در سال پار، بعد از سقوط کندز به دستِ طالبان و تجاوزِ این گروه بر شماری از زنان و سوزاندنِ خانه‌های مردم و نهادهای عام‌المنفعه و کشتنِ ده‌ها تن از شهروندان و نظامیانِ کشور و تصفیۀ قومی در آن ولایت، رییس‌جمهور غنی به همۀ آنانی که از مقصرانِ اصلیِ رویداد قندوز بودند، مدال اعطا کرد. در واقع، غنی در آن‌زمان با دادنِ مدال به آن منسوبانِ ناکارۀ ولایت قندوز، عملی در برابرِ مردم انجام داد و چنین فهماند که حرف و برداشتِ آنان برای او پشیزی نمی‌ارزد و تنها چیزی که قابل توجه است، برداشت‌ها و برنامه‌های خودش در قبالِ مسایل هست. او به تعقیبِ آن مدال دادن‌ها، کمیسیونی نیز تشکیل داد تا دلیلِ سقوط قندوز را بررسی کنـد. این کمیسیون هم مشخصاً نمی‌توانست آنانی را که آقای غنی به عنوان رییس‌جمهور مدال داده بود، ملامت اعلام کند؛ اگرچه در نهایت معلوم نشد که کارِ آن کمیسیون به کجا رسـید و چه بود و چه شد و چه چیزی در گزارشِ آن ترسیم شده بود، زیرا دولت هیچ‌گاه متنِ گزارش را علنی نکرد.
حالا که بارِ دیگر ولایتِ قندوز سقوط داده شده است، واضح است که عینِ عوامل و علت‌ها سببِ اصلیِ این سقوط، ویرانی شهر، آتش زدن و تباهی است. اما در این‌هم شکی نیست که عواملِ اصلیِ سقوط قندوز برملا نخواهند شد و فقط همین حرفِ والی کنونیِ قندوز مهم پنداشته خواهد شد که الله مردمانِ کندز را کشته است و کسی هم به این حساب مقصر شناخته نمی‌شود!
این نوع برداشت‌ها و فهم‌های نابخردانه از بحثِ قندوز نشان می‌دهد که حلقاتی دم‌کلفت در ایجاد بحران نقش دارند و بعد هم در برابرِ پرسش‌های مردم این‌گونه بی‌باکانه و سربه‌هوا برخورد می‌کنند و جنایت‌ها و خیانت‌ها و ناکامی‌های‌شان را به گردنِ خدا می‌اندازند. بنابراین با چنین منطق و برداشت و سیاستی، چگونه می‌شود حق را به حق‎دار رساند و چگونه می‌شود به زنده‌گیِ صلح‌‎آمیز امیدوار بود. این در حالی‌ست که والی قندوز خود در کنارِ آن حلقاتی قابلِ ملاحظه است که به نفعِ دشمن عمل می‌کنند، چنانی که والی پیشینِ قندوز نیز چنین تصویری از خود بروز داده بود. حالا باور داریم که کسی نیست این والی را محاکمه کند و کسی هم نیست که حقیقتِ جنگِ کندز را برملا سازد؛ اما این مردم هستند که اگر اراده کنند، می‌توانند همه چیز را بر سرِ جایش قرار دهند. ولی یقیناً در این میانه یک سوال نیز مطرح است و آن‌هم این‌که: «چه کسانی این‌بار از دستانِ آقای غنی در قندوز مدال دریافت خواهند کرد؛ آیا بازهم والی و رییس امنیت و آنانی که (اگر احتمالِ همکاری‌شان با دشمن را مطرح نکنیم) دست‌کم ناتوانی و ضعف‌شان سبب تکرارِ فاجعۀ گذشته شد، مدال دریافت خواهند کرد؟»
به یاد داریم سالِ پار بعد از سقوط قندوز و جنایت‌هایی که در آن‌جا صورت گرفت، رییس‌جمهور والیِ آن‌زمان را خانه‌نشین اما حفظش کرد و به رییسِ امنیتِ آن ولایت درحالی‌که طالبان آن اداره را تصرف و همۀ اسنادِ محرمش را با خود برده بودند و چندین مقامِ بی‌کاره و ملامت و متهمِ دیگر مدال داد، اما در عوض از آنانی که مقاومت کرده و دوباره کنترلِ شهر را به‌دست گرفتند و قربانی دادند و افتخار آفریدند، هیچ یاد نکرد. حالا به همین دلیل، این گمان مطرح است که رییس‌جمهور باز والی و مسوولانِ بی‌کاره را تقدیر می‌کند و رازهایِ سقوط قندوز یک بارِ دیگر در پردۀ ابهام باقی می‌ماند که در این صورت یک بارِ دیگر سوال‌های بی‌شماری در ذهنِ مردم مطرح خواهد شد.