بیم و امیدهای انتخـابات آینده

گزارشگر:احمد عمران - ۰۲ حوت ۱۳۹۱

کمیسیون مستقل انتخابات به‌تازه‌گی اعلام کرده که در مناطق ناامن، انتخابات برگزار نخواهد شد. این هشدار زمانی داده می‌شود که انتخابات آیندۀ ریاست‌جمهوری در هاله‌یی از بیم و امیدها به عنوان مهم‌ترین رویدادِ سال ۲۰۱۴، برای شهروندان کشور از اهمیتِ ویژه برخوردار شده است. انتخابات آیندۀ ریاست‌جمهوری زمانی قرار است برگزار شود که افغانستان وارد شرایط تازه‌یی از حیات سیاسیِ خود می‌شود. خروج نیروهای ناتو پس از یک دهه حضور در افغانستان، از مهم‌ترین تحولات این سال است که از آن به عنوان آغاز دهۀ تحول نام گرفته می‌شود.
دهۀ تحول تنها به خروج نیروهای ناتو در کشور محدود نمی‌شود، بل ساحات دیگرِ سیاسی و اجتماعی را نیز احتوا می‌کند. روابط افغانستان با متحدان بین‌المللیِ آن وارد فاز نوینی می‌شود که مسوولیت نهادهای داخلی را در امر مدیریت کلان جامعه به میزان قابل توجهی افزایش می‌بخشد. در همین حال قرار است تغییراتی در مأموریت سازمان ملل متحد در افغانستان در قالب دفتر سیاسی آن (یوناما) به وجود آید. پذیرش مسوولیت‌های امنیتی از دیگر تحولات این سال خوانده می‌شود که توانایی‌های نیروهای کشور را در امر مبارزه با مخالفان مسلح به آزمون می‌گیرد. با توجه به این مسایل، انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۱۴ اهمیت خود را نشان می‌دهد؛ انتخاباتی که سرنوشت سیاسیِ کشور به آن گره خورده است.
در یک دهۀ گذشته آن‌چه که صورت گرفت، با همۀ کاستی‌های آن، یک مزیت کلان داشت و آن این‌که جامعۀ جهانی به عنوان مهم‌ترین حامی اقتصادی و نظامی، به گونۀ مستقیم در تحولات کشور نقش بازی می‌کرد. ولی پس از این سال، نقش جامعۀ جهانی باید به گونه‌یی دیگر تعریف شود. به گونه‌یی که ضمن حمایت از روند سیاسی در افغانستان، مسوولیت‌های بیشتر در عرصۀ نهادسازی به دولت تعلق داشته باشد. در یک دهۀ گذشته ناکامی‌های گروه بر سرِ قدرت در افغانستان در سایۀ حمایت‌های مستقیم جامعۀ جهانی پنهان نگه داشته شد، ولی پس از این سال قرار نیست که مردم افغانستان تاوان ندانم‌کاری‌های یک گروه را بپردازند.
اما موضوع بااهمیتی که از حالا نگرانی‌های گسترده‌یی را دامن زده، شیوۀ برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در کشور است. تا جایی که معلوم می‌شود، گروه بر سر قدرت زیاد دغدغۀ انتخابات را ندارد و یا اگر به دلیل ناگزیری‌ها مجبور می‌شود که از برگزاری انتخابات حمایت کند، زیاد در بند شفافیت و سلامتِ آن نیست.
اگر نگاهی گذارا به اقدام‌های گروه بر سر قدرت در رابطه با انتخابات انداخته شود، دیده می‌شود که این گروه به شکل تعمدی نقشۀ تخریب انتخابات را در سر می‌پروراند. این اقدام‌های تخریب‌گرانه از تصویب قانون انتخابات آغاز می‌شود و تا شرایط برگزاری آن ادامه می‌یابد.
حکومت افغانستان در یک تصمیم عجولانه، قانونی را برای تصویب نهایی به مجلس نماینده‌گان فرستاد که با مشکلات مهمِ ساختاری و محتوایی روبه‌رو است. این قانون نه تنها شرایط افغانستان را برای برگزاری انتخابات لحاظ نکرده، بل زمینۀ تقلب و جعل را به صورتِ سیستماتیک افزایش داده است. حذف کمیسیون شکایات انتخاباتی در این قانون، از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند انتخابات آینده را با چالش روبه‌رو کند. در دو انتخابات گذشته با وجود نقش مهم کمیسیون شکایات انتخاباتی در بررسی میزان تقلب، زمینۀ جعل و تزویر را کاملاً منتفی نکرد. حالا اگر مسوولیت‌های چنین کمیسیونی به یکی از نهادهای تحت سیطرۀ گروه بر سر قدرت داده شود، آن‌گاه مشخص است که چه پیش خواهد آمد.
موضوع دیگری که مایۀ نگرانی شده، معتبر دانستنِ کارت‌های گذشتۀ انتخاباتی است که در دو انتخابات گذشته زمینۀ تقلب‌های انتخاباتی را فراهم کرد. این کارت‌ها علاوه بر این‌که به میزان قابل توجهی از سوی کمیسیون برگزاری انتخابات توزیع شده، چاپ جعلیِ آن‌ها در کشورهای همسایه نیز صورت گرفته است. از جانب دیگر، حکومت هنوز تمهیدات لازم را برای توزیع شناس‌نامه‌های الکترونیکی که در انتخابات از آن‌ها استفاده شود، روی دست ندارد. آن‌چه که در این خصوص تا به حال صورت گرفته، تنها وعده‌های میان‌تهی است که نمی‌توان به آن‌ها دل خوش کرد.
این مسایل همه مایۀ نگرانی‌اند که مردم افغانستان را نسبت به اقدام‌های گروه بر سر قدرت به تردید وادار می‌کنند. اما از سوی دیگر اعلام عدم برگزاری انتخابات در مناطق ناامن از سوی کمیسیون انتخابات، می‌تواند بیانگرِ این موضوع باشد که این کمیسیون نیز نسبت به حرکت‌های گروه بر سرِ قدرت نگران شده است. از دیرزمانی این بحث مطرح بوده که بخش‌هایی از جنوب و شرق کشور، به گونۀ عمدی در آستانۀ انتخابات با ناامنی‌های گسترده مواجه خواهند شد. هرچند این مناطق در سال‌های گذشته به عنوان مناطق ناامن شناخته شده‌اند، ولی ایجاد ناامنی‌های عمدی می‌تواند زمینۀ استفاده‌جویی‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش بخشد.
فراموش نباید کرد که آقای کرزی در دو انتخابات گذشته با استفاده از همین ترفند توانست رای زیادی را به نفع خود وارد صندوق‌ها سازد. حالا هم این نگرانی وجود دارد که یک بار دیگر انتخابات در میان موجی از ناامنی‌ها برگزار شود و نتیجۀ آن چیزی نباشد که مردم افغانستان انتظار دارند. از حالا که یک سال به برگزاری انتخابات باقی مانده است، باید شرایطی را فراهم کرد که مردم با خاطر آسوده بتوانند به پای صندوق‌های رای بروند و به فردی رای دهند که واقعاً مورد اعتمادشان است و نه این‌که صندوق‌های انتخاباتی در ادارات دولتی و یا خانه‌های اربابان پُر شود بدون آن‌که مردم در انتخابات عملاً شرکت ورزیده باشند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.