ادامۀ کارِ کمیسیون‌ها بدون اشتراکِ یکی از مدعیانِ قضیه، شرایط را دشوارتر ساخته است. پافشاری کمیسیون‌ها بر دوامِ پروسه‌یی که اصلاً نتیجۀ مثبتی در پی نداشته و همواره با نارضایتیِ مدعیان همراه بوده، تنها یک معنا می‌تواند داشته باشد و آن این‌که یک دولتِ نامشروع و غیرقانونی در راه است.
اما بدیهی‌ست که آمدنِ این دولتِ نامشروع به همین آسانی میسر نیست. تیم اصلاحات و هم‌گرایی چندین بار هشدار داده که برای به‌دست آوردنِ خواست‌ها و پاسخ‌های‌شان، به مردم مراجعه خواهند کرد. این مراجعه کردن حتماً با تجمعاتِ اعتراضیِ گسترده همراه خواهد بود. زیرا هیچ‌کس دولتِ برخاسته از تقلب و تزویر را نمی‌پذیرد. مردم رای داده‌اند و بی‌تردید که نتیجۀ رای‌شان را مطالبه می‌کنند.
بنابراین، به همین ساده‌گی تصور نمی‌شود که تیم اصلاحات و هم‌گرایی نتیجۀ انتخاباتِ پُر از تقلب را بپذیرد. اعلام نتیجۀ انتخاباتِ پُر از تقلب، به معنای زورگویی و جنگ است؛ جنگی که در یک سرِ آن مردم قرار دارند و در سر دیگرِ آن مثلث ارگ، کمیسیون‌ها و تیم تحول و تداوم. بی‌گمان که کارِ کمیسیون‌ها این جنگ را کلید می‌زند و اگر این جنگ در گرفت، به‌راحتی نیز خاموش نخواهد شد. نه این‌که تنها نتیجۀ انتخاباتِ پُر تقلب انرژی و انگیزۀ جنگ را تأمین می‌کند؛ بل سیزده سال بی‌عدالتی‌، ناتوانی‌ و ناکاراییِ‌ حکومتِ آقای کرزی، پوتانسیل اصلیِ این جنگ را شکل می‌دهد که ممکن سال‌ها دوام یابد.
در طول چند ماه بحرانِ انتخابات به‌خوبی دریافته شد که کمیسیون‌ها هیچ‌کاره اند و گرداننده‌گانِ اصلی کسانی هستند که در ارگ ریاست جمهوری نشسته‌اند و یا هم در تیم تحول و تداوم، خواب کرسی ریاست جمهوری و ادارۀ قدرت را می‌بینند.
بنابراین، چلنجِ کنونی و دوام کارِ کمیسیون‌ها نیز مربوط به همین گرداننده‌گانِ اصلی می‌شود. همین گرداننده‌گان‌اند که می‌توانند تصمیم بگیرند کشور به سمتِ بحران برود و یا نه. افواهاتی هم در راه است که در اطراف کابل، برخی عناصرِ هراس‌افکن به‌وسیلۀ همین گرداننده‌گان مسلح شده و در حالِ آماده‌باش‌اند تا در صورتِ بروز هر نوع حرکتِ اعتراضی از سوی مردم، به سرکوبِ آن‌ها بپردازند. اگر این افواهات درست باشد، معلوم است که گرداننده‌گانِ اصلیِ بحران انتخابات، تا سرحد قتل و خون‌ریزی آماده‌گی گرفته‌اند و بنابراین، بسیار دشوار می‌نماید که اعادۀ حقوقِ مردم به این زودی‌ها میسر شود. نکتۀ دیگری که این شایعات را تقویت می‌کند، سبوتاژ تشکیل دولتِ وحدتِ ملی است که آن‌هم از سوی همین‌ گرداننده‌گانِ بحرانِ انتخاباتی با خدعه و تزویر به تاقِ نسیان نهـاده شد.
از سوی دیگر، هشدار و برنامۀ تیم اصلاحات و هم‌گرایی نیز روشن است. این تیم، دو فاز حرکت‌های سبز و نارنجی را اعمال خواهد کرد که حرکت سبز، مدنی‌تر و اما حرکت نارنجی‌ به‌یقین با برخی خشونت‌ها همراه خواهد بود. در آن صورت، وقوعِ هر نوعِ رویداد دیگر نیز ممکن می‌باشد.
بنابراین، تنها می‌توان به یک امیدِ بسیار کمرنگ دل بست، این‌که گرداننده‌گانِ تقلب و بحرانِ انتخاباتی به سرِ عقل بیــایند و از خشونت‌‌زایی و ادامۀ بحران پرهیز کنند. اما متأسفانه احساس می‌شود که حرصِ قدرت چنان چشمِ گرداننده‌گانِ بحران‌ِ انتخاباتی را کور کرده که حاضرند تمامِ دستاوردهای سیزده ساله و قربانی‌های بی‌شمار برای رسیدن به آن‌ها را به قمار بگذارند اما از هوا و هوسِ نامشروع‌ِ خود دست برندارند.
به هر صورت، اینک شمارشِ معکوس برای اعلام دولتِ نامشروع و کلید خوردنِ اعتراضاتِ گسترده آغاز شده است. باید منتظر ماند و دید که ادامۀ خودخواهی‌های گرداننده‌گانِ تقلب کشور را به کجاها می‌کشاند.