بخش یک‌صــدویکم
ج‌ـ موفقیت‌های نظامی: اگرچه موفقیت‌های نظامی که بعد از دایر شدن جلسه سوم شورای سرتاسری نصیب جهاد افغانستان شد، به صورت فشرده در فصل اول این کتاب بیان شد؛ ولی در این فصل چند حادثه به‌صورت مختصر ذکر می‌گردد.
قوماندانان بعد از جلسات فراوان راهی جبهات‌شان شدند و هنوز برف‌های زمستان آب نگردیده بود که عملیات وسیعی در سراسر افغانستان آغاز گردید. شورای سرتاسری به تاریخ ۹ دسمبر ۱۹۹۰ کنفرانس مطبوعاتی را در شهر پشاور سازمان داد که در حقیقت اولین کنفرانس مطبوعاتی شورا بود و در آن از موفقیت‌های نظامی‌شان گزارش مختصر دادند. کنفرانس در دفتر جدیدالتاسیس شورا که به نام نماینده‌گی شورای سرتاسری قوماندانان جهادی افغانستان در پشاور یاد می‌شد، دایر گردید. دفتر شورا خانه‌یی لوکس و مجهز به لوازم عصری و مدرن بود. در طبقه دوم، اتاق بزرگی قرار داشت که در وسط آن میز طویلی جابه‌جا و چهارطرف، میز و چوکی‌های متعدد قرار داده شده بود.
مولوی جلال‌الدین حقانی با چند فرمانده دیگر وارد اتاق بزرگ گردیدند. حقانی با یک احوال‌پرسی مختصر با خبرنگاران در صدر مجلس قرار گرفت. محمد انور جگدلک منشی شورا در کنارش نشست و ما خبرنگاران در چوکی‌ها و بعضاً ایستاده در اطراف میز بزرگ جابه‌جا شدیم.
مولوی جلال‌الدین حقانی با فصاحت راجع به پیروزی‌های تازه شورا صحبت کرد و در بعضی موارد از محمد انور جگدلک تایید می‌گرفت. انورخان بالنوبه به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ می‌داد و عمدتاً مولوی حقانی پرسش‌ها را به زبان پشتو و انورخان به فارسی دری پاسخ می‌دادند و توسط مترجم به انگلیسی ترجمه می‌شد.
گزارشی را که از کنفرانس مطبوعاتی همان روز تهیه کرده و برای نشر به بخش فارسی رادیو بی.بی.سی فرستاده بودم، ذیلاً تقدیم می‌کنم:
«عده‌یی از فرماندهان مشهور مجاهدین افغانستان، از زد و خوردهای تازه‌یی‌ که میان آن‌ها و نیروهای حکومت کابل صورت گرفته، گزارش داده‌اند.
این فرماندهان که امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی در پشاور سخنرانی می‌کردند، گفتند آن‌ها بعد از گردهمایی فرماندهان مشهور و تشکیل شورای سرتاسری قوماندانان جهادی افغانستان، موفق به تصرف عده‌یی از پایگاها و قطع راه‌های اکمالاتی حکومت کابل شده‌اند.

جلال‌الدین حقانی فرمانده مشهور مجاهدین در ولایت پکتیا که شهر خوست را از ده سال به این‌طرف در محاصره دارد، گفت: در جلسۀ اخیر فرماندهان که احمدشاه مسعود نیز در آن حضور داشت، تصمیم گرفته شد تا روی سه هدف نظامی که عبارت‌اند از محاصره شهرهای بزرگ و حمله بر فرودگاه‌های نظامی، قطع راه‌های اکمالاتی و تصرف پایگاه‌های حکومت کابل، عملیاتی هماهنگ و منسجم صورت گیرد و سلسله‌عملیاتی که از یک ماه قبل آغاز گردیده بود نیز روی همین برنامه استوار می‌باشد.
فرمانده حقانی افزود که در اثر این حملات منظم و هماهنگ، شاهراه سالنگ مسدود شده و در طول این شاهراه حدود پنجاه تانک و خودرو زرهی تخریب یا به تصرف مجاهدین درآمده است. فرودگاه نظامی بگرام صدمه دیده و در مناطق محمد آغه و چکری که در جنوب کابل موقعیت دارد، جنگ به شدت جریان دارد.
فرماندهان علاوه کردند که در اثر عملیاتی دیگر، والی ولایت لغمان که جنرال مهتاب‌الدین صافی نام داشت، زخمی گردید و بعد در یکی از شفاخانه‌های کابل درگذشت و جنرال دیگر کابل به نام احمدشاه، در جنگ‌های شکردره کشته شد.
فرماندهان مجاهدین گفتند که عملیات‌شان در سرمای زمستان نسبت به سال‌ها قبل افزایش یافته و به نظر آن‌ها این شورای سرتاسری فرماندهان است که ابتکار نظامی را به‌دست گرفته و توانسته رکود نظامی‌یی را که از ماه‌ها قبل به این‌طرف مجاهدین با آن روبه‌رو بودند، بشکند.
شورای سرتاسری فرماندهان، هفت ماه قبل در یکی از پایگاه‌های مجاهدین در داخل افغانستان تشکیل گردیده و در آن حدود ۳۰ فرمانده از نقاط مختلف افغانستان شرکت داشته‌اند. در جلسه اخیر که در یکی از مناطق مرزی افغانستان دایر شد، فرمانده مشهور، احمدشاه مسعود نیز حضور داشته و حمایت و هم‌بسته‌گی قویِ خویش را از این شورا اعلان نموده است. (۵۳)

بلی؛ شورای قوماندانان موفقانه رکود نظامی را شکستاند. مولوی جلال‌الدین حقانی با سایر مجاهدین ولایت پکتیا و پکتیکا به شهر خوست یورش بردند و بعد از جنگی مسلسل و شدید، توانستند آن شهر را با تمام ساز و برگ نظامی و اداری‌یی که داشت، در ۳۱ مارچ ۱۹۹۱ تصرف کنند. هیاتی از شورای قوماندانان به تاریخ سوم اپریل وارد شهر خوست شد و از پایگاه‌های حکومتی و تاسیسات آن دیدن کرد و این پیروزی بزرگ را جشن گرفت.
پس از سقوط شهر خوست، جنگ‌های شدید در شمال افغانستان میان نیروهای حکومتی و مجاهدین آغاز گردید. ولسوالی خواجه‌غار ولایت تخار، چندین بار دست به دست گشت و بالاخره نیروهای احمدشاه مسعود کنترول سه ولسوالی مهم و استراتژیک شمال به شمول ولسوالی‌های خواجه‌غار و زیباک در ولایت بدخشان را به‌دست گرفتند.
نیروهای حکومت کابل برای تلافی شکست‌های‌شان در شمال و جنوب، درغرب دست به تهاجم وسیع زده، به مراکز فرماندهی اسماعیل خان در ولسوالی زنده‌جان هرات یورش بردند.
“چرا نیروهای حکومت کابل به ولایت هرات حمله کردند؟” این سوالی بود که مبصرین و تحلیل‌گران جهاد و اوضاع افغانستان از یکدیگر می‌پرسیدند و اکثریت به این عقیده بودند که حکومت کابل به‌خاطر بلندبردنِ روحیه نظامی و تلافی شکست‌های‌شان، دست به تهاجم وسیع به ولایت هرات زده‌اند. ولی نگارنده به این باور است که علاوه بر دلیل بالا، دو دلیل دیگر می‌تواند وجود داشته باشد. اول این‌که اسماعیل خان با شورای سرتاسری قوماندانان به‌صورت اساسی و منسجم یک‌جا نشده بود؛ بنابران سایر قوماندانان مجبور نبودند تا عملیات انتقام‌جویانه و یا همدردی را به‌خاطر مجاهدین و جبهات اسماعیل خان به‌راه بیاندازند.