حاشیه‌یی بر عملیاتِ ذوالفقار در هلمنـد

گزارشگر:محمد یحیی مسعود/ یک شنبه 9 حمل 1394 - ۰۸ حمل ۱۳۹۴

اردوی ملی افغانستان عملیات نظامیِ بزرگی را به تاریخ ۲۶ ماه دلو زیر نام عملیات نظامی ذوالفقار در ولایت هلمند آغاز کرده که تا اکنون ادامه دارد. عملیات ذوالفقار به مقصد پاک‌سازی ولایت هلمند از وجود طالبان در نظر گرفته شده است و نظر به گفتۀ سخنگوی وزارت دفاع ملی، این عملیات عملیاتی بزرگ به شمار می‌آید که تا پاک‌سازیِ مکملِ ولایت هلمند از وجود طالبان ادامه پیدا خواهد کرد و برای جلوگیری از فرار طالبان، ولایات همجوار با mnandegar-3هلمند را نیز در بر می‌گیرد. اگر اردوی ملی طوری که سخنگوی وزارت دفاع وعده داده است، در این عملیات پیـروز گردد، از لحاظ نظامی و سیاسی ضربۀ سنگینی به پیکرِ طالبان وارد خواهد آمد و در شرایط فعلی، دستاورد بزرگی برای دولت وحدت ملی به بار خواهد نشست.
۱- ولایت هلمند و ولایات هم‌جوار با آن، به دلایل مختلف نسبت به سایر ولایاتِ افغانستان برای گروه طالبان اهمیتِ استراتژیک دارد. نخست این‌که تمامی رهبران طالبان مربوط به همین سه ولایت هستند. دوم این‌که ولایت هلمند به‌تنهایی اضافه از پنجاه درصدِ مواد مخدر جهان را تولید می‌کند که بخشی ازعواید آن به طالبان می‌رسد و طالبان از آن در عملیات‌های هراس‌افکنانه استفاده می‌کنند. سوم این‌که این سه ولایت با پاکستان سرحدِ مشترک دارند، طالبان با استفاده از سرحدِ باز در جریان جنگ‌ها می‌توانند به مناطقِ مصون در آن‌طرفِ سرحد فرار کنند و همچنان جبهات‌شان را از این طریق اکمال کنند. و چهارم این‌که نزدیکی ولایات هلمند، قندهار و زابل به شورای کویته که گفته می‌شود رهبری طالبان در آن‌جا قرار دارد، به تنظیم و ادارۀ طالبان کمک می‌کند.
۲- موفقیت اردوی ملی در پاک‌سازی هلمند از وجود طالبان، توانایی سکتورهای امنیتی را در تأمین امنیت در نبودِ سربازانِ خارجی ثابت خواهد کرد.
۳- کامیابی اردوی ملی در این عملیات، تأثیراتِ مثبتی برای دولت وحدت ملی در مذاکرات صلح ـ که قرار است میان دولت و گروه طالبان در هفته‌های بعدی آغاز شود ـ خواهد داشت و طالبان را مجبور به قبول شرایط دولت در جریان مذاکرات خواهد ساخت.
۴- عملیات اردوی ملی در هلمند در خنثاسازیِ عملیات بهاریِ طالبان، روحیۀ این گروه را متزلزل و آن‌ها را در حالتِ دفاعی قرار خواهد داد و برای اولین‌بار پس از سیزده سال، ابتکار را در جنگ از این گروه خواهد گرفت.
۵- کنترول کاملِ دولت بر تمام ولسوالی‌های هلمند و ولایات هم‌جوار با آن، از نفوذ داعش در منطقه جلوگیری خواهد کرد و مانع پیوستن طالبان بنا بر عواملِ مختلف به داعش خواهد شد.
اما با توجه به تجارب گذشته، شرط عمدۀ موفقیت اردوی ملی در هلمند آن است که عملیات ذوالفقار باید مقطعی و کوتاه‌مدت نباشد. در سیزده سالی که گذشت، قوت‌های خارجی و داخلی عملیات‌های خُرد و بزرگی در ولایت هلمند و ولایات همجوار با آن انجام دادند، اما هیچ‌کدام به دلیل مقطعی بودن و عدم اتخاذ یک استراتژی موثر و عملی، دستاورد مطلوبی در کاهشِ ناامنی‌ها و عملیات‌های هراس‌افکنانه نداشتند. برعکس، عملیات های مقطعی و کوتاه‌مدت به طالبان معافیت بخشید و این گروه را در برابر حملات نیروهای خارجی و نیروهای امنیتیِ افغانستان مقاوم‌تر ساخت. بنابراین، موفقیت عملیاتِ ذوالفقار در پاک‌سازی هلمند و ولایات همجوار با آن از وجود طالبان و تأمین امنیت به گونۀ دایمی و پایدار، با توجه به موقعیت استراتژیکِ آن و با در نظرداشتِ عوامل ناامنی در آن ولایت، به رویکردی وسیع و همه‌جانبه منوط است؛ رویکردی که تمامِ عوامل و عناصری که در تقویت و رشد تروریسم در منطقه نقش اساسی بازی می‌کنند را مورد هدفِ عملیاتِ اردوی ملی قرار دهد.
گروه طالبان در ولایات هلمند، قندهار و زابل به‌تنهایی این توانایی را ندارد که آن‌همه سرباز امریکایی و انگلیسی را به مدت سیزده سال به چالش بکشاند. آن‌چه که طالبان را در این مدت تقویت می‌کرد، کشت و قاچاق مواد مخدر، سرحدِ باز و فساد اداری‌ بود که در این سه ولایت وجود داشت و متأسفانه هنوز هم وجود دارد؛ از این‌رو عملیات اردوی ملی باید به غیر از طالبان؛ قاچاق‌برانِ مواد مخدر، سرحدِ باز و آن خاینینِ ملی که از پول مواد مخدر زمین‌های دولتی را غضب کردند و شهرک‌ها و بلندمنزل‌ها ساختند نیز مورد هدف قرار دهد. البته تطبیق این رویکرد، زمان‌گیر است و به تجهیزات، پرسونل و امکاناتِ کافی نیاز دارد. اما از آن‌جایی که سیاستِ مدارا با طالبان و تضرع به پاکستان در طول سیزده سالی که گذشت، هیچ دستاوردی در تأمین امنیت و استحکامِ ثبات در افغانستان نداشت و بلکه برعکس به طالبان و حامیانِ آن جسارت بیشتر داد؛ مهم‌ترین گزینه برای متقاعد ساختنِ طالبان به مذاکره و صلح، فشار نظامی بالای آن‌هاست که باید دولت وحدت ملی به آن توجه جدی داشته باشد.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.