کتابِ احمدشاه مسعود شهید راه صلح و آزادی روز پنجشنبه هفته گذشته در دانشگاه کابل نقد و رونمایی شد.
این کتاب مجموعه مقالات نویسنده‌گان داخلی و خارجی، مصاحبه‌ها و خاطرات دوستان قهرمان ملی کشور است که توسط داکتر مجیب‌الرحمان رحیمی در یک هزار و بیست سه صفحه و در دو جلد گرد‌آوری شده و توسط انتشارات عازم به چاپ رسیده‌است.
در محفل رونمایی این کتاب که در یادبود از هجدهمین سالیاد شهادت قهرمان ملی و هفتۀ شهید در دانشگاه کابل برگزار شده بود، شماری از شخصیت‌های مطرح، استادان، فرهنگیان و دانشجویان حضور داشتند.
حمیدالله فاروقی رییس دانشگاه کابل در این محفل گفت، دانشگاه کابل افتخار دارد که در سلسله برنامه‌های علمی، اکادمیک و فرهنگی‌ خود امروز شاهد رونمایی کتاب ارزشمندی به‌نام احمدشاه مسعود شهید راه صلح و آزادی است.
آقای فاروقی افزود، در این محفل نقد و نظریات در مورد اثری صورت می‌گیرد که محصول تراوش دانش و اندیشه‌های شماری از نخبه‌گان کشور در مورد شخصیتی است که نه تنها افغانستان بل منطقه را با جهاد و مقاومت خود دچار تحولات ارزشمندی ساخت و ورق جدیدی را در تاریخ معاصر افغانستان رقم زد.
بااین حال، سید‌آقا فاضل سانچارکی معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت، یکی از ویژه‌گی‌های خوب این اثر ماندگار این است که این مجموعه به صورت یک‌نواخت و یک دست است و احساس نمی شود که ادبیات نوشتاری باهم تفاوت باشد.
او افزود، خاطرات نگاشته شده در این مجموعه از قول دوستان بسیار نزدیک و هم‌سنگران قهرمان ملی کشور نقل شده است که می‌تواند برای مسعودشناسان یک منبع بسیار خوبی باشد.
به گفتۀ آقای سانچارکی، نوشته‌های دوستان و هم‌سنگران مسعود در مورد شخصیت قهرمان ملی از لحاظ محتوا تفاوت بسیار اندک دارد و مشابه همدیگر است و گاهی احساس می‌شود که هر نوشته تکرار نوشتۀ دیگری است و گاهی یک روایت را با تفاوت‌های اندک نقل می‌کنند.
او تأکید کرد، بعضی یا اکثر نوشته‌های این اثر آمیخته با احساسات، عاطفه و سرشار از شور شیفته‌گی و دلبسته‌گی است و نویسنده‌گان کمتر تلاش کردند که کمی‌ها، کاستی‌ها و لغزش‌های شهید مسعود را یادآوری کنند.
معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ همچنان گفت‌، باآن‌که در نوشته‌های حفیظ منصور رگه‌های از تحلیل و نقد دیده می‌شود و او تلاش کرده باوجود نقد بسیار نرم و همدلانه، به این مسایل بپردازد ، اما از دیگر دوستان نقد و تحلیل وجود ندارد. در حالی‌که باید دوستان به این نکته نیز توجه می‌کردند.
محمد ناطقی نویسنده و تحلیل‌گر در این محفل گفت، زمانی‌که مقدمه این اثر ماندگار را می‌خوانید، تصویر از دو جلد کتاب در ذهن شما کشیده می‌شود.
به گفتۀ آقای ناطقی، مقالات و خاطرات نگاشته شده دراین کتاب متعلق به ۱۷ سال پیش است و ما در ۱۸همین سالروز شهادت قهرمان ملی قرار داریم و به همین دلیل کمی و کاستی‌های در خاطرات و مقالات این کتاب وجود دارد.
او افزود، نویسنده‌گان ۱۷ سال پیش سعی کردند تا مقالاتی را در مورد قهرمان شگفت‌انگیز تاریخ ما تهیه کنند به همین دلیل بخش خاطرات را خوب یافتیم؛ اما بخش مقالات با کمی و کاستی‎های مواجه است که البته داکتر رحیمی دراین بخش تقصیری ندارد و تلاش کرد تا مقالات را گردآوری کند و بدون شک یک کار بسیار نیکی را انجام داده است.
در همین حال، حشمت رادفر مشاور ریاست اجرایی در این محفل گفت، نوشتن در مورد قهرمان شگفت‌انگیز تاریخ هم آسان است و هم دشوار، آسان به‌خاطر صفا، صداقت، بی‌الایشی، جوان‌مردمی، فروتنی و… این مرد تکرار نشدنی تاریخ است و مشکل به‌خاطر گشودن راز و رمزی که انسان را توفیق و توانایی می‌بخشد که در برابر قدرت‌های شیطانی زمان و توطیه‌های قرن، پیمان‌شکنی و دو روی و دو رنگی به تنهایی ایستاده‌گی کرده است.
او گفت، کتاب مسعود شهید راه صلح و آزادی در ۱۰۲۳ صفحه، ده بخش و دو جلد حاوی مطالب قابل توجه است که می‌تواند راه‌گشایی تحقیقات و پژوهش‌های علمی در راستایی فهم و تحولات سیاسی کشور در چهار دهه گذشته افغانستان باشد.
آقای رادفر افزود، با یک نگاه کلی به مقالات این مجموعه، خاطراتی که از دوستان قهرمان ملی نقل شده و مصاحبه‌های که صورت گرفته است، متناسب به شناخت، بینش سیاسی ایدیالوژیک و چگونگی نقش در متن و حاشیه تحولات سیاسی کشور با نام و کارنامۀ سیاسی شهید مسعود در دونیم دهه حیات سیاسی شان پیوند داشته است بیان داشتند.
در پایان این محفل داکتر مجیب‌الرحمان رحیمی گرد‌آورنده این مجموع گفت، تدوین این کتاب حدود ۱۷ سال پیش آغاز شد و در آن زمان من در لندن و در سفارت افغانستان مشغول کار بودم و متاسفانه سهولت‌های امروزی وجود نداشت و مشکلات زیاد بود.
داکتر رحیمی خاطر نشان کرد، دسترسی به کامپیوتر و برنامه‌های فارسی کار ساده نبود، تماس برقرار نکردن نیز مشکل بود. با وجود تمامی مشکلات موفق شدیم که این اثر را تهیه نمایم.
آقای رحیمی افزود، درآن زمان با وجود تمام مشکلات من با استاد ربانی شهید تماس گرفتم و استاد یک مقاله به‌نام مسعود شهید راه صلح و آزادی را فرستاد که نام این کتاب هم از همین مقاله گرفته شده است.
او همچنان گفت، استاد سیاف و سایر دوستان مقالات شان را از طریق فکس به ما می‌فرستادند و ما مقالات را دوباره تایپ می‌کردیم. در نهایت با مشکلات فراوان کتاب چاپ شد، چون کتاب نیازمند ویراستاری بود؛ بنابراین تصمیم گرفتیم که این اثر تجدید چاپ شود.