احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمدعمران/ دوشنبه 27 قوس 1396 - ۲۶ قوس ۱۳۹۶
ریکس تیلرسون، وزیرخارجۀ امریکا، در تازهترین مورد گفته است که « اگر پاکستان در برابر تعهدات خود نسبت به جامعۀ جهانی برای از بین بردن گروههای تروریستی عمل کند، با تحریمهای امریکا و جامعۀ جهانی رو به رو خواهد شد.» آقای تیلرسون گفته که پاکستان به پناه گاه امن گروههای تروریستی تبدیل شده که خطر واقعی برای صلح جهانی محسوب میشوند. البته در سخنهای آقای تیلرسون چیز تازهیی در مورد پاکستان یافت نمیشود و نه هم این بار اول است که پس از راه یافتن دونالد ترامپ به کاخ سفید امریکا چنین اظهاراتی در مورد پاکستان ابراز می کند. ادارۀ جدید کاخ سفید از آغاز با نگاهی نسبتا انتقادی و هشدارآمیز به صحنه آمد و بیشتر نیز این نگاه متأثر از دیدگاههای آقای ترامپ در زمان مبارزات انتخاباتی اش است. اداره جدید کاخ سفید هرازگاهی به مناسبتهای مختلف از شیوه عملکرد پاکستان در برابر گروههای تروریستی انتقاد کرده و حتا کمکهای سخاوتمندانۀ خود به این کشور را مشروط به نشاندادن صداقت این کشور در این مبارزه کرده است؛ اما از آنطرف پاکستان بدون کمترین واهمه و ترس از چنین هشدارهای، همچنان به حمایت خود از گروههای تروریستی ادامه میدهد. مقامهای دولت افغانستان پس از سفر اخیر رییس ستاد مشترک ارتش پاکستان به کابل دیگر آن نگاه خوشبینانهای را که در روزهای نخست سفر این مقام ارشد نظامی پیدا کرده بودند، ندارند و حتا میگویند که پس از سفر «جنرال باجوا» به کابل هیچ تغییری در وضعیت رونما نشده است. این واکنشها به این معنا میتواند باشد که پاکستان تا هنوز، نه به درخواست مقامهای افغانستان و نه هم به درخواست مقامهای امریکایی، هیچ تلاشی برای از بین بردن پایگاههای امن تروریستان انجام نداده است. مثل این است که پاکستان میداند، که هشدارهای امریکا با هیچ اقدام عملی همراه نخواهد شد و به همین دلیل فقط در برابر هشدارها و تهدیدهای آن کشور سر میجنباند، بدون آنکه واقعا در پی بیرون راندن گروههای تروریستی از خاک خود باشد. امریکاییها متأسفانه ازحربههای بسیار ناکارآمد در برابر پاکستان استفاده میکنند که در همان نخستین لحظهها مشت آنها را برابر همتایان پاکستانیشان باز میسازد. به گونۀ نمونه وقتی وزیرخارجه امریکا از پیامدهای حمایت از گروههای تروریستی به مقامهای اسلامآباد هشدار میدهد، میگوید روزی همین گروهها امنیت پاکستان را تهدید خواهند کرد. مگر پاکستانیها چنین برآوردی از وضعیت ندارند که ممکن است روزی گروههای تروریستی مستقردر آن کشور به تهدیدی برای منافع پاکستان تبدیل شوند؟ مگر طی چهاردهه گذشته که از عمر گروههای تروریستی در پاکستان میگذرد این کشور به اندازۀ کافی پاشنۀ آشیل این گروهها را بلد شده باشد که وقتی احساس کند به خودش حمله میکنند، بتواند آنها را از بین ببرد؟ از جانب دیگر وقتی در حال حاضر، گروههای تروریستی تامین کنندۀ منافع پاکستان باشند، در فردایی که هنوز بهصورت بالفعل نیامده از کجا معلوم که وضعیت چهگونه رقم خواهد خورد؟ آیا زمانی که امریکاییها خود به کمک پاکستان، گروههای مختلف را در این کشور ایجاد میکردند، میدانستند که عاقبت کار چه خواهد شد؟ آیا فکر میکردند بن لادنی که با پول امریکا بزرگ میشود، روزی به منافع ولینعمتش حمله کند؟ پاکستان نیز در چنین وضعیتی قرار دارد و همینلحظه چیزی فراتر از منافع امروزش برایش مطرح نیست، همانطور که در چهاردهه قبل برای امریکا نیز مهمترین اولویت آن، شکلدادن به گروهها و سازمانهای بود که بتوانند در جنگ افغانستان علیه شوروی وقت اقدام کنند. امریکاییها در محاسبات خود با پاکستان یا دچار اشتباه استراتژیک شده اند و یا اینکه میتوانستند و به صورت تعمدی، گذاشتند که این کشور مخل امنیت افغانستان باقی بماند. دور از ذهن مینماید که بوش و اوباما دو رییس جمهوری پیشین امریکا هیچ چیز در مورد گروههای موجود تروریستی در مناطقی از خاک پاکستان نمیدانسته اند. اگر واقعا چنین بوده، پس اطلاعات فعلی کاخ سفید برچه مبنای استوار است؟ مگر چنین نیست که نهادهای استخباراتی و اطلاعاتی امریکا سالها در مورد یک قضیه، تحقیق و پژوهش میکنند و آنگاه اطلاعاتشان را در اختیار نهادهای سیاسی این کشور میگذارند. بدون تردید بوش و اوباما به اندازۀ ترامپ از وضعیت آگاه بودند؛ ولی معلوم نیست که به چه دلایل امنیتی و سیاسی، نمیخواستند که مستقیما پاکستان را به حمایت تروریسم متهم کنند. حالا نیز که آقای تیلرسون و یا دیگر مقامهای امریکایی به پاکستان هشدار میدهند، فقط در حد حرف مسایل باقی مانده و این کشور اقدام مهم و برجستۀ در برچیدن پایگاههای امن هراس افکنان انجام نداده است. بسیاری از کارشناسان مسایل منطقه حتا باور ندارند که زمامداران فعلی کاخ سفید قدمی فراتر از این بگذارند. براین اساس تا زمانی که پایگاههای امن وجود داشته باشد، انتظار هیچ تغییری را در وضعیت امنیتی افغانستان نباید داشت. به ویژه حالا که گروههای متواری داعش نیز درحال جابهجا شدن در مناطقی از افغانستان هستند و بیم آن میرود که این گروهها با توجه به موقعیت مناسب ژیوپولتیک افغانستان برای فعالیت خود به زودی جنگی فرسایشیتر و فراگیرتر از گذشته را در این کشور آغاز کنند. برخی از کارشناسان روابط بین الملل هشدار داده اند که داعش درحال نفوذ در بخشهای مختلف افغانستان است و تلاش دارد که جنگهای اتنیکی و مذهبی را در این کشور شعله ور بسازد. این موضوع زمانی به نگرانی جدی میتواند مبدل شود که برخی گروههای موجود در کشور نیز در راستای تنشهای قومی و مذهبی فعالیت میکنند و هر روز طرحی نو برای نفاق افکنی میان مناطق مختلف کشور روی دست میگیرند.
Comments are closed.