در نهایت سرنوشتِ انتخابات چه خواهد شد؟ آیا دوباره در افغانستان شاهد هرج‌ومرج خواهیم بود؟ آیا رییس‌جمهور کرزی در تلاشِ تداوم قدرتِ خود است؟ جامعۀ جهانی در حلِ این بحران صادقانه عمل خواهد کرد؟… .

با گذشتِ هر روز، سرنوشت انتخابات پیچیده‌تر و نگرانی‌ها و پرسش‌هایی از این دست، نزد شهروندان بیشتر می‌شود. حالا نارضایتی از بی‌توجهیِ دولت به خواست‌های مدنیِ مردم مبنی بر بیرون کشیدنِ آرای تقلبی از روندِ شمارش، بر نارضایتی از کارکرد کمیسیون مستقل انتخابات، افزوده شده است. هرچند حکومت افغانستان همواره از مساعد بودنِ فضا برای حرکت‌های مدنی بر خود بالیده و سنگ افتخار بر سینه زده است، درحالی‌که این دست‌آورد تنها حاصل تلاش حکومت افغانستان نبوده و از سویی هم، تنها مساعد ساختنِ فضا و شرایط برای اعتراض‌های مدنی بسنده نیست، بلکه مهم‌تر از آن توجه و رسیده‌گی به خواست‌های قانونیِ شهروندان نیز وظیفۀ حکومت است. بدون وجود ضمانت آزادیِ مردم برای تشکیل گردهم‌آیی‌ها و تبادل نظر در مورد مسایل اجتماعی، جوامع دموکراتیک نمی‌توانند نقش خود را آن‌گونه که بایسته است، ایفا کنند. بخشی از این آزادی‌ها شامل حق برگزاری اجتماعات، راه‌پیمایی‌ها و درخواست رسیده‌گی به نارضایتی‌ها می‌باشد. بحران کنونی که برعلاوۀ نارضایتی جمعی، شدت‌گرفتنِ اختلاف میان رهبران و گروه‌های سیاسی را در پی داشته است؛ بر اوضاع سیاسی- اقتصادی و اجتماعی کشور تاثیرِ بسیار برجا گذاشته است که این امر نه‌تنها مایۀ نگرانی شهروندان شده، بلکه جامعۀ جهانی را نیز مضطرب و ناامید ساخته است.
در شرایط حساس کنونی که از رییس جمهور کرزی انتظار می‌رود تا اسباب رضایت دو طرفِ مدعیِ پیروزی در انتخابات را فراهم کند، زمزمه‌هایی از تلاش رییس جمهور کرزی برای بقای قدرتش به گوش می‌رسد؛ چیزی که بر نگرانی مردم افزوده است. اگر به‌راستی رییس جمهور کرزی در تلاش بقای قدرتِ خود باشد و آب را گِل‌آلود ساخته ماهی بگیرد، اوضاع می‌تواند نگران‌کننده‌تر از این نیز شود. همه می‌دانیم به همان اندازه که دقت و مسوولیت‌پذیری نخبه‌گان سیاسی در شرایط کنونی می‌تواند حرکتِ رو به جلوِ افغانستان را به سوی ثبات و توسعه سرعت ببخشد؛ به همان مقدار سهل‌انگاری و بی‌توجهیِ آنان باعث بازگشتِ افغانستان به گذشته‌های تاریک خواهد شد. و از این تاریکی بیشترین سود را نیز دشمنان بیرونی افغانستان خواهد برد.
پس از بی‌توجهی حکومت و کمیسیون مستقل انتخابات به اعتراض‌های شهروندان، لحن شماری از رهبران سیاسی تُند و تهدیدآمیز شده است. شماری از جوانان در فضای مجازی نیز با به‌نمایش گذاشتنِ تصاویر و نوشتن شعارهای انقلابی، از ادامۀ وضعیتِ موجود ابراز نارضایتی می‌کنند و به‌گونه‌یی به حکومت هشدار می‌دهند. دیگر همه‌گان به این باور رسیده اند که گره کورِ انتخابات کنونی با دستان رییس جمهور کرزی باز خواهد شد. اما در این‌که آقای کرزی در برخورد با این بحران تا چه اندازه مدبرانه و مسوولانه عمل خواهد کرد، جای پرسش باقی‌ست.
آقای کرزی روزگاری را به‌یاد دارد که در افغانستان هر مدعیِ قدرت در قلمرو خودش برای خود امپراطوری بود و این موضوع چه زخم‌هایی که بر پیکر این سرزمین نزد. سفر جان‌مکین ـ سناتور باصلاحیت امریکایی ـ به کابل و تلاش او برای دیدار و گفت‌وگو با رییس جمهور کرزی و هر دو نامزد ریاست جمهوری نیز با پرسش‌های فراوانی به همراه است. اما در این‌که تلاش‌های مکین نتیجۀ مطلوبی در پی خواهد داشت، جای پرسش باقی‌ست.
مکین خوب می‌داند که ماموریتی دشوارتر از آن‌چه که جان‌کیری در انتخابات ۲۰۰۹ داشت، در پیش دارد. ماموریت مکین تنها راضی‌ساختن دو طرف نه، بلکه آرام ساختنِ میلیون‌ها شهروندی است که بر کارکرد کمیسیون مستقلِ انتخابات و بازی‌ با سرنوشت‌شان معترض اند. حالا دیگر جامعۀ جهانی می‌داند که بهترین گزینه برای باز شدنِ این گره، توجه به خواست‌های مردم و قانع‌ساختنِ دو طرف از راه گفت‌وگو و مذاکره است. در غیر این صورت، احتمال متشنج‌شدنِ اوضاع به‌شدت می‌رود که این برابر است با ناکامی جامعۀ جهانی و دولت افغانستان.
فراموش نکنیم وقوع هرگونه هرج‌ومرج نه‌تنها جامعۀ جهانی و رییس جمهور کرزی را در تاریخ بدنام خواهد ساخت، بلکه بیشترین زیان را متوجه مردم افغانستان خواهد کرد. در شرایط کنونی به همان پیمانه که بی‌توجهی نخبه‌گان سیاسی می‌تواند خطرآفرین باشد، وقوع خشونت نیز خطرناک و زیان‌بار خواهد بود. زیرا «اگر ارگ ویران شود، هیچ‌کس رییس‌جمهور نخواهد شد!».