گزارشگر:چهار شنبه 27 عقرب 1394 - ۲۶ عقرب ۱۳۹۴
نزول شتابندۀ نرخ افغانی در برابر دالر، بهشدت روی قیمتِ اجناس در کشور تأثیر گذاشته است. شام دیروز، نرخ دالر در بازار کابل ۶۷٫۷۰ افغانی بود. این تعامل در مناسبات پولی، تأثیراتِ ناگوارش را بر وضعیت اقتصادی و معیشتیِ عام گذاشته و دولت نیز در برابر آن واکنشی اثربخش ندارد. چنانکه در اوایل هفتۀ جاری، مقامهای دولتی برای توجیه سقوط نرخ افغانی در برابرِ دالر گفتند که با بلند رفتنِ نرخ دالر در جهان، نرخ دالر در افغانستان نیز بالا رفته است. در حالی که عواملِ داخلیِ بسیاری در اینباره دخیل بودهاند که اصلاً به آنها پرداخته نمیشود.
از سوی دیگر، سیاستی که بانک مرکزی افغانستان همواره در برابرِ افزایشِ بیرویۀ نرخ دالر روی دست داشته نیز، هرگز در مطابقت با اصولِ علمِ اقتصاد برای حفظ ثباتِ پولِ ملی نبوده است. دو روز پیش، بانک مرکزی همانندِ گذشته از تزریقِ پنجاه میلیون دالر به بازارهای کشور سخن گفته بود تا به این ترتیب، ارزش پول افغانی در برابر دالر اعاده گردد. اما این رویکرد همچنان که در گذشته جواب نداده، از اینپس نیز با ناکامی مواجه است. مسلماً ریختاندنِ میلیون – میلیون دالر به بازار، فقط بهصورتِ موقت نرخ افغانی در برابر دالر را بهبود میبخشد و باید چارۀ کار را در جاهای دیگر جستوجو کرد.
ثبات پولی در کشور رابطۀ مستقیم و تنگاتنگ با امنیتِ ملی، تولید ملی و گردشِ بیوقفۀ چرخِ اقتصاد دارد. متأسفانه در افغانستان ناامنی و فساد بزرگترین ضربه را بر پیکرِ اقتصادی کشور وارد میکند. ضعفِ حکومتداری و ناامنی و فساد ناشی از آن همواره طی این چهارده سال ذهنیتها را نسبت به پول افغانی و ثباتِ آن مغشوش کرده و باعث شده بیشتر معاملاتِ تجاری و اقتصادی به دالر انجام شود و حتا بسیاری از مردم، پساندازهای اندکِ خود را بهصورت دالر نگهداری کنند. اما در یکی دو سال اخیر، از شروع قیلوقالهای انتخاباتی تا بروز بنبستهای دنبالهدارِ سیاسیِ پس از آن، ذهنیتهای منفی نسبت به پول افغانی به اوج خود رسیده و همۀ فعالینِ اقتصادی به دالر رو آوردهاند و ما هر روز شاهد این سقوط پولی و افزایش قیمتِ کالاها در کشور هستیم. بنابرین، نخستین کاری که دولت وحدت ملی باید در شرایط کنونی برای ثبات پول افغانی انجام دهد، حلِ جنجالهای درونحکومتی و تأمین امنیت در کشور است. این عنصر بهتنهایی پیششرطِ تمام گشودهگیهای اقتصادی در کشور ـ از جمله افزایش نرخِ افغانی در برابر دالر ـ است. مطمئناً اگر غائلههای داخلی دولتِ فعلی حل گردد و به تأمین قاطعِ امنیت همت گمارده شود و مردم و بازرگانان و همۀ فعالانِ خُرد و بزرگِ اقتصادی خیالشان از این بابت آسوده گردد، ذهنیتها نسبت به پول افغانی نیز خودبهخود اصلاح میگردد، چرخ اقتصاد و تولید دوباره به گردش میافتـد و پول ملی ارزش و ثباتِ خود را بازمییابد.
نوسان پول در افغانستان حتا از نوسانِ لحن و کلامِ سیاستمدارانِ کشور متأثر است، چه رسد به اینکه در شمال و جنوبِ کشور آتشِ جنگ شعلهور باشد و در درونِ ارگ تیمهای بر سرِ اقتدار علیه یکدیگر موضع گرفته باشند. دولت وحدت ملی اگر بهراستی به حالِ مردمانِ فقیر دل میسوزاند و خواهان بازگشتِ جوانانِ پناهنده به اروپا به سمت کشور است، باید از این هرجومرج گذار کند و متحدانه به تأمین امنیت در شمال و جنوبِ کشور و جلب کمکهای جهانی همت گمارد.
بانک مرکزی افغانستان در نبود امنیت و ثباتِ سیاسی هرگز توانایی جلوگیری از سقوط پولِ افغانی را ندارد و انجامِ این مهم هم فقط منوط به اراده و برنامۀ رهبران دولت وحدت ملیست. مردم فقیر و بیبضاعتِ کشور بیش از این تابِ افزایشِ قیمتها به دلیلِ بالا رفتنِ قیمتِ دالر را ندارند. آن معلمی که سالهاست ماهوار ششهزار افغانی معاش میگیرد و دستانش دالر را لمس نکرده، دیگر توان پاسخگویی به افزایش روزانۀ قیمتها را ندارد. به عبارت دیگر، شکست افغانی در برابر دالر، شکست قامتِ هر افغانستانی در برابر سنگینیِ قیمتِ کالاهاست و افزیش دالر کابوسی برای مردم فقیر شده است.
Comments are closed.