان نظامی و پایداری دولت، ممکن است شورشیان هم مایل به مذاکراتِ جدی شوند. مذاکرات صلح، تا زمانی که طالبان باور به بُرد خود داشته باشند، واقع نخواهد شد. همین دلیل است که جاهای دورافتاده مانند غوراک هنوز اهمیت دارند.
یک مقام سابق محلی به ما گفت، «طالبان میخواهند تمام افغانستان را تصرف کنند. اما آنها از غوراک شروع میکنند.» کانادا هنوز هم میتواند کارهای بزرگی در این مناطق کوچک، که نقش مهمی در تحولات افغانستان دارند، انجام دهد.
Comments are closed.