گزارشگر:ابوبکر صدیق - ۱۹ دلو ۱۳۹۷
محمد اشرف غنی، رییس حکومت وحدت ملی، شام چهارشنبه گذشته در صحبت با طلوعنیوز گفت که تفاهم صلح باید به رهبری حکومت افغانستان و با در نظرداشت ارزشها و دستآوردهای ۱۸ سال اخیر صورت بگیرد.
او که در قصر چهلستون – مکان تاریخییی که هنوز زیر بازسازی قرار دارد- در رابطه به صلح صحبت میکرد، طرف اصلی گفتوگو با طالبان را دولت افغانستان دانست و تأکید کرد که اگر گفتوگویی برای صلح انجام میشود، باید در متن این مذاکرات دولت افغانستان قرار داشته باشد. در غیر آن، هیچ نهادی صلاحیت گفتوگو و امضای تفاهمنامه با گروه طالبان در مورد آیندۀ کشور را ندارد. طرف اصل مذاکرات با طالبان حکومت افغانستان است که به نمایندهگی از مردمش با مخالفان مذاکره کند. غنی گفت: در صورتی که بداند ارزشهای موجود قربانی صلح نمیشود، حاضر است تا جان خود را قربان تحقق روند صلح کند.
اما، حاشیههای این گفتوگو بیشتر از متن جالب به نظر افتاد. از جمله خلا اطلاعاتی آقای غنی به عنوان رییس حکومت وحدت ملی، نشان میداد که از متن اطلاعات در مورد مذکرات صلح جدامانده است.
هرچند آقای غنی تلاش میکرد با حرکات، ژستهای نمایشی و زرخندها این ضعف را بپوشاند و نگرانی خود را از آیندهیی که تاکنون از آن خبر ندارد و روشن نیست، پنهان سازد، اما حالت و الفاظی که او در این گفتوگو به کار برد، نمایانگر نگرانی و آشفتهگی عمیق او نسبت به مذاکرات امریکا و طالبان بود.
از قضا با توجه به حساسیت شرایط سیاسی کشور و حرف و حدیثهای مذاکرات طالبان با امریکاییها و نشست مسکو که در همان شب و روز جریان داشت، مردم به سخنان آقای غنی اشتیاق زیاد داشتند و انتظار میرفت تا حرفهای دقیقی را در این خصوص از زبان او بشنوند، اما ظاهراً دیده شد که او بیخبرتر از مردم است و لب به شکایت میگشاید و میکوشد بیخبری خود را در لابهلای روایتهای تاریخی پنهان کند. رفتار و حرکاتش نشان داد که انگار مثل یک شهروند عادی از جزییات بیگانه است و فقط با استدلالهای احساساتی و نمایشی، چنان وانمود میکرد که گویا نظریاتش در متن گفتوگوهای صلح زلمی خلیلزاذ و طالبان قرار دارد.
نکتۀ دومی که میشود به آن اشاره کرد، تقابل ارگ با مذاکرات صلح به رهبری امریکا است. پس از ایجاد حکومت وحدت ملی، غنی خود را حامی مذاکره با گروه طالبان وانمود میکرد و باری از طالبان به عنوان مخالفان سیاسی حکومتش یاد کرد. همچنان، حلقۀ کوچک او در ارگ شگردهای را برای بزرگنمایی طالبان انجام دادند و حتا این گروه را به عنوان یک طرف در برابر امریکا و قدرتهایی که در افغانستان حضور دارند، مطرح کردند، آنان از این گروه برای حفظ منافع خود و تهدید در برابر دیگران استفاده میکردند. اما کنشهای اخیر ارگ و حامیانش ظاهراً نشانگر آن است که با مذاکرات صلح سازگاری نشان نمیدهند. حامی صلحی که امروز به مانع صلح تبدیل شده است. نگرانیهایی وجود دارد که اگر گفتوگوهای امریکا با طالبان نتیجهیی را در پیداشته باشد، مسلماً این گروه وارد سامانۀ حکومت میشوند. این نگرانی برای تمام طرفهای سیاسی و مردم افغانستان قابل درک است، اما نگرانی ارگنیشنانی که زمانی از طالبان به عنوان مخالفان سیاسی یاد میکردند، بیشتر جنبههای امتیازی دارد.
محمداشرف غنی که خود را نمایندۀ پشتونها میداند و امتیازاتش از نشانی این گروه قومی تأمین میگردد، نگرانی دارد با موفقیت روند صلح و ورود طالبان به قدرت سیاسی، امیتازاتش را از دست بدهد؛ زیرا طالبان ادعای نمایندهگی پشتونها را دارند. مسلماً هر امتیازی که از نشانی پشتونها وجود داشته باشد به آنان تعلق میگیرد. نگرانی غنی ناشی از قدرتی است که با موفقیت روند صلح یک شبه از دستانش بیرون میرود و تقلای غنی به عنوان نمایندۀ پشتونها به بایگانی تاریخ میپیوندد. مسلماً آشفتهگی و نگرانی غنی، برای از دست دادن مقام و منزلت است، نه برای قربانی شدن ارزشها و دستآوردهایی که او ادعا دارد. تأکید غنی بر طرف بودن اصلی دولت در گفتوگو با طالبان در حالی صورت میگیرد که برخی رسانههای غربی، از تفاهم امریکا و طالبان روی یک چارچوب توافق صلح خبر میدهند که دولت افغانستان در آن نقشی ندارد. همچنان، برخی گزارشها نشان میدهد که در گفتگوهای اخیر غنی با نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان، توافقات تازهیی صورت گرفته و ارگ به طرفدارانش دستور داده تا در فضای مجازی به ضد نشستهای طالبان با امریکا سخن بگویند.
در این میان، آنچه از یاد برده شده شهروندانی است که سالها قربانی تروریسم و اعمال تخریبکارانۀ طالبان و ناکارهگیهای حکومت شدهاند، غنی تا زمانی که خودش منزوی نشد و حکومتی که او در رأس آن قرار دارد، به حاشیه نرفت صدایی بلند نکرد و خوش بود که «زلمی خلیلزاد گزارشهای مذاکراتش با طالبان را با رهبری حکومت شریک میسازد»، تکهیی که پیوسته در اعلامیههای ارگ میآمد و به عنوان داروی آرامشبخش برای غنی مطرح میشد.
Comments are closed.