همان گونه که با گذشت هر روز به تاریخ برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی نزدیک می شویم، سازوکارهای انتخاباتی نیز نمود بیشتر پیدا می کنند. اگر چه در مقایسه با انتخابات های گذشته، انتخابات سال روان آن جوش و خروش و هلهلۀ انتخابات های گذشته را ندارد و فضای کشور نسبت به انتخابات سرد تر به نظر می رسد ولی با آن هم دیده می شود که کمیسیون های انتخاباتی برخی برنامه ها را در راستای برگزاری انتخابات انجام می دهند. اعلام فهرست افرادی که نمی توانند به دلایل قانونی در انتخابات سال روان شرکت کنند، از سوی کمیسیون شکایت های انتخاباتی یکی از این گام ها می تواند به شمار رود. اخیرا کمیسیون شکایت های انتخاباتی فهرست نام های برخی افراد را که متهم به داشتن گروه های مسلح و یا جرایم ضد بشری اند، منتشر کرد. این فهرست هرچند در مقایسه با شمار راه یافته گان به فهرست ابتدایی نامزدان انتخابات آن قدر پررنگ نیست ولی با آن هم می تواند اقدامی اولیه برای قانونمند کردن انتخابات به حساب آید. در حال حاضر بیشتر از ۲۵۰۰ تن خود را برای گرفتن کرسی های پارلمان کشور نامزد کرده اند. از آن جایی که شرایط نامزدی در انتخابات پارلمانی نسبت به هر انتخاباتی بسیار سهل و ساده در قانون تثبیت شده، به همین دلیل افراد بیشتری از هر طیف و قماش علاقمند می شوند که شانس خود را در چنین انتخاباتی بیازمایند. تدوین کننده گان قانون اساسی کشور وقتی در برابر این پرسش که چرا شرایط نامزدی در انتخابات پارلمانی افغانستان چنین ساده ذکر شده، قرار می گیرند، استدلال می کنند که پارلمان ممثل حضور و مشارکت کل شهروندان کشور است و باید شرایطی مهیا شود که از هر طیف و گروه نماینده گانی در آن حضور داشته باشند. با این که چنین استدلالی می تواند برای شرایط خاص کشورپذیرفتنی جلوه کند، ولی با آن هم باید سازوکارها و میکانیزم های قدرتمند تری به کار گرفته می شد که پارلمان کشور همان گونه که می توانست ممثل حضور نماینده گان کل افغانستان باشد، در عین حال شرایط برای همه چنان آسان نمی بود که خود را نامزد انتخابات پارلمانی سازند. شرایط آسان همواره زمینه را برای افرادی بیشتر مساعد می سازد که می توانند با توسل به زور، زر و  تزویر وارد پارلمان شوند. تجربه دو دور انتخابات پارلمانی نشان داد که بخشی از افراد موجود در پارلمان کشور حتا آشنایی ابتدایی و اندک با مسایل حقوقی و قانونی ندارند و اصطلاحات حقوقی و قانونی را نمی فهمند. به همین دلیل همواره می بینیم که بحث های نشست های پارلمان از ضابطه های حقوقی و قانونی بیرون شده و به جدل های شخصی و فردی می گراید. اگر اعضای پارلمان همه با ترمینولوژی حقوقی و قانونی مجهز باشند این همه وقت شان بر سر بحث های بیهوده و نامربط به مسایل قانونی ضایع نمی شد. کمیسیون شکایات انتخاباتی اگر به صورت دقیق و مستقلانه عمل کند، می تواند بخشی از این مشکل را رفع سازد. این کمیسیون برای آن تلاش شده که نامزد های انتخابات را سره و ناسره کرده و آنانی را که واقعا شایسته گی راه یافتن و نماینده گی از مردم را در پارلمان دارند، وارد فهرست نامزدان سازد. اما از آن جایی که متاسفانه نهاد های انتخاباتی کشور با وجود داشتن پیشوند مستقل بودن، مستقل نیستند، کمتر می شود به آن چه که در این نهاد ها می گذارد باور و اعتماد کرد. همین حالا که کمیسیون شکایت های انتخاباتی در حال بررسی شکایات علیه نامزدان فهرست ابتدایی است، این نگرانی به وجود آمده که این کمیسیون با تاثیر پذیری از جناح های قدرت و به ویژه ارگ اقدام های علیه نامزدان انتخابات انجام دهد که بیشتر شایبه مهندسی را تقویت بخشد. این نگرانی به قوت خود باقی است که کمیسیون شکایت های انتخاباتی با حذف کردن چند نامی که واقعا براساس قانون اساسی و قانون انتخابات صلاحیت راه یافتن به فهرست نامزدان را ندارند، ده ها تن دیگر را به دلایل سیاسی از این فهرست بیرون بکشد. گزارش های تایید ناشده یی وجود دارد که برخی نهاد های زیر تاثیر ارگ از همین حالا در جست و جوی افراد منتقد و منصوب به جناح های سیاسی که با ارگ همنوایی ندارند، استند که خود را نامزد انتخابات پارلمانی ساخته اند. تعداد زیادی از این افراد واقعا شایسته گی های لازم برای نماینده گی را دارند. فراموش نکنیم که بیشتر افراد منتقد حکومت و یا جناح های رقیب با آن کسانی را می خواهند وارد پارلمان سازند که افراد متخصص و کاردان اند. آن ها برای این که واقعا حضور قاطع خود را در پارلمان به اثبات برسانند چنین افرادی را انتخاب می کنند. وقتی یک جناح با هراس از منتقدان تلاش کند که افراد سر به زیر و تحت فرمان خود را در کرسی های پارلمان داشته باشد، بدون شک پارلمان آینده نه می تواند به خوبی از شهروندان کشور نماینده گی کند و نه هم پارلمان خوبی برای تصویب قوانین و نظارت بر کار کرد حکومت خواهد بود. به میزانی که سطح توقع جناح های قدرت و به ویژه ارگ از انتخابات پارلمانی پایین نگه داشته شود، به همان میزان ما شاهد ایجاد پارلمانی قوی و قدرتمند در کشور خواهیم بود. متاسفانه در دو دور گذشته، نهاد های قدرت بیشترین جفا را از این ناحیه برای مردم افغانستان روا داشتند. آن ها با حذف یک تعداد و دادن فرصت برای تعدادی دیگر بخش مهمی از پارلمان را به بازی های سیاسی و تیمی خود مبدل کردند. این وضعیت سبب شد که پارلمان کشور با وجود داشتن یک تعداد افراد نخبه کارآیی لازم را در مسایل مربوط به خود نداشته باشد. کارکرد بخش مهمی از اعضای فعلی مجلس نماینده گان که خود را برای انتخابات سال روان نیز نامزد کرده اند، برای همه کاملا هویدا و مشخص است. چرا کمیسیون شکایت های انتخاباتی با توجه به صلاحیت های لازمی که در اختیار دارد، به حذف نام های این افراد نمی پردازد؟ چرا هنوز هم تاکید وجود دارد که این تعداد از نزدیکان تیم حاکم در پارلمان حضور داشته باشند که در هشت سال گذشته مشغول معامله گری و بازی های سیاسی به نفع این و آن گروه بوده اند؟