احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:یک شنبه 6 حوت 1396 - ۰۵ حوت ۱۳۹۶
حمایتِ پاکستان از تروریسم و بازی ابزاری با این پدیده، اگرچه برای کسانی که اخبار و تحلیلهایِ سیاسیِ جهان را دنبال میکنند، عبارتی تکراری و گزارۀ بدیهی به نظر میرسد، اما قرار گرفتنِ رسمی و عملیِ این کشور در فهرستِ تمویلکنندهگانِ تروریسم و در معرضِ تنبیه و مجازاتِ جامعۀ جهانی قرار گرفتن، یگانه موضوعیست که تا هنوز تجربه نشده است.
اخیراً گزارش شده بود که گروه ویژۀ «اقدام مالی» که یک نهاد بینالمللی برای مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است، میخواهد پاکستان را به عنوان یکی از حامیان و تأمینکنندهگانِ مالی تروریسم معرفی کنـد. گفته میشود که این طرح از سوی امریکا ارایه شده و کشورهایی نظیر بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز از آن حمایت کرده بودند، اما در آخرینلحظات، هنگامی که تصمیم نهاییِ این نهاد اعلام شد، بازهم پاکستان از فهرستِ عقوبتبارِ کشورهای حامی تروریسم، بهسلامت عبور کرد.
با روی کار آمدنِ آقای ترامپ در ایالات متحده، دستکم برحسب ظاهر، فشارهای امریکا بر پاکسـتان مبنی بر عدم همکاری با جامعۀ جهانی در امر مبارزه با تروریسم و بهرهمندیِ بیموجب از کمکهای میلیاردالری این کشور، اوج گرفت. دونالد ترامپ پاکستان را با الفاظ شدید متهم به دروغگویی کرد و اعمالِ فشار بر این کشور را بخشی از محتوایِ استراتژی جدیدش در قبال جنگ افغانستان اعلام نمود.
گروه ویژۀ اقدام مالی، یک نهاد بینالمللیِ متشکل از ۳۷ کشور دنیاست که امریکا در آن همانندِ سایر نهادهای بینالمللی نفوذِ بالایی دارد. با اینهمه وقتی تصمیم نهاییِ این نهاد اعلام میشود، نتیجه خلافِ آن چیزی میباشد که آقای ترامپ اراده کرده بود و بهنحوی آرزوی مردم و سیاسیونِ افغانستان نیز تلقی میشد. این درحالیست که ماهِ گذشته دولت امریکا اعلام کرده بود که تمام کمکهای نظامی خود به پاکستان را تا زمانیکه این کشور دست به اقدام عملی علیه گروههای پیکارجو مانند طالبان و شبکۀ حقانی نزند، قطع خواهد کرد.
وقتی هشدارهای قاطعانۀ آقای ترامپ را با چانسها و معافیتهایِ پی در پیِ نهادهای بینالمللی برای پاکستان جمعوتفریق کنیم، به این نتیجۀ تلخ دست مییابیم که رابطۀ پاکسـتان با تروریسمِ جهانی بسیار عمیقتر و پیچیدهتر از تصمیماتِ یک شخص و نهادِ خاص است. پاکستان و حکومت نظامی و استخباراتی این کشور توانسته است بخش عمدهیی از جهـان را در منافعِ حاصل از بازی با برگِ تروریسم شریک بسازد. این اشتراک به اندازهیی سرّی، عمیق و چندلایه است که رییسجمهورِ ایالات متحده را نیز میتواند دور بزند. افزون بر این، دستگاه دیپلماسی پاکستان طی چند دهه جنگِ نیابتی در افغانستان، پویایی و قابلیتهایِ بیشماری برای گریز از تنگناهای سیاست خارجی کسب کرده و در سختترین شرایط نیز توانسته جهـان را از رویارویی با خود منصرف بسازد.
دانستن این نکات بهتفصیل، برای حکومتِ افغانستان بسیار ضروریست تا بتواند بهتدریج و مرحلهوار با این همسایۀ کارکشته رویارو شود. حکومت افغانستان باید خوشخیالی و سادهانگاریِ کلیشهشده در دوستی و دشمنی با پاکستان را برای همیشه کنار بگذارد و با شناختِ عمیق از پاکستان به این نکته رهنمون شود که این کشور سیاست و اقتصاد و حتا صنعتِ خود را در حمایت از تروریسم بنا کرده و با وجود تهدیداتِ ترامپ نیز مصمم است که این بازی را تا خط آخر ـ یعنی پیروزی یا شکست کامل ـ ادامه دهد.
مسلماً قرار گرفتن در فهرست کشورهای حامیِ تروریسم و پیامدهای سوءِ سیاسی و اقتصادیِ آن برای پاکستان بسیار نگرانکننده است؛ اما نگرانکنندهتر از همه برای این کشور این است که وداعِ کامل با تروریسم، موجودیتِ فیزیکی و جغرافیایی و همچنین تمامِ خوابها و آرزوهای بلندِ پاکستان را نقش بر آب کند. این کشور برای ادامۀ بازی به شکل مصون، یارگیریهای تازه و خستهکردنِ حریفان از راههای مختلف را به تجربه میگیرد. برای آنکه بتوان بر چنین خصمی غلبه حاصل کرد، چربیدنِ عقلانیتِ سیاسی بر احساساتِ قومی و ناسیونالیستی، شرط ضروری است.
Comments are closed.