احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۱۲ حمل ۱۳۹۲
در آستانۀ دور دیگرِ تنشها میان افغانستان و پاکستان، رییسجمهور از یک سفرِ بینتیجه از قطر بازگشت. این سفر که از مدتها پیش تدارک دیده شده بود، به نظر میرسد صرفاً سفر پاسخی بود به پاکستان، تا نشان داده شود که آقای کرزی بدیلِ دیگری هم در امرِ پیشبرد گفتوگوهای صلح دارد؛ ورنه این سفر هیچ سود دیگری نداشت.
اما بهانۀ این سفر، تاوان بسیاری برای مردم افغانستان داشت؛ آنگونه که تمام برنامۀ گفتوگو با طالبان داشته است. از زمانی که پاکستان چراغ سبزی مبنی بر همکاری با حکومت افغانستان نشان داد، دولتمردان کشور به پاکستان ایمان آوردند و صلح را در یک قدمیِ خویش دیدند، به ویژه اینکه انگلستان نیز ضربالاجلِ ششماهۀ صلح را تعیین کرد.
هرچند از همان آغاز به نظر نمیرسید تیمِ ارگ آنقدر سادهلوح باشد که اینگونه برنامهها را کامیاب تلقی کند؛ ولی دستکم آقای کرزی و همراهانش آنقدر هوشیاری به خرج دادند که توانسـتند رقبای سیاسی و مردمِ افغانستان را مدت زیادی سرگرمِ این برنامه سازند. در هر حال بهرغم عادت، این مناسبات نیک و حسنۀ افغانستان و پاکستان، سه ماه بیشتر به طول نیانجامید و سرانجام سخنگویان آقای کرزی، نخستین نشانههای تنش در این روابط را اعلام کردند. طوری که آنان اکنون میگویند، امر صلح بدونِ پاکستان نیز تحققپذیر است.
در این میانه آنچه از همه بیشتر قابل توجه میباشد، پیشبینیهای رسانهها و گروههای اپوزیسیون حکومت است که از همان آغاز بر بنیاد شناختی که از پاکستان وجود داشت، مطرح گردید. پیشبینیها بر آن بود که پاکستان در امر آوردن صلح، همکاری نمیکند و همچنان صلح بدون همکاری پاکستان تحققپذیر نیست. اما آقای کرزی و همراهانش این دریافت را نادیده انگاشتند و در پی ردِ آن برآمدند تا اینکه یک بارِ دیگر ثابت شد حکومت افغانستان حقبهجانب نبوده است.
سوگمندانه در پی این لجبازیها، خود حکومت افغانستان بزرگترین ضربه را بر پیکرِ صلح وارد آورد؛ به گونهیی که در اثر همین برنامۀ نافرجام، شمار زیادی از زندانیانِ طالبان را آزاد ساخت و حتا خود سبب شد که پاکستان نیز زندانهای خود را از وجود افراد طالب تخلیه کند.
در واقع میتوان گفت که آزادی بیقیدوشرطِ طالبان، نتیجۀ این دور از روابط حسنۀ افغانستان و پاکستان بوده است که اکنون هیچ کسی از آن سخن نمیزند. پرسش اینجاست که اکنون چه کسی، مسوولیت آزادسازیِ بیرویۀ زندانیان طالبان را به گردن میگیرد؟
پاکستان دستکم این هوشیاری را داشت که در همان زمان اعلام کرد؛ این آزادی به درخواست دولت افغانستان انجام میپذیرد. اما آیا اکنون حکومت افغانستان این موضوع را قبول میکند؟
سیاست ستیز و دوستی با پاکستان، یکی از خصیصههای مهم ده سال حکومتداریِ آقای کرزی شمرده میشود. حکومت افغانستان در پی این گونه اعمال سیاست، پیوسته امتیازهایی را به پاکستان قایل شده؛ اما بعد از اینکه روابط به تیرهگی انجامیده، تاوان اصلی را مردم افغانستان پرداخته است.
کم نبوده است نمونههای امتیازدهی به پاکستان و همچنان ستیزه با آن کشور که تنها و تنها ضررش متوجه ملت افغانستان بوده. ولی با همۀ این تجربیات، سوگمندی آنجاست که حکومت افغانستان هنوز از تطبیق این گونه سیاست دست نکشیده است. مذاکره و یا مخالفت با پاکستان، در امر به وجود آمدنِ صلح هیچ تأثیری ندارد. این مشکل تنها با بسیج فشارهای جهانی علیه حکومت پاکستان، حل میگردد که بهرغم فرصتهای به وجود آمده در این راستا، تیم بر سر اقتدار هیچ اقدامی نکرده است.
در نهایت میتوان گفت که این سیاست حکومت افغانستان، آنگونه که از قراین پیداست، هیچگاهی خاتمه پیدا نخواهد کرد و هرگز کسی هم پیامد ویرانگرِ آزادی طالبان را به گردن نخواهد گرفت.
Comments are closed.