« استوانۀ شمال شرق» یادنامۀ شهید محمدرسول محسنی رییس پیشین شورای ولایتی بغلان است که به همت حمید فرهادی در کابل و در ۲۰۰۰ نسخه به چاپ رسیده است.

این مجموعه که ۱۰۷ صفحه دارد و یادنامه‌هایی از همسنگران، همفکران، همکاران و جوانانی که رشادت و عیارمنشی شهید محمد رسول محسنی را دیده بودند و یادمانی داشته اند، یاد و خاطرۀ از پایمردی‌های او را نوشته اند.
برگهای اخیر «استوانۀ شمال شرق» یک بسته‌یی از نگاره‌های شهید محسنی است که او در جریان خدمت‌گزاری خود در بخش‌های گوناگون با شخصیت‌ها، همکاران و مردمِ خود گرفته است.
در مقدمه‌یی که به قلم حمید فرهادی در نخستین برگ‌های این یادنامه نگاشته شده است آمده است: «به تاریخ ۳۰ اردی‌بهشت ماه/ثور ۱۳۹۲ یعنی دقیقاً سال پار، مردم افغانستان، به ویژه مردمان شمال، شاهدِ رویدادی دردناک، تلخ و متأثر کنندۀ بودند. این‌بار هم، همان گروه‌های هراس افگن، ناجوان‌مردان و بُزدلانه رسول خان محسنی، رییس شورای ولایتی بغلان و از چهره های اثرگذار مقاومت و مدافع و خدمت گزار خوبِ شهروندان افغانستان را برای همیش از میان برداشتند و یک بارِ دیگر، مردمِ این سرزمین را در سوگ و گلیمِ غم بزرگ نشاندند.»
آقای فرهادی هدف از گردآوری یادنامۀ شهید محمد رسول محسنی را تنها پاس‌داشتن و سپاس‌گزار بودن و جلوگیری از فراموش شدنِ قربانی‌ها و از خودگذری‌های شهید محسنی گفته است.
در یادنامه‌هایی که در این دفتر نگاشته شده است، شمار زیادی از دوستان و همسنگران شهید محمد رسول محسنی و شهیدان دیگری که در جریان سال‌های پسین هدف قتل‌های زنجیره‌یی قرار گرفته اند، پرسش‌هایی را مطرح کرده اند مبنی بر این که ترور احمدشاه مسعود قهرمان ملی افغانستان، استاد برهان الدین ربانی، سید مصطفی کاظمی، داوود داوود، مولانا شاه جهان نوری، مولانا عبدالرحمن سیدخیلی، مطلب بیگ، انجنیر عمر، رسول محسنی و… از سوی چه سازمان‌ها و افرادی رهبری شده است؟
شهید محمد رسول محسنی به سال ۱۳۴۹ خورشیدی در یک خانوادۀ متدین، در روستای رشیدی قاسان ولسوالی ده صلاح ولایت بغلان چشم به جهان گشود.
او در آغازین روزهای جوانیش به صف جهاد پیوست و از خود فداکارهای فراوانی را در زمان جهاد و مقاومت برحق مردم افغانستان نشان داد.
شهید محمد رسول محسنی بعد از آمدن حکومت جدید در استحکام بخشی این نظام تلاش‌های بی‌دریغی از خود انجام داد و با توجه به خدماتی که برای مردم انجاک داده بود، در سال ۱۳۸۸ خورشیدی از سوی مردم نامزد دومین دور انتخابات شورای ولایتی در بغلان گردید و با به دست آوردن بلندترین رأی در سطح ولایت بغلان، به عنوان نمایندۀ مردم در شورای ولایتی انتخاب گردید که بعداً نمایندگان مردم در شورای ولایتی بغلان نیز او را در چهار سال پی هم، به عنوان رییس شورای ولایتی بغلان گزینش کردند.
با توجه به محبوبیت روزافزون شهید محمد رسول محسنی در میان مردم، ذشمنان دین و آزادی بیش تر از این او را تحمل نکردند و سرانجام او را با ۶ تن از محافظ و ۱۱ تن از مراجعانش در سی ام ثور ۱۳۹۲ خورشیدی در حملۀ انتحاری به شهادت رساندند.
روزنامۀ ماندگار ضمن ستایش از گردآوری این یادنامه توسط جوان فرهیخته آقای حمید فرهادی، آرزو می‌برد تا یادنامه‌های عزیزان از دست رفتۀ دیگر ما نیز به چاپ رسیده تا رشادت‌ها و عیار منشی‌های آنها برای نسل‌های آینده انوشه بماند.
شناسنامۀ کتاب:
نام کتاب: استوانۀ شمال شرق
گردآورنده: حمید فرهادی
ویراستار: فهیم رسا
طراح جلد: آرش شرر
صفحه آرا: ا.اندرابی
تیراژ: ۲۰۰۰جلد