هشتمین دور نشست موسوم به قلب آسیا -روند استانبول درباره افغانستان در حالی با حضور شخصیت‌ها و نماینده‌گان دولت‌های منطقه برگزار شد که افغانستان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند صلح، ثبات و امنیت است و در این بین کشورهای منطقه‌یی بیش از دیگران در قبال تحولات آن مسوولیت دارند.
بعد از جنگ جهانی دوم، به خصوص از دهه ۱۹۶۰ میلادی بود که کشورها به اهمیت همکاری‌های منطقه‌یی در چارچوب همکاری بین‌المللی پی بردند و همکاری‌های منطقه‌یی از اهمیت بیشتری برخوردار شد. توسعۀ همکاری‌ها در قالب کنفرانس‌ها و سازمان‌های منطقه‌یی به‌عنوان راهی برای خروج از بحران‌های بین‌المللی و همکاری کشورها در قالب سازمان‌های منطقه‌یی در جهت افزایش توان رویارویی با مسایل و مشکلات دنیای امروز مطرح است. منطقه‌گرایی ضمن توسعه همکاری‌های اقتصادی به همگرایی سیاسی و امنیتی نیز منجر می‌شود و می‌تواند با ارایه راه‌حل‌های صلح‌آمیز برای بحران‌های موجود یا بحران‌های احتمالی موجب تحکیم صلح و امنیت در منطقه شود.
هشتمین دور نشست موسوم به قلب آسیا -روند استانبول دربارۀ افغانستان در حالی هفتۀ پیش با حضور رییس‌ حکومت وحدت ملی، رییس‌جمهوری ترکیه، وزیران خارجه و مقام‌های ارشد کشورهای عضو این نشست در استانبول ترکیه برگزار شد که افغانستان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند ثبات و امنیت و حفظ دستاوردهایی است که مردم این کشور طی سال‌های اخیر با وجود مشکلات زیاد به دست آورده‌اند.
چهارده کشور منطقه ‌از جمله ایران، پاکستان، هند، عربستان و چین عضو اصلی این نشست و ۱۷ کشور و ۱۴ سازمان منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی هم اعضای ناظر این رویداد مهم بودند.
مقامات دستگاه دیپلماسی کشورمان بارها موضوع همسایگان را از ابر اولویت‌های خود یاد کرده اند در این بین افغانستان همواره جایگاه ویژه‌یی در این اولویت‌ها داشته است. گذشته از این اتفاقات و تحولات این کشور سمت و سویی دارد که مدیریت آن نیازمند تلاش و ابتکار جدی برای ثبات و امنیت در این کشور است. مذاکرات امریکا و طالبان و برگزاری انتخابات، دو اتفاق مهم افغانستان طی ماه‌های اخیر بوده است. در همین راستا محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجۀ ایران که در این اجلاس حضور یافته بود، درخصوص اهداف ابتکار قلب آسیا یا ابتکار استانبول اظهارداشت: این ابتکار برای هماهنگی همکاری‌های منطقه‌یی با افغانستان به منظور ایجاد ثبات و امنیت در این کشور و توسعه همه جانبه شکل گرفته است.
او با بیان اینکه کشورهای مختلف مسوولیت‌های مختلفی برعهده داشتند و مسوولیت ایران بحث آموزش در افغانستان بوده است، گفت: در شرایط کنونی وضعیت افغانستان با توجه به انتخابات ریاست‌جمهوری و تحولات مربوط به مذاکرات صلح شرایط ویژه‌یی است و ضرورت دارد مخصوصاً کشورهای منطقه و کشورهایی که در مجاورت افغانستان هستند نقش فعال‌تری را در روند صلح و بازسازی افغانستان ایفا کنند و این اجلاس فرصت خوبی برای کشورهای مختلف است که در این زمینه‌ها و در حوزه‌هایی که می‌توانند به افغانستان کمک کنند و در کمک به روند صلح در افغانستان بحث کنند.
مشارکت‌های منطقه‌یی با اهداف گوناگونی مانند همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، علمی، نظامی و فرهنگی به منظور ارتقای وضعیت در هر یک از حوزه‌های مورد نظر ایجاد می‌شوند.
روند دولت‌سازی در افغانستان تاکنون به صورت موفقیت‌آمیزی طی نشده‌ است و افغانستان با بحرا‌ های مهمی همچون: بحران مشروعیت و خشونت‌های قومی مواجه بوده‌است. شکاف‌های قومی نژادی و خشونت‌های ناشی از این شکاف‌های فعال و نقش‌آفرینی مخرب طالبانیسم و فرقه‌گرایی متعصبانه این جریان، فقر فرهنگی و سنتی بودن شدید جامعه از جمله چالش‌ها یا موانع مهم دولت‌سازی فراگیر در افغانستان بوده‌اند.
مذاکرات صلح طالبان و امریکا و انتخابات در افغانستان از مهمترین تحولات در ماه‌های اخیر بوده است؛ البته به موازات مذاکرات طالبان و امریکا با نقش‌آفرینی خلیل‌زاد، فرایندهای دیگری همچون فرایند مسکو هم در جریان است. با این وجود ایران کماکان بر لزوم محوریت دولت افغانستان در هرگونه مذاکره و گفت‌وگویی تاکید داشته است.
ارتقای شرایط توسعه اقتصادی و حذف تدریجی موانع همکاری در منطقه و گسترش همکاری‌های درون منطقه‌یی می‌تواند در این راستا بسیار موثر باشد ارتقای همکاری منطقه‌یی فعال و کمک متقابل در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و علمی، تحکیم بیشتر پیوندهای تاریخی و فرهنگی در میان مردم منطقه از اهداف سیاست‌گذاری‌های منطقه‌یی است.
در این بین نکته‌یی که نباید فراموش کرد نیت امریکای ترامپ به فرایند مذاکرات صلح با طالبان است کافی است به رویکردهای متناقض واشنگتن دربارۀ افغانستان طی سال‌های اخیر توجه کرد. از جهاتی ترامپ به دنبال یک دستاورد فوری در عرصۀ سیاست خارجی است تا در بازار انتخابات‌ امریکا به هواداران خود عرضه کند. همین امر باعث شده‌است که رویکردی غیرمسوولانه در قبال مردم افغانستان در پیش بگیرد. اکنون این نگرانی وجود دارد که اقدامات‌ امریکا همچون بی‌اعتنایی به دولت افغانستان این کشور را در معرض فروپاشی و دور تازه‌یی از بی‌ثباتی قرار دهد.
در این میان کشورهای منطقه باید با رویکرد مسوولانه به صلح و ثبات و امنیت در افغانستان اهتمام داشته باشند چرا که ممکن است ناامنی‌های این کشور بار دیگر به کشورهای همسایه سرریز کند.