این روزها بدون آوردن دلیل و مُدعا، همه می‌دانند که وضعیتِ افغانستان آشوب‌زده و دلهره‌آور است. غایلۀ توزیع شناس‌نامه‌های برقی، برگزاری انتخاباتِ پارلمانی با چراها و تردیدهای فراوان و ناامنی‌ها در چهارگوشۀ کشور، چیزهایی نیستند که بتوان آن‌ها را پنهان یا توجیه کرد. چند روز پیش، فراه شاهد سخت‌ترین‌نبردها میان حکومت و تروریستان بود که بر اثر آن، شمارِ نامعلومی از نیروهای دولتی به شهادت رسیدند. در تازه‌ترین مورد، دو شب پیش بر اثرِ سه انفجارِ پی‌هم در ورزشگاه کریکت در شهر جلال‌آباد، بیش از ۵۰ نفر کشته و زخمی شده‌اند. در پهلوی این موارد، مسلماً حوادث و رویدادهای تروریستیِ زیادی نیز در جنوب و شمال و شرق و غربِ افغانستان هستند که اگرچه از پوششِ خبری بازمی‌مانند اما آثار و مصیبت‌هایِ آن بر زنده‌گی مردم پابرجاست.
جنگ و ناامنی اگرچه یکی از ملموس‌ترین مشکلاتِ کشور به شمار می‌آید، اما مسلماً یگانه‌مشکل و مهم‌ترینِ آن به حساب نمی‌آید. آن‌چه که این روزها می‌توان آن را خطری مهم‌تر از جنگِ طالبان یا داعش علیه حکومت و مردم افغانستان به شمار آورد، شکل‌گیری نزاعِ هویتی در کشور از رأسِ هرمِ قدرت تا پایین‌ترین لایه‌های اجتماعی است. به عبارت دیگر می‌توان گفت جنگِ فیزیکی با تروریستانی که از بیرونِ مرزهایِ ما تجهیز و تقویت می‌شوند را می‌توان به پیـروزی رساند البته اگر صفوفِ خودی و مرزِ میان دوست و دشمن تثبیت و مستحکم شده باشد؛ اما اگر به نزاع تباری و هویتی دچار شویم، حتا اگر هیچ نیرویِ تروریستی‌یی در مقابلِ ما قرار نداشته باشد، همچنان محکوم به شکست و فروپاشی هستیم!
رویدادهایی همانند فراه و جلال‌آباد به‌وضوح نشان می‌دهند درحالی‌که دشمنان از بیرونِ مرزها با اجیر و ابزار ساختنِ کسانی به نامِ طالب و داعش نقشۀ نابودی و ویرانیِ افغانستان را دارند، حکومتِ به‌اصطلاح وحدت ملی در داخل، اقوامِ مختلفِ کشور را در آتشِ هویت با هم درگیر می‌سازد و حتا خیـال دارد از این‌طریق برای انتخابات ریاست‌جمهوریِ سالِ آینده توشه برچیند و بقایِ خود را ضمانت کند. کارگزارانِ وضعیتِ موجود به‌ویژه شخص آقای غنی گمان کرده که با توزیعِ ولو نیم‌بند و ناکامِ شناس‌نامه‌های برقی و واکنش‌ها له و علیه آن، می‌توانند صفوفِ انتخاباتی را به نفعِ خود تنظیم و ترتیب کنند؛ اما بی‌خبر از این‌که آن‌هایی که داعش را در لغمان و ننگرهار و طالب را در نیمروز و فراه تجهیز و تقویت می‌کنند، اصلاً با باز‌یِ انتخاباتیِ هیچ‌کدام از آن‌ها هم‌داستان نیستند و فقط می‌خواهند نظم و نظامِ نسبیِ موجود در افغانستان را ازهم بپاشانند. برای آن‌ها سدِ سلما و پروژۀ تاپی و در نهایت، استقرار ثباتِ سیاسی و توسعۀ اقتصادی در همسایه‌گی‌شان یک دغدغه و تهدید است؛ از همین رهگذر می‌کوشند که اوضاع را چنان بحرانی سازند که هیچ برنامۀ ثبات‌بخشی از جمله انتخاباتِ سالم و شفاف، قابلیتِ تدویر و برگزاری نیابد.
آن‌هایی که دو شب پیش، ورزش‌کاران و ورزش‌دوستان در شهر جلال‌آباد را هدف قرار دادند و آن‌هایی که در فراه نیروهای امنیتی را به شهادت رساندند، ابداً پروایِ چگونه‌گیِ توزیعِ شناس‌نامه‌های برقی را ندارند که مثلاً با درج و اطلاقِ تحمیلیِ واژۀ افغان بر همه‌گان، دست از ترور و آدم‌کشی بردارند و به صفِ مصالحه و کارزارِ سیاسیِ انتخابات بپیوندند. آن‌ها فقط در برابرِ نان و فرمانی که از بیرون می‌گیرند، می‌جنگند و خون می‌ریزانند.
آقای غنی و حلقۀ پیرامونِ آن باید درک کنند که در چنین میدانی قرار گرفته‌اند و هر بازیِ خامی که به سودِ خود در انتخابات به‌راه بیندازند، ممکن است به‌جای پیروزی در انتخابات، تمامِ هست‌وبودِ افغانستان را بسوزاند.
جنگِ هویت‌ها در کشور به‌راحتی می‌تواند جنگ با تروریسم را متأثر، سُست یا متوقف سازد. توزیع غیرقانونیِ شناس‌نامه‌های برقی و سیاسی‌ساختنِ بحثِ هویت و انتخابات، نقطه‌یی پُررنگ برای آغازِ جنگِ هویت‌ها در افغانستان است؛ جنگی که اگر مشتعل شود، جنگ با تروریسم را به فراموشی می‌برد.
آیا آقای غنی به این بخش از داستان فکر کرده است؟