محمدجان شکوری، از فرزانگان و چهره‌های فرهیخته شناخته‌شده تاجیکستان بامداد روز یک‌شنبه در بیمارستان ابن‌سینا در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان درگذشت.
محمدجان شکوری در چند روز گذشته به دلیل وخامت حالش در بیمارستان بستری بود و حدود ۴ صبح روز، یکشنبه ۲۶ شهریور در ۸۷ سالگی درگذشت.
او برای چندین سال از بیماری “سرطان غده پروستات” رنج می‌برد و در یک سال گذشته بارها برای معالجه به ایران و بریتانیا رفته بود.
آقای شکوری از صبح روز شنبه پس از وخیم شدن وضع سلامتش، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان ابن‌سینا بستری شده بود.
مراسم تشییع جنازه او ساعت  ۱۱ بجه روز دوشنبه ۱۷ سپتامبر برگزار شد. جنازه او در گورستان لچاب، آرامگاه چهره‌های سرشناس فرهنگ و علم تاجیکستان، واقع در شمال شهر دوشنبه به خاک سپرده شد.
پیشرو در رسمیت دادن به زبان فارسی
آقای شکوری در مدت ۶۰ سال در پژوهشگاه زبان و ادبیات فرهنگستان علوم تاجیکستان کار کرده و در این مدت حدود ۵۰ کتاب در رشته‌های مختلف، از جمله زبان و ادبیات و تاریخ، فرهنگ و جامعه‌شناسی نوشته است. او مولف صدها مقاله و رساله علمی نیز هست.
او در سال ۱۹۲۵ میلادی در شهر بخارا متولد شد و پسر شریفجان مخدوم صدر ضیا، قاضی امارت بخارا و از فضلای معروف آن دوران بود.
به گفته بسیاری از پژوهشگران، اولین کتابی که او را به شهرت رساند، با عنوان “هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد” در دهه ۱۹۸۰ میلادی منتشر و بعدها بارها تجدید چاپ شد.
در این کتاب او به ترجمه‌زدگی و اشتباهات گسترده رایج در زبان مطبوعات و ادبیات آن دوره تاجیکستان اشاره‌ کرده و خواستار اصلاح آنها شده بود.
محمدجان شکوری مانند عینی، جلال اکرامی، رحیم هاشم، ساتم الغ‌زاده و دیگران از جمله فرزانگان زاده بخارا و سمرقند است که پس از تأسیس اتحاد جماهیر شوروی و تبعیض و تعقیب فرهنگیان تاجیک در ازبکستان به تاجیکستان مهاجرت کردند و در پایه‌گذاری فرهنگ نوین این کشور سهم بارزی داشتند.
او از پیشوایان جنبش هویت‌خواهی در تاجیکستان در اواخر عهد شوروی به شمار می‌رفت که در سال ۱۹۸۹ میلادی به رسمی شدن زبان فارسی در این کشور انجامید.
گفته می‌شود آقای شکوری در تهیه متن قانون زبان که در آن سال تصویب شد، نقش بارزی داشته است.
این چهره شناخته‌‎شده تاجیکستان از سال ۱۹۹۶ میلادی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تهران شد و در سال ۲۰۰۵ میلادی نیز به عنوان “چهره ماندگار” در ایران برگزیده شد.
تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی در فیلم مستند “جان دل‌افروز” به زنده‌گی و آثار محمدجان شکوری پرداخته است.
این فیلم بارها از تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی پخش شده است و در روزهای پایانی ماه اوت در جشنواره فیلم‌های بی‌بی‌سی در دوشنبه نیز به نمایش درآمد. هرچند خود آقای شکوری به دلیل بیماری نتوانست در این جشنواره شرکت کند.