قصۀ مفت نشست مشترک علمای پاکستان و افغانستان

- ۲۸ دلو ۱۳۹۱

ظاهراً یکی از دستاوردهای نشست سه‌جانبۀ لندن این بوده که برنامۀ کنفرانس علمای افغانستان و پاکستان از سر گرفته شود. این نشست که چند ماه قبل بر بنیاد توافقی بین جانب افغانستان و پاکستان مطرح شده بود، باید در اواخر ماه جنوری سال جاری برگزار می‌شد، اما از این‌که پاکستان چندان رغبتی بدان نشان نداد، برگزاریِ آن منتفی گشت.
قرار بود که نشست علمای افغانستان و پاکستان همراه با رهایی زندانیان طالبان، زمینۀ مذاکرات صلح را فراهم کند و هم‌چنان قرار بود که در این نشست، عملِ انتحار از سوی علمای هر دو کشور حرام خوانده شود.
پس از تبارزِ بی‌میلی پاکستان نسبت به برگزاری این نشست، گمانه‌زنی بر آن شد که پاکستان به هدفِ خود که همانا رهاییِ زندانیان طالب بود، رسیده و دیگر در پی برگزاری نشست مشترک و صدور فتوای تحریمِ حملات انتحاری نخواهد بود. اما نشست سه‌جانبۀ لندن، دوباره این برنامه را از سر گرفت و نخست‌وزیر بریتانیا اطمینان داد که چنین نشستی برگزار خواهد شد.
به تازه‌گی، گزارش‌هایی نشان می‌دهند که تمام حدس و گمان‌ها مبنی بر برگزار نشدنِ این نشست، دقیق بوده است. چنان‌که شورای علمای پاکستان، برای برگزاری این نشست، دو شرط عمدۀ پاکستان را پیشنهاد کرده‌اند.
۱- در این نشست باید اعضای طالبان اشتراک کنند.
۲- هیچ فتوایی از آدرسِ این نشست علیه طالبان صادر نگردد و هم‌چنان به طرف‌داری از افغانستان صحبت نشود.
چنین شرط‌هایی خود بیانگرِ آن است که پاکستان تصمیم ندارد این نشست برگزار گردد. زیرا دلیل وجودی برگزاری این نشست، رسیدن به یک موضع مشترک در پیوند به حملات انتحاری‌ست که علمای هر دو کشور باید آن را اتخاذ کنند. اما دیده می‌شود که پاکستان این امر را منتفی می‌داند و نمی‌خواهد مشروعیت حملات انتحاری طالبان زیر سوال برود.
هم‌چنان، اشتراک طالبان در این نشست به عنوان یک گروه سیاسی مطرح است که بازهم پاکستان زیرکانه می‌خواهد طالبان را از صف تروریستان خارج ساخته و به عنوان یک گروه سیاسی و ناراضی از حکومت افغانستان نشان دهد.
بخش دیگری از شرط‌نامۀ پاکستان، عدم طرف‌داری این نشست از حکومت افغانستان است که آشکارا به سود طالبان امتیاز می‌دهد. با آن‌که این نشست به درخواست افغانستان صورت گرفته است و افغانستان حق‌دار است تا به وسیلۀ آن، مشروعیت حملات انتحاری را زیر سوال ببرد، اما پاکستان آگاهانه از این حق شانه خالی می‌کند و نمی‌خواهد قربانی بودنِ افغانستان نمایان گردد.
بنابراین، نفی برگزاری این نشست حتمی‌ست؛ زیرا در صورتی که شرایط و خواسته‌های شورای علمای پاکستان برآورده گردد، این نشست هیچ سودی به حال افغانستان نخواهد داشت و اصلاً یک برنامۀ جداگانه می‌نماید.
همان‌گونه که گفته شد، عدم برگزاری این نشست از ابتدای امر پیش‌بینی می‌شد. پاکستان به عنوان بزرگ‌ترین حامی ‌طالبان از این نشست، آشکارا ضرر می‌بیند. از یک طرف، طالبان مایل نیستند که مهم‌ترین حربۀ جنگی‌شان از دست برود و از سوی دیگر، خود پاکستان به ضعف موضعِ طالبان رغبت ندارد.
پاکستان قول برگزاری این نشست را در شرایطی به افغانستان سپرد که سخت زیر فشار جامعۀ جهانی مبنی بر عدم همکاری‌ برای گفت‌وگوهای صلح بود. آن کشور این فشار را با رهایی زندانیانِ طالبان فروکاست ولی در پی آن، به جای کمک به تسریع روند صلح، بیشتر به طالبان یاری رساند و صفوفِ آنان را قوت بخشید و در نهایت، افغانستان و جامعۀ جهانی را اغفال نمود.
اما برگزاری نشست مشترک علمای افغانستان و پاکستان، آشکارا نیروی جنگی طالبان و پاکستان را از آنان می‌گیرد، مشروعیت طالبان را زیر سوال می‌برد و این چیزی‌ست که نه پاکستان به آن میل دارد و نه طالبان.
بنابراین، مردم افغانستان خیلی به این‌گونه نشست‌ها امیدوار نیستند، ولی دولت افغانستان و شورای عالی صلح، ساده‌انگارانه منتظر برگزاری این نشست‌اند که این خود کاری‌ست عبث و بیهوده.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.