شنبه ۲۰ سرطان ۱۳۹۴

اشتراک آقای غنی در نشست سران همکاری‌های شانگهای و اجلاس سران پنج کشور موسوم به ‹بریکس› در روسیه، برای افغانستان حایز اهمیت است و انتظار می‌رود که آقای غنی در این نشست همه تلاش‌هایش را به هدف جلب توجه کشورهای حوزه شانگهای و بریکس بر بنیاد منافع افغانستان، به خرچ دهد.
روز پنج‌شنبه و جمعۀهفته گذشته، روسیه میزبان نشستِ شانگهای و اعضای بریکس بود. محور مذاکرات و گفت‌وگوها در این نشست‌ها عمدتاً مسایل امنیتی منطقه و گسترش حضور داعش در افغانستان و از اینجا به آسیای میانه و تقابل حضور داعش با منافع چنین و روسیه در منطقه است. حضور قابل پیشبینی داعش در افغانستان، برای کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه‌ای ما این نگرانی را بار آورده که کشورهای غربی مثل امریکا و انگلیس در تلاش عبور دادن داعش به آسیای مرکزی اند و برخی تحلیلگران به این باور اند که حلقاتی در مرکز تصمیم‌گیری حکومت آقای غنی، تطبیق کننده پروژۀ سودآور داعش، در بخش‌هایی از افغانستان و منطقه باشند و این نگرانی در کشورهای آسیای مرکزی به شدت وجود دارد.
از طرف دیگر، کشورهای شرکت کننده در اجلاس شانگهای و شرکت سران کشورهای عضو بریکس در نشست روسیه، این فرصت را به افغانستان داده است که روی چگونه‌گی مبارزه با تروریسم در هرجامه‌یی که باشد و استفاده از حضور قدرت‌های جدیدی منطقه‌ای و جهانی برای حل بحران افغانستان از جمله ختم جنگ و ایجاد صلح گام‌هایی بردارد و قول و قرارهای کشورهای زیادی را در این زمینه‌ها بگیرد.
اکنون سخن داعش در سرخط آجندای اجلاس شانگهای در روسیه قرار گرفته است. حالا اما تهدید نوظهورِ داعش در افغانستان از چشم همه، تنها و تنها تهدیدی ملی برای این کشور نیست؛ بلکه بلایی‌ست که به صورت بالقوه می‌تواند امنیت همۀ منطقه و جهان را تحت تأثیر قرار دهد.
به این ترتیب، نگرانی کشورهایی چون چین، روسیه، قزاقستان، تاجیکستان، اوزبیکستان و اعضای ناظر شانگهای از تهدید داعش در افغانستان، امری کاملاً منطقی و معقول است.
از طرف دیگر کشورهای حوزه شانگهای به خصوص روسیه از رهگذر مواد مخدر در افغانستان زیانمند است و این یکی از نقاط مشترک سیاسی – امنیتی دو کشور را برجسته می‌کند. بحث مبارزه با تروریزم و افراط گرایی از دیگر نقاط اشتراکی همه کشورهای عضو شانگهای و بریکس است که به افغانستان این فرصت را می‌دهد تا از متغیرهای منطقه برای فشار وارد کردن بر پاکستان که بخش اصلی معضل و مشکل افغانستان است، استفاده کند.
اما نقص کار اینجاست که آقای غنی و در گذشته آقای کرزی، بدون داشتن برنامه‌های اساسی و نیت استفاده از چنین آدرس‌ها و نشست‌ها، به هدف فشار وارد کردن به پاکستان، از چنین نشست‌های مهم سود نبرده و نمی‌برند.
به باور ما برگزاری نخستین نشست گفت‌وگوهای صلح، به عنوان یک نشست مقدماتی میان طرف دولت وحدت ملی و نماینده‌گان طلبان و حقانی در پاکستان، در آستانۀ اجلاس کشورهای عضو شانگهای و بریکس، بی‌ارتباط به این نشست نیست و پاکستان خواسته است به این کشورها نشان دهد که در تامین ثبات در افغانستان و منطقه، همکاری‌های عملی و بنیادی دارد و حاضر است میان دولت افغانستان و طالبان میان‌جیگری کند.
پاکستان با چنین حرکتی سعی کرد که از هر نوع شکوه و شکایت افغانستان از سیاست‌های آن کشور، جلوگیری کند. در حالی که ایجاب می‌کرد دولت افغانستان در این نشست، پاکستان را به عنوان یک معضل کلان برای منطقه تعریف می‌کرد و کشورهای شرکت کننده را ترغیب می‌کرد که بر پاکستان فشار وارد کنند تا به خاطر تطبیق برنامه‎های مخربی که دارد، از افغانستان به عنوان تخبه خیز استفاده نکند و کشورهای آسیای مرکزی، روسیه و چین را بی‌ثبات نسازد.
زیرا با توجه به این‌که موضوع نشست این دورۀ سازمان شانگهای به مسالۀ حضور داعش در افغانستان است، این نشست از اهمیت چشمگیری برای آیندۀ افغانستان برخوردار بوده و باید چنین فرصت‌هایی باید برای دولت داران افغانستان ارزشمند باشد.