سال جدید آموزشی در افغانستان دیروز ۳ حمل، با نواختن زنگ مکتب آغاز شد.
مسوولان همزمان با به صدا در آمدن زنگ مکتب وعدۀ به میان آمدن اصلاحات بنیادی در وزارت معارف را داده‌اند.
وزارت معارف افغانستان طی سیزده سال گذشته، با چالش‌ها و کم کاری‌های زیادی رو‌به‌رو بوده است، مدیریت این وزارت در این سال‌ها نتوانسته و یا نخواسته تا از امکانات وافری که از نشانی‌های مختلف به این وزارت سرازیر می‌شد به گونۀ درست استفاده کند.
در این مدت، به جای به سر رساندن نیازمندی‌ها و اولویت‌های معارف افغانستان، وزن پروندۀ فساد فاروق وردک -وزیر پیشین معارف-، سنگین بوده است.
پرونده‌های خیالی برای بار نخست از وزارت معارف افغانستان بیرون شد و بعد از آن، بوی خیال‌بازی‌ها در شمار دیگر از نهادها و وزارت‌خانه‌های افغانستان نیز بیرون شد و تا هنوز به هیچ یک از این پرونده‌ها رسیده‌گی نشده است.
مکاتب خیالی، آموزگاران خیالی، شاگردان خیالی، کتاب‌های خیالی، خرید کمپیوترهای خیالی و…، نمونۀ کوچکی از فساد در وزارت معارف افغانستان می‌باشد.
مسوولان جدید در وزارت معارف از آوردن اصلاحات خبر داده می‌گویند که آنان مصمم‌اند تا اصلاحات بنیادی و گسترده‌یی را در این وزارت به میان آورند.
ادغام ریاست‌های معارف که در سال‌های پیسین این وزارت را به یکی از متورم‌ترین نهادهای حکومت افغانستان تبدیل کرده بود و هم‌چنان اصلاحات املایی و انشایی کتاب‌های درسی، آغاز کار برای تغییر یونفورم دانش آموزان از برنامه‌های این وزارت در سال پیش‌رو گفته شده است.
مسوولان وزارت معارف افغانستان هم‌چنان گفته‌اند که در سه ماه آینده تمام ریاست‌های ولایتی و مرکزی وزارت معارف از طریق پروسۀ CBR اعلام و اصلاحات لازم در آن وارد خواهد شد.
از سویی هم، دیروز رییس‌جمهور محمد اشرفغنى، با نواختن زنگ مکتب و شروع سال جدید آموزشی، پذیرفت که در بهبود وضعیت معارف مشروط مانده است.
آقای غنی اما گفت که آرزومند است تا در سال روان، نمرۀ کامیابى به دست آورد.
آقای غنی که در مراسمى به مناسبت آغاز سال نو آموزشی در تالار لیسه امانی سخن میگفت، افزود: معلمین با شرایط دشوار، اولاد کشور را به جهت روشنایى، بیدارى و کفایت سرتاسرى رهنمایى مى‌کنند و این‌کار قابل ستایش می‌باشد.
محمد اشرف‌غنی علاوه کرد که مشکلات آموزگاران، تاحدى حل شده و برخى وعده‌هاى او به خصوص در قسمت مسکن براى آموزگاران عملى نشده است، زیرا در نقشۀ شهرک‌هاى آموزگاران، مشکلاتى وجود داشت که باید حل می‌شد.
رییس‌جمهور غنی با اشاره به غصب زمین‌های وزارت معارف گفت: غصب زمین‌هاى معارف، مشکل دیگرى در این راستا بود؛ اما اکنون یک کمیسیون موظف شده تا زمین‌هاى غصب شده را از غاصبین پس بگیرد.
به گفتۀ آقای غنی، تا حال ٣۶ هزار جریب زمین غصب شدۀ معارف در ولایات مختلف، از غاصبین پس گرفته شده است.
رییس‌جمهور افزود: تمام دوایر دولتى که زمین‌هاى معارف را گرفته‌اند، موظف‌اند تا این زمین‌ها را دوباره در اختیار وزارت معارف قرار دهند.
آقای غنی در ادامۀ سخنانش خود گفت که ساختار فعلى معارف، جواب‌گوى نیازمندى‌ها نیست و با آن‌که در بخش کمیت تغییرات زیادى آمده؛ اما از نگاه کیفیت، مشکلاتى در این وزارت وجود دارد که تلاش‌ها براى حل آن نیز ادامه دارد.
او گفت که در وزارت معارف، نباید در قسمت تحکیم وحدت ملى و مساوات برای همه شهروندان افغانستان کوتاهى شود.
غنى افزود: «یک دیدگاه واضح ملى، باید به وزارت معارف ایجاد شود تا این وزارت را مطلق از سیاست و فشارها بیرون کند.»
رییس جمهور بر شفافیت در وزارت معارف تأکید کرده گفت که مدیریت منابع وزارت معارف، باید نمونۀ شفافیت و حساب‌دهى براى تمام کشور باشد.
به گفتۀ آقای غنی، هیچ‌گونه خیانت و ظلم در تطبیق پروژه‌هاى معارف، قابل دوام نیست و از این جهت ضرورت است که همه با وزارت معارف کمک کنند تا حساب‌دهى سراسرى به میان آید.
رییس‌جمهور غنی درحالی بر عملی نشدن وعدهایش به آموزگاران و اصلاحات در نظام معارف کشور اعتراف کرد که آموزگاران کشور در سال گذشته، در مورد افزایش معاش، توزیع نمره‌های رهایشی و بهبود شرایط آموزگاری اعتراض‌های گستردۀ را انجام داده بودند.
آقای غنی در این سخنرانی خود هیچ اشارۀ صریح به پروندۀ فساد و مدیریت ناکام فاروق وردک، وزیر پیشین معارف نکرد و نیز از هیأت حقیقت‌یابی که به منظور بررسی فساد در وزارت معارف توظیف شده بود و چند ماه پیش گزارش خود را به دولت سپرد که جزییات یافته‌های این هیأت هیچ‌گاهی به مردم داده نشد، چیزی نگفت.
در عین حال، مقامات وزارت معارف افغانستان می‌گویند در سال نو تعلیمی (۱۳۹۵، ۱٫۷ میلیون متعلم جدید الشمول شامل مکاتب خواهند شد که ۴۱ درصد آن را بانوان تشکیل خواهند داد.
اسدالله حنیف بلخی وزیر معارف افغانستان در این نشست گفت، در سال‌جاری بیش از هفت هزار صنف در سرتاسر کشور ایجاد خواهد شد.
آقای بلخی افزود، در سال جدید تعلیمی ۲۲ میلیون جلد کتاب درسی برای شاگردان توزیع خواهد شد.
آقای بلخی در پیامی به مناسبت آغاز سال جدید آموزشی نیز گفته است: «وزارت معارف سال جدید ۱۳۹۵ آموزشی را با شعار «معارف سالم، متوازن و کوشا» آغاز کرده که تحقق این امر نه تنها مستلزم کوشش‌های مضاعف رهبری و کارمندان این وزارت بوده، بلکه ضرورت به همکاری همه جانبۀ تمام مردم عزیز ما نیز دارد.»
مقامات وزارت معارف می‌گویند، مبارزه با فساد اداری و بلند بردن کیفیت معارف در اولویت کاری آن‌ها قرار دارد.
مسوولان در وزارت معارف از آوردن اصلاحات در این نهاد خبر داده گفته‌اند که در سه ماه آینده تمام ریاست‌های ولایتی و مرکزی وزارت معارف از طریق پروسۀ CBR اعلان و اصلاحات لازم در آن وارد خواهد شد.
کمبود آموزگاران مسلکی از چالش‌های عمده و درشت وزارت معارف افغانستان گفته می‌شود که مسوولان در این وزارت گفته‌اند، در آینده نزدیک به تعداد ۲۰ تن از کارمندان نصاب تعلیمی را اول به امارات متحده عربی و بعد به کشورهای اردن، ایران و مصر جهت آموختن نصاب مسلکی اعزام خواهد کرد.
از طرفی هم بارها از برخورد های قومی و نبود ساختار ملی و همه شمول در وزارت معارف انتقاد شده است. معترضان بارها گفته اند در وزارت معارف بیشتر از یک قوم و بعد هم از یک ولایت و سپس وابسته گان سیاسی گلبدین حکمتیار جاداده شده اند. تاکنون وزارت معارف در این زمینه‌ها توضیحی نداده است.