رسالۀ «گزیده‌یی از شناختِ احمدشاه مسعود در پنج قارۀ جهان»، کار دیگری از دکتر شمس‌الحق آریانفر، پیرامون معرفی کارنامۀ قهرمان ملی کشور است که از نشانی بنیاد شهید مسعود نشر شده است.
این رساله، مجموعه نظریات و باورهای شخصیت‌های پنج قارۀ جهان در مورد شخصیت و مبارزات شهید احمدشاه مسعود می‌باشد که در ۱۱۱ برگ و سه‌هزار نسخه لباس چاپ به تن کرده است.
دکتر آریانفر در «پیش‌گفتار» این رساله نوشته است: بعد از شهادت احمدشاه مسعود، شاهد بودیم که شخصیت‌های مهم در پنج قارۀ جهان نه‌تنها سخنانی در شکوه و عظمت مسعود بیان داشتند که آشکارا اشک ریختند و از جان گریستند. در خواجه بهاالدین، محل شهادت احمدشاه مسعود شاهد بودیم که خبرنگاران خارجی از کشورهای مختلف از جریان، اشک چشمان‌شان بسته و از شدت بُغض، صدای‌شان در گلوها خفه گردیده بود.

به باور آقای آریانفر: جهان، شخصیتی به این محبوبیت را کمتر دیده است. این شخصیت متعالی و پُرشکوه که جهانی است و آزاده‌گان جهان به نام و کارنامه و حتا لباس و کلاه پکول آن افتخار می‌کنند، از افغانستان و قهرمان ملی این خطۀ باستانی و مردخیز است.
سخنان و نقل قول‌هایی را که در رسالۀ «گزیده‌یی از شناختِ احمدشاه مسعود در پنج قارۀ جهان» در بارۀ شخصیت مسعود آمده، از مقالات و کتاب‌های این شخصیت‌ها که در سالیان جهاد و مقاومت افغانستان نشر گردیده است، از فلم‌هایی که دربارۀ این قهرمانِ بی‌بدیل ساخته شده است؛ از سخنرانی‌هایی که در کنفرانس‌های مسعودشناسی ایراد گردیده و از مصاحبه‌ها و گزارش‌های که در روزنامه‌های جهان نشر گردیده، گزینش شده است.
در ادامۀ یادداشتِ دکتر آریانفر آمده است: در این نقل قول‌ها، بزرگی و عظمت مسعود از زبان جهانیان شنیدنی و تماشایی است. مردی از جهان سوم قامت می‌افرازد و جهانی را به شگفتی و اعجاب و ستایش می‌کشاند.
در «گزیده‌یی از شناخت احمدشاه مسعود در پنج قارۀ جهان» گفته‌هایی از سیاست‌مداران، نویسنده‌گان، ژورنالیستان و مسوولان قاره‌های آسیا، اروپا، امریکا، افریقا و آسترالیا گزینش شده است؛ شناسۀ این رساله را با آوردن بخشی از گفته‌ها و دریافت‌ها پیرامون شخصیت و کارنامۀ قهرمان ملی کشور به پایان می‌برم.
* شهید پروفیسور برهان‌الدین ربانی:
تاریخ کارنامه‌های بزرگ احمدشاه مسعود را در قلب فردفرد از نسل‌های امروز و فردای افغانستان ثبت خواهد کرد.
* حامد کرزی:
حقیقت این است که مبارزۀ مسعود به ویژه در آخرین روزهای زنده‌گی‌اش، کشور ما را از اشغال کامل حفظ کرد. اگر او نبود، ما به ساده‌گی مورد اشغال قرار می‌گرفتیم.
* مارک کپلان نویسندۀ امریکایی:
احمدشاه مسعود را باید در قطار بزرگ‌ترین رهبران نهضت‌های قرن بیست حساب کرد. مسعود مانند مارشال تیتو، هوشیمن و چیگوارا دشمن خود را شکست داد. ساحه‌یی که در تصرف او بود، با مقایسه به ساحاتی که در دوران رهبری نهضت مقاومت مارشال تیتو، مائوتسه تونگ، هوچیمن و چیگوارا قرار داشت، بیشتر زیر فشار حملات دشمن بود. مسعود تمام پیروزی‌ها و موفقیت‌های خود را بدون تخلف از حقوق انسانی انجام داده است، بدون آنکه زیر تأثیر سیاست کشور کمک‌دهنده رفته باشد، از آنان کمک گرفت.
* پروفیسور هویدى دانشمند مصری:
….مبارزۀ مسعود مبارزه براى اسلام حقیقى بود که آزادى، دموکراسى و حقوق بشر را نیز تضمین مى‌کرد. مسعود نمایندۀ اسلام معتدل بود. نمایندۀ یک اسلام معتدلى که مى‌گوید: وحى براى پخش عدالت در میان انسان‌ها و نیز براى رفاه مردم، نازل شده است. اعتدالى که مسعود به آن دعوت مى‌کرد راهی‌ست میانه در بین افراط و تفریط.
* على شیخ از سودان:
همانا شهید احمدشاه مسعود، خالد بن ولید این زمان است و شمشیرهاى خداوند که بر دشمنان خداوند مسلط شده بود.
…احمدشاه مسعود با شایسته‌گى بى‌نظیرى که داشت، مسلمانان مردۀ این عصر را دوباره زنده ساخت، دنیا نمی‌‌تواند در افغانستان هیچ فرقی بین احمدشاه مسعود و جهاد قایل شود. جهاد در افغانستان و مسعود هر دو یکى هستند.