احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ دو شنبه 24 قوس 1393 - ۲۳ قوس ۱۳۹۳
تشدید حملات انتحاری و انفجاری در کشور در هفتههای پسین، موجی از هراس و دلهره را برای شهروندان کشور و بهویژه کابل به ارمغان آورده است. در همهجا سخن از حوادثِ انتحاری است. همه نگران و پریشانخاطرند.
دولت وحدتِ ملی که از نخستین روزهای شکلگیری، وعدۀ تأمین صلح و امنیت داده بود، سراسیمه و مشوش به نظر میرسد. واقعاً دلیل تشدید حملات انتحاری و انفجاری چیست؟ چرا با تشکیل دولت وحدت ملی بهجای کاهش گراف حملات، با افزایش آن روبهرو هستیم؟
در این خصوص هنوز مقام های کشور – منظور رییسجمهوری و رییس اجراییه – پاسخ روشنی ارایه نکردهاند. از دیگران با توجه به وضعیت سرپرست بودنِ وزارتخانهها انتظار آنچنانی نمیرود. برخیها دلیل افزایش حملات را به امضای پیمانهای امنیتی با امریکا و ناتو ربط میدهند و باور دارند که این حملات پاسخ هراسافکنان و حامیان منطقهییشان به این پیمانهاست. برخیها اما موضوع بیسرنوشتیِ کابینه را در مسالۀ امنیت دخیل میدانند و میگویند در وزارتخانههای کشور چندان دلگرمی به کار وجود ندارد. عدهیی دیگر نیز وضعیت دولتِ فعلی را در رابطه با مسالۀ امنیت سوالبرانگیز میبینند و به این نظرند که دولتمردانِ جدید تعریف روشن و واضحی از دوست و دشمن ندارند و به همین دلیل نمیدانند که کدام دروازه را باید دقالباب کنند.
هرچه که هست و هر دلیلی که ناامنیهای اخیر میتواند داشته باشد، ولی یک مسأله روشن است که این حملات اعتماد و باور شهروندان را به قول و قرارهای دولتمردان بهشدت کاهش داده است. شهروندان کشور که تشکیل دولت وحدت ملی را برخاسته از آرمانها و آرزوهای چندینسالۀ خود میدانستند، به این باور بودند که با روی کارآمدن این دولت، ندانمکاریها و بیبرنامهگیهای پیشین پایان مییابد و افغانستان وارد دور تازهیی از مناسبات در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خواهد شد.
شهروندان کشور با دنیایی از آرزو و امید به این دولتِ نوپا چشم دوخته بودند و هنوز هم چشم دوختهاند. شهروندان کشور آرزو داشتند که دولتمردان جدید با برنامه و کارایی بیشتر وارد شوند و بهسرعت مشکلات را مهار کنند. اما پس از گذشت ماهها هنوز بحث بر سر تشکیل کابینهیی است که در هالهیی از ابهام فرو رفته و دولتمردان نیز همچنان به وعده و وعید زمان میگذرانند. هنوز کسی پیدا نشده که بهصورت واضح بگوید چرا کابینه تشکیل نمیشود و مشکل اصلی در کجاست. چرا هر روز اوضاع امنیتی رو به وخامت میگراید و هیچ تدبیری برای جلوگیری از این وضعیت روی دست گرفته نمیشود!… شهروندان کشور با دلهره و نگرانی میپرسند این وضعیت تا چه زمانی قرار است ادامه پیدا کند؟
همه به یاد دارند که مهمترین وعدۀ دولت وحدت ملی برای مردم تأمین امنیت و عدالت بود. آقایان اشرفغنی رییسجمهوری و داکتر عبدالله رییس اجراییه همواره در سخنرانیهای خود گفتهاند که برای تأمین امنیتِ شهروندان برنامههای اساسی و مهمی را روی دست دارند. اما تا امروز کسی کارایی برنامههای امنیتیِ دولت را ندیده است. رییسجمهوری چندین سفر خارجی بههدف از سرگیری مذاکرات و ایجاد تکانۀ تازه در روند گفتوگوهای صلح به کشورهای عربستان سعودی، چین و پاکستان انجام داد، ولی پاسخ این سفرها و گفتوگوها را در سخنان روز شنبۀ سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان شنیدیم.
سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان وارد کردن هرگونه فشار براین کشور را مردود دانست و گفت که پاکستان هرگز از منافع ملی خود با وارد شدن فشار دست برنمیدارد. آیا این سخنان به معنای پاسخ واضح پاکستان به تلاشهای رهبران جدید کشور نمیتواند تلقی شود؟ آیا پاکستان با این سخنان نمیخواهد بگوید که همچنان افغانستان را عمق استراتژیکِ خود میداند و حاضر نیست گامی در راه تأمین امنیت و صلح در این کشور بردارد؟
این سخنان بدون آنکه قابلیت دریافتها و تعبیرهای متفاوت را نقض کند، میتواند موضع روشنِ پاکستان در قبال تلاشهای رهبران دولت وحدت ملی برای جلب همکاریهای منطقهیی برای تأمین صلح را به نمایش بگذارد. این سخنان حاویِ این منطق ساده در دیپلماسیاند که هیچ کشوری حاضر نیست منافع ملی خود را قربانی منافع کشورِ دیگر کند. آیا چنین سیاستی در میان دولتمردان کشور هم به چشم میخورد؟
آقای غنی بارها اعلام کرده که منافع ملی افغانستان در اولویت برنامههای کاریِ او قرار دارد؛ اما این سیاست، قاطعیتِ خود را در عمل نشان نداده است. صلح به سیاستِ قاطع و روشن نیاز دارد؛ سیاستی که از پایگاه ضعف مطرح نشود و در آن میانِ دوست و دشمن تفکیک صورت گرفته باشد.
تشدید حملات گروههای تروریستی تنها پاسخِ این گروهها به دولت جدید نیست، بل رویکرد کشورهای حامیِ این گروهها را نیز نشان میدهد. اگر دولتمردان کشور فکر میکنند که با سیاست مهمانی دادن و مهمانی رفتن میتوانند از کشتار بیرحمانۀ شهروندان به وسیلۀ گروههای دهشتافکن جلوگیری کنند، باید گفت که محاسبۀ اشتباهی را انجام دادهاند.
سیاست مهمانی دادن اگر نتیجهبخش میبود، بدون تردید آقای کرزی تا به حال قهرمان میدانِ صلح میشد. دولت وحدت ملی در گام نخست نیاز به ایجاد کابینۀ کارا و شایسته دارد؛ کابینهیی که بتواند در عمل کارایی و مهارتِ خود را تثبیت کند. در گام دوم، دولت وحدت ملی نیاز به بازنگری جدی و دقیق نسبت به برنامههای امنیتی در کشور دارد. هنوز شکافهای امنیتی شناسایی نشدهاند و استراتژی دولت در عرصه تأمین امنیتِ شهروندان، استراتژییی آسیبپذیر است. در گام سوم، دولت وحدت ملی نیاز به طرح برنامهیی منسجم و هشداردهنده نسبت به برنامۀ صلح دارد. در این برنامه باید به صورت دقیق وضعیت کشور روشن شود و موضعی قاطع در برابر حامیان گروههای تروریستی اتخاذ گردد.
Comments are closed.