احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۱۴ میزان ۱۳۹۸
ضمیرکابلوف نمایندۀ خاصِ روسیه در مسایل افغانستان، در گفتوگو با یک رسانۀ هندی گفته است که طالبان خواهانِ از سرگیری گفتوگوهایِ صلح با امریکا اند و روسیه در این جهت آنچه را که لازم باشد انجام میدهد. به گفتۀ آقای کابلوف، «وقتیکه هر دو طرف میخواهند با همدیگر گفتوگو کنند و به کمک نیاز دارند، ما حاضریم که به بهترین شکل کمک کنیم.» آقای کابلوف همچنین از قول طالبان متذکر شده که اگر امریکا میخواهد گزینۀ جنگ را انتخاب کند، این گروه نیز آمادۀ جنگ است.
طالبان پس از توقفِ گفتوگوهای صلح از سوی امریکا در یکقدمیِ امضای توافقنامۀ صلح، بهشدت دچار سراسیمهگی و پریشانیِ سیاسی شدهاند. این گروه در همان لحظاتِ پخش خبرِ توقفِ گفتوگوهای صلح از سوی دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، به آن واکنش نشان داد و نگرانیِ خود را آشکار کرد. گویا طالبان انتظار چنین برخوردی را از سوی امریکا در آستانۀ امضای توافقنامۀ صلح نداشتند.
طالبان بهصورتِ توهمآمیزی فکر میکردند که برندۀ گفتوگوهایِ صلح اند و در اثر فشارهای نظامیِ این گروه بوده که امریکا حاضر به صلح شده است. به همین دلیل، طالبان دیوانهوار بر فشارهای نظامیِ خود در جریانِ گفتوگوهای صلح شدت دادند و جانِ صدها انسان بیگناه را گرفتند، آنهم برای اینکه بتوانند در گفتوگوهای صلح امتیازهایِ بیشتری را نصیبِ خود کنند. درحالیکه به محض توقفِ گفتوگوهای صلح، حملاتِ امریکا به گونۀ کمسابقه بر مواضعِ این گروه شدت یافت و ضربههای کوبندهیی بر ماشین جنگیِ آنها وارد آمد. در پی این حملات بود که طالبان دست به دامنِ روسیه، چین و اخیراً پاکستان بههدف ازسرگیریِ گفتوگوهای صلح با امریکا شدند. به نظر میرسد که اینبار طالبان با امتیازهای کمتر هم که شده، میخواهند هرچه زودتر توافقنامۀ صلح با امریکا را امضا کنند.
اما در اینسو، سفر هیأت طالبان به پاکستان و خواستِ این گروه برای ازسرگیری گفتوگوهای صلح، با واکنشهای ضدونقیضی از سوی حکومت افغانستان مواجه شده است. اشرفغنی رییسِ نامشروعِ حکومت وحدت ملی که خود را محورِ تمام قضایا نشان میدهد و از صدایی واحد و یکدست در تمام امور کشورداری بر اثر حُسنِ درایت و مدیریتِ خویش دم میزند، ناچار به تحملِ صداهایی خلافِ مواضعِ خود در قبالِ صلح در درونِ حکومت میباشد. به عبارت دیگر، سرانِ حکومت در قضایایِ مهمی چون صلح، توافق و وحدتِ نظر ندارند و این اختلافِ دیدگاه و نظر عملاً در واکنشهایِ آنان بازتاب مییابد.
ارگ نسبت به ازسرگیری گفتوگوهایِ صلح چندان رضایت نشان نمیدهد و نمیخواهد که چنین گفتوگوهایی یک بارِ دیگر به واقعیت تبدیل شود. گویا ارگ در پیِ آن است که فضای فعلی را همچنان متشنج نگه دارد تا بتواند از جوی انتخابات، با تقلب و نیرنگ، ماهیِ دلخواهِ خود را صید کند. ارگ در واکنش به سفر هیأتِ طالبان به پاکستان، این سفر را «بیدستاورد و تلاشی بدون نتیجه» خوانده است. به گفتۀ سخنگوی ارگ، طالبان فقط میتوانند در زمینۀ صلح با حکومتِ آیندۀ افغانستان گفتوگو کنند. البته منظور از «حکومت آینده» در ادبیاتِ ارگ، همین حکومتِ فعلی منهای ریاست اجرایی و چند شخصیتِ فعلی در آن است.
اما وزارت خارجۀ افغانستان بهویژه جناحی که از صلاحالدین ربانی (سرپرست وزارت خارجه) نمایندهگی میکند، تلاشهای پاکستان را در زمینۀ آغازِ دوبارۀ گفتوگوهای صلح تحسین کرده و از این کشور خواسته که این گروه را به ادامۀ گفتوگوها ترغیب کند. وقتی در داخل حکومت، یکدستی و صدایِ واحدی در مورد موضوعِ بسیارمهمی چون صلح وجود ندارد، آنگاه چگونه میتوان از استراتژی و پالیسی حکومت افغانستان در این مورد سخن گفت؟
حرفِ واضح و روشن ایناست که در هجده سالِ گذشته حکومتهای افغانستان سیاستِ واضحی در مورد صلح نداشته و بهصورتِ اتفاقی و مقطعی حرفهایی را بیان کردهاند. گاهی پاکستان را «دشمن» خواندهاند و گاهی «دوست». گاهی دست به دامنِ چین و روسیه شدهاند و گاهی دست به دامنِ امریکا. آقای غنی نیز که میلیونها دالر را برای برگزاری جرگۀ مشورتیِ صلح مصرف کرد، هیچ طرح و برنامهیی برای صلح بهوجود نیاورد.
دودستهگی موجود در میان نهادهای پالسیسازِ کشور نشان میدهد که صدای ارگ حتا به ساختمانِ پهلودستیاش یعنی وزارت خارجه نمیرسد، چه رسد که این صدا به اعماقِ جامعه نفوذ کند. در همین حال، معلوم نیست که واقعاً روسیه گروه طالبان را برای چه هدفی به گفتوگوهای صلح تشویق میکند. آیا برای این کشور مهم نیست که چه نظامی ممکن است در موجودیتِ طالبان در افغانستان و منطقه به وجود آید؟ طالبان شاید حالا چهرۀ معصومانه به خود گرفته باشند، ولی در حقیقت این گروه همان گروهِ واپسگراییست که دو دهه قبل میخواست ایدههایِ خود را به منطقۀ خارجِ نزدیکِ مسکو صادر کند.
Comments are closed.