دو شنبه ۱۸ جوزا ۱۳۹۴

علی پارسا
شاید اولین چیزی که هر انسان و به خصوص هر مسلمانی درباره میانمار تا به حال شنیده، مساله کشتار و ترور بی‌رویه اقلیت ۴ درصدی مسلمان این کشور است که به شکل بیرحمانه‌یی طی سالیان متمادی مورد قتل و تجاوز اکثریت ۸۹ درصدی بوداییان این کشور قرار داشته است.
وقتی از میانمار سخن می‌زنیم دقیقاً منظورمان همان کشور ۷۵ ملیون نفری جهان سومی واقع در جنوب شرق آسیا است که تا سال ۱۹۴۸ با نام پیشین خود یعنی «برما» مستعمره بریتانیای کبیر بوده و پس از استقلال هم شاهد درگیری‌های طولانی‌مدت میان‌قومی و جنگ‌های طاقت‌فرسای داخلی بوده است.
برمه از ۱۹۶۲ تا ۲۰۱۱ تحت یک رژیم نظامی اداره می‌شد؛ اما پس از برگزاری انتخابات در سال ۲۰۱۱، این رژیم نظامی در سال ۲۰۱۱ رسماً پایان یافت و حکومتی نیمه‌نظامی جایگزین آن شد که این حکومت دست به یک رشته اصلاحات دموکراتیک زده ‌است.
در میانمار از یک جهت با کشوری مواجه هستید که از مارچ ۲۰۱۱، با رئیس‌جمهور جدید دوران تازه‌یی را پس از حکومت نظامی ۵۰ ساله تجربه می‌کند. در این کشور زندانیان سیاسی آزاد شده‌اند و غرب تحریم‌هایش را علیه آن لغو کرده است. اما از جهتی دیگر روند اصلاحات در این کشور متوقف شده و موج خشونت‌ها علیه روهینگیاها که اقلیت مسلمان را شامل می‌شوند افزایش یافته است.

وضعیت و پیشینه مسلمانان:
در دوران تغییر شرایط سیاسی، اقدامات دولت میانمار آتش اختلافات مذهبی را شعله‌ور کرده است. هویت در میانمار ارتباط نزدیکی با مذهب دارد و بسیاری از بوداییان در این کشور معتقدند که مسلمانان روهینگیا را حاکمان سابق انگلیسی‌ به این کشور آورده‌اند از این رو آن‌ها را خطری برای خود می‌دانند.
اما واقعیت این است که اقلیت مسلمانان از قرن شانزدهم در میانمار زندگی می‌کنند. در دوران حاکمیت انگلیسی‌ها در میانمار هم مسلمانان برای کار به این کشور آمدند و وقتی که این کشور در سال ۱۹۴۸ مستقل شد، مسلمانان نماینده اکثریت در بسیاری از مناطق راخین بودند. اما بودایی‌ها آنها را به همکاری با انگلیسی‌ها متهم کردند. در سال ۱۹۸۲ روهینگیاها تابعیت میانماری را رد کردند و تبعیض علیه آنان تا امروز ادامه دارد.
تاریخ گسترش اسلام در میانمار به قرن اول هجری برمی‎گردد. بعد از ظهور اسلام و گرایش اعراب و ایرانیان به اسلام، دریانوردان عرب و ایرانی و بازرگانان مسلمان از مسیر‎های زمینی که از منطقه غربی ‎میانمار و ایالت آراکان این کشور می‎گذشت، ‎به مناطق غربی چین سفر می‎کردند. بسیاری از این افراد در منطقه حاصلخیز و مستعد ساحلی‎ آراکان ساکن شده و اولین مناطق تجمع مسلمانان را ایجاد کردند.
«مائونگ‎تان لویی» از محققان بودایی میانمار در این‎باره می‎گوید که در سال ۶۸۰ میلادی محمد حنفیه فرزند امام علی (ک) پس از عدم توفیق ‎در خون‎خواهی امام حسین (رض) از بنی‎امیه، همراه با طرف‎داران و نیرو‎های خود به شرق کوچ کرد تا بالأخره در سواحل آراکان به میانمار رسید و در آن‎جا «کایاپوری» ملکه قبیله منطقه را شکست داد و او را به دین اسلام در آورد. سپس ملکه را به همسری گرفت و به ترویج اسلام در آن منطقه پرداخت. در حال حاضر دو مزار در آراکان وجود دارد که به حنفیه تونکی (مزار حنفیه) و «کایاپوری تونکی» معروف هستند. این دو مزار به‎صورت زیارتگاه مسلمانان این منطقه در آمده و آن‎ها معتقدند که مزار محمد حنفیه (رض) در این منطقه می‎باشد.

تبعیض و کشتار
سازمان ملل متحد روهینگیاها را به عنوان یکی از رنج‌دیده‌ترین اقلیت‌های جهان معرفی کرده است. با وجود این در سال ۲۰۱۴ بودایی‌های راخین به دفتر پزشکان بدون مرز حمله کردند و از آن‌ها خواستند تا نیمی از کمک‌های خود را به آن‌ها بدهند. هم‌اکنون شمار کمی از نیروهای سازمان‌های ‌جهانی در کمپ‌های مسلمانان کار می‌کنند.
در میانمار چندین قانون در پارلمان به بحث گذاشته شده است. یکی از آن‌ها این است که زنان باید برای ازدواج با مردان مسلمان درخواستی پر کنند. در برخی از موارد زنان فقط اجازه دارند تا هر ۳ سال یک بار یک بچه داشته باشند و کسانی که می‌خواهند دین خود را تغییر دهند نخست باید درخواست ایالتی بدهند. فعالان حقوق بشر از اینکه قوانین این چنینی در مناطقی که روهینگیاها زندگی می‌کنند تصویب شود، نگران هستند.
بوداییان میانمار در طول استقلال این کشور، همواره نگاه مشکوکی به مسلمانان داشتند و از اعلام جدایی مسلمانان از بوداییان و تشکیل یک منطقه مستقل هراس داشته‌اند، از سوی دیگر تشکیل حزب مسلم لیگ و همچنین جدا کردن دانش آموزان مسلمان از بودایی در مدارس مسلمانان جرقه‌های اختلاف میان بوداییان و مسلمانان را آشکار کرد.
اما بنابر گزارش‌های منتشر شده، علل تشدید کشتار و ظلم بوداییان در سایه حمایت حکومت میانمار در این اواخر، عمل غیر اخلاقی دو مسلمان علیه یک زن محلی بوده است. به دنبال این حادثه، ده نفر از مردان مسلمان میانمار توسط اوباش بودایی بدون هیچ محاکمه کشته می‌شوند و به دنبال این مسائل آتش جنگ مذهبی بین مسلمانان و بوداییان در این کشور شروع می‌شود، بنابر گزارش‌های رسانه‌ای عملا در شورش های اخیر میانمار، اقلیت مسلمان تحت ظلم بوداییان قرار گرفته و بر اساس اعتراف یکی از آوارگان مسلمان این ظلم اخیر در مرز بنگلادش، در این کشتار و آزار و اذیت پلیس میانمار هم علیه مسلمانان وارد عمل شده است.
از سوی دیگر، مسأله یی که در حال حاضر اصل ظلم حکومت مرکزی و اکثریت بوداییان بر مسلمانان را در میانمار به حاشیه برده است، تشکیک در آمار کشته شدگان مسلمان در میانمار بوده است، آماری از هزار و ۲۰۰ کشته گرفته تا ۵۲ هزار نفر که هیچ منبع موثقی برای اثبات و یا رد آن وجود ندارد، لکن مسأله اصلی ظلم بیش از ۳۰ ساله حکومت میانمار علیه مسلمانان است؛ ظلمی که با سو استفاده از توانایی و پتانسیل مسلمانان در راه استقلال این کشور، بعد از نامیدن مسلمانان به عنوان مهاجرین غیر قانونی و بیگانه مضاعف شده است.
ضرورت توجه به میانمار:
وضعیت اسفبار مسلمانان در میانمار نیازمند جست‌وجوی یک راه‌حل مناسب برای پیشگیری از تداوم کشتارهای کنونی است. درمان و رسیدگی به این وضعیت باید از کانال سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌یی به شمول سازمان کنفرانس اسلامی صورت گیرد؛ ورنه در چنین اوضاعی ما هر روز شاهد بدتر شدن اوضاع و عمیق‌تر شدن تنش‌های قومی-مذهبی در منطقه جنوب و جنوب‌شرق آسیا خواهد بود که می‌تواند پیامدهای سنگینی برای منطقه و جهان به همراه داشته باشد.