وزارت امور داخله دو روز پیش فهرستی از متهمانِ جرم‌های جنایی در کابل را منتشر کرد. وزارت داخله از مردم افغانستان خواسته است تا در شناسایی این متهمان با مسوولان این وزارت همکاری کنند. در این فهرست اسم، جرم انجام شده و موقعیت‌های ارتکاب جرم درج شده است. مسوولان در وزارت داخله گفته اند هر کی از در بازداشت این افراد همکاری کند، «مکافات مادی و معنوی» خواهد شد.

یک شب پس از نشر این فهرست، مسوولان در وزارت داخله همچنان اعلام کردند که فهرستِ مجرمان خطرناک و «نیمۀ بالایی» را هم منتشر می‌کند. نجیب دانش، سخنگوی وزارت امور داخله در صفحۀ فیسبوکش نوشته است: “پالیسی و برخورد ما با جنایتکاران از پایین به بالا است، فهرست منتشر شده، از نیمۀ تحتانی هرم جنایت است و ما به طرف نیمۀ بالای این هرم در حرکتیم. منتظر باشید”.

به دنبال نشر این فهرست، شماری از آن استقبال کردند و شماری هم انتقاد. مستقبلان به این باور اند که نشر فهرست در شناسایی و بازداشت متهمان کمک می‌کند و سبب خواهد شد، میزان جرم‌های جنایی در سطح شهر کابل پایین بیاید؛ اما منتقدان به این باور اند که نشر فهرستِ متهمان مصداق مقولۀ مشهورِ «بی‌گوش را گوش‌دار ساختن» است.

این شمار می‌گویند که متهمان از این پس با احتیاط رفتار می‌کنند و نیز نشر این فهرست توجیه حقوقی ندارد. شفیق‌الله شهیر، استاد دانشگاه در صحفۀ فیسبوکش نوشته است که همه‌گانی ساختن فهرست اسامی متهمان دو چالش «بسیار عمده» دارد.

آقای شهیر در ادامه این چالش‌ها را چنین فهرست کرده است: از این‌که برأت‌الذمه، حالت اصلی است، پس از دید حقوقی، هنوز کدام دادگاه با صلاحیت مجرم بودن این افراد را ثابت نکرده است و نشر این فهرست می‌تواند سبب صدمه رسیدن به آبرو و حیثیت کسانی شود که نام‌های شان در این فهرست درج شده است.

به باور این استاد دانشگاه: نشر این فهرست نه‌تنها موجب بازداشت این افراد نمی‌شود، بلکه می‌تواند این افراد را بیدارتر و محتاط‌تر سازد تا بیشتر از چنگ پولیس فرار کنند و مخفی بمانند.

در سویی دیگر، محمداکرام اندیشمند، نویسنده و تاریخ‌نگار به این باور است که انتشار نام‌های مجرمان جنایی تحت تعقیب و تقاضای همکاری برای بازداشت آنان، اقدامِ «بسیار بسیار عاقلانه، عادلانه و شجاعانه» است.

آقای اندیشمند در صحفۀ فیسبوکش نوشته است که اگر وزارت داخله آن‌گونه که وعده داده است، «دزدان، فاسدان و غارت‌گران درون حکومتیِ صاحب مقام و کرسی‌های بلند از وزیر تا معین و رییس و جنرال، اعم از آن‌های که بر کنار شده‌اند و آن‌های که هنوز صاحبِ مقام و مشغول دزدی و فساد اند» را افشا کند، یک گام بلند به سوی عدالت و امنیت برداشته می‌شود.

به باور این نویسنده: “جنایتکاران و مجرمان متکرر و فاسدان و دزدان دولتی بدتر و خطرناک‌تر از تروریستان و تروریسم هستند”.

همزمان بااین، روز گذشته سخنگوی وزارت امور داخله اعلام کرد که نشر فهرست متهمان، به بازداشتِ آنان کمک کرده است. نجیب دانش، سخنگوی وزارت داخله می‌گوید که یک تن که نامش شامل این فهرست بود، همراه با مادرش خود را به پولیس تسلیم کرد. آقای دانش می‌گوید که این متهم حاضر شده در دستگیری اعضای باندی که در آن کار می‌کرد، با پولیس همکاری کند.

سخنگوی وزارت امور داخله همچنان مدعی است که مضاف بر این، در ۲۴ ساعتِ پس از نشر فهرست، ۵ تن از افراد شامل جدول به کمک مردم شناسایی و بازداشت و دو تن دیگر نیز خود را به پولیس تسلیم کردند.

اخیراً رهبری جدید وزارت امور داخله دست به اقداماتی زده است که واکنش‌های مثبتِ شهروندان را در پی داشته است. نشر فهرست متهمان به جرایم جنایی در کابل، یکی از این موارد است. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که بارها باشنده‌گان شهر کابل از بیشتر شدن جرم‌های جنایی در پایتخت شکایت کرده اند. سرقت مسلحانه، سرقت موتر، قتل و سرقتِ تلفون‌های همراه، از جرایمی است که اخیر باشنده‌گان کابل را به ستوه آورده است.