روز گذشته وزارت خارجۀ افغانستان اعلام کرد که نشستِ یک‌روزۀ مسکو دربارۀ اوضاعِ افغانستان به گونۀ «رضایت‌بخش» برگزار شده و دور بعدیِ آن نیز در کابل برگزار خواهد شد.
شکیب مستغنی سخنگوی وزارت خارجۀ کشور در نشست مطبوعاتیِ خود در کابل به خبرنگارانِ داخلی و خارجی گفت که ۱۱ کشور شرکت‌کننده در این نشست با ترغیبِ گروه طالبان به گفت‌وگو و صلح، تأکید کردند که این گروه از راه نظامی به خواسته‌های خود نخواهد رسید. او افزود که اجماع منطقه‌یی دربارۀ تأمین امنیت در حال شکل‌گیری است و کشورهای شرکت‌کننده از گفت‌وگوهای صلح به رهبری افغان‌ها حمایت می‌کنند. آقای مستغنی گفت که دولت افغانستان در این نشست تأکید کرده که هیچ تفکیکی بین تروریست‌ها نیست و نباید آن‌ها را به خوب و بد تقسیم کرد، بلکه باید با تمامی گروه‌های تروریستی یکسان برخورد شود.
آنچه از موضع گیری وزارت خارجۀ کشور می‌توان مشاهده و دریافت کرد، کُلی‌گوییِ برخاسته از ضعفِ دیپلماسی و مدیریت در افغانستان است. یعنی حکومتِ ما هیچ گزارشِ به‌دردبخور و قابل‌عطفی از این نشستِ مهم برای مردم و رسانه‌ها ندارد؛ از این‌رو به ادایِ چند جملۀ کلیشه‌یی اکتفا می‌کند. این درحالی‌ست که مبحثِ جنگ‌وصلح در افغانستان وارد فازِ جدیدی از مداخلاتِ پاکستان و دست‌اندازی‌هایِ منطقه‌یی و جهانی شده است.
در یکی ـ دو سال گذشته، پاکستان بازی ابزاری با طالبان در زمینِ افغانستان را متناسب با معادلاتِ جدیدِ صحنۀ بین‌الملل، آپدیت یا به‌روزسانی کرده و طیِ این بازی، داعشِ افغانستان نیز با انجامِ عملیات‌های نظامی رُخ نموده و متعاقبِ آن، کنش‌گرانِ تازه و جدی‌یی چون روسیه نیز وارد داستانِ جنگ‌وصلحِ ما شده است. به عبارت دیگر، به‌رغمِ همۀ خوش‌خیالی‌هایِ آقای غنی در ابتدای تشکیل حکومتِ موجود و تعیین چند حلقۀ سیاستِ خارجی در محوریتِ نزدیکی استراتژیک به پاکستان، تجارب به‌خوبی ثابت کرد که بازی با تروریسم، شاه‌فردِ سیاستِ خارجی و بین‌المللیِ پاکستان است و این کشور به این بازی در افغانستان همچنان ادامه خواهد داد. از این رهگذر، «رضایت‌بخش» خواندنِ نشست‌هایی مانند مسکو، زمانی منطقی و حقیقی می‌نماید که دستگاه دیپلماسیِ ما موفق به تعدیل نقش‌آفرینیِ پاکستان در افغانستان به کمکِ ظرفیت‌هایِ کشورهای بیرونی و همسایه مانند روسیه شود. به این معنا که دولتِ افغانستان با اتکا به دانش دیپلماسی، پای به مذاکرات بگذارد و کشورهای شرکت‌کننده در نشست‌های مرتبط با اوضاع امنیتیِ افغانستان را در جهت نیل به منافعِ ملیِ خود بسیج کند.
متأسفانه ضعفِ دیپلماسی و دانش سیاستِ خارجیِ حکومتِ افغانستان همواره موجب شده که پاکستان در همۀ نشست‌های منطقه‌یی و بین‌المللی پیرامون اوضاع افغانستان، با ژستِ حق‌به‌جانب ظاهر شود و فضای گفت‌وگو را به سمتِ سیاست‌های هژمونیکِ خویش یا لااقل به سمتِ بیهوده‌گی و بی‌ثمری هدایت نماید؛ به‌نحوی که نماینده‌گانِ دولت افغانستان از همۀ نشست‌ها با دستانِ خالی و سخنانِ کلیشه‌یی بازمی‌گردند اما جانبِ پاکستان پس از هر نشست، خشتِ دیگری بر بنای استیلاگریِ خویش می‌افزاید.
به‌تلخی باید اعتراف کرد که پاکستان به‌رغمِ نیاتِ بدش، یک بازیگرِ خوب و پُراستعداد در عرصۀ روابط بین‌الملل و منطقه است و جانبِ افغانستان حتا اگر از نیاتِ نیک و صلح‌دوستانه سرشار باشد، یک بازیگرِ ضعیف و کم‌دانش در مذاکرات و رایزنی‌های جهانی و منطقه‌یی‌ست. این ضعف را می‌توان به‌وضوح در اظهاراتِ وزارت خارجۀ کشور دربارۀ نشستی به اهمیتِ مسکو درک و دریافت کرد. انتظار می‌رفت که جانب افغانستان در این نشست برگه‌های تضمینِ محکمی از همکاریِ پاکستان برای برقراری صلح و امنیت در کشور دریافت می‌کرد و معادلۀ جدیدی را در فضای همکاری‌های امنیتیِ منطقه‌ و افغانستان صورت‌ می‌‌داد. یقیناً در نبود چنین رویکردی، ادامۀ این نشست‌ها و برگزاری دورهای بعدی، تنها به فربهیِ هژمونیکِ پاکستان و پیچیده‌گیِ جنگ در افغانستان می‌انجامد و دیگر هیچ!