بخش سوم و پایانی

بخش اجتماعی

عدالت اجتماعی، یک ضرورتِ مبرم جهت ایجاد توازن و ثبات در جامعه است. اما جنگ‌های متواتر در افغانستان، باعث بی‌عدالتی‌های وسیعِ اجتماعی شده است. بنابرین، به طرح وسیعی نیاز داریم که پاسخ‌گوی مشکلات و انتظاراتِ جامعۀ ما باشد.
۱ـ تشویق و بسترسازی تا زنان بتوانند در سطوح مختلفِ دولت و جامعۀ مدنی، ممثل ترقی و پیشرفت شوند.
۲ـ ایجاد مکانیزم شفاف تا جامعۀ مدنی در تصامیم مربوط به وحدت ملی و پروژه‌های مربوط به منافع ملی سهیم ساخته شود، البته با مشخص ساختن سهمیۀ زنان و پشتیبانی از تمامی ابتکارات و تصامیم در این جهت.
۳ـ ایجاد و توسعۀ پروژه‌های مربوط طب وقایوی و باارزش ساختن طبابت “یونانی” با ایجاد لوایح مشخص.
۴ـ مهیا ساختنِ شرایط مناسب تا مردمِ بی‌بضاعت به‌صورت رایگان مورد تداوی قرار گیرند.
۵ـ توزیع کارت ملی برای معلولین و معیوبین و ذکر درجۀ حالت جسمی‌شان و ایجاد امکانات کمک و معاونت برای ایشان و خانواده‌های شهدا. این طرح توسط شوراهای ولایتی و حکومت مدیریت خواهد شد.
۶ـ طرح پلانی تا طبق آن، ان.جی.او های خارجی وارد افغانستان شوند و دولت سهولت‌های مالی و امنیتی را برای‌شان مهیا سازد.
۷ـ به‌راه انداختن صندوق تقاعد برای کارکنان سکتور دولتی و خصوصی، و تلاش برای رفع مشکلات مأمورین اسبق دولت.
۸ـ ایجاد وزارت جوانان.
۹ـ ایجاد مراکز ورزشی، و کمک به مراکز ورزشیِ خصوصی.
۱۰ـ دایر نمودن شورای عالی علوم اسلامی.
۱۱ـ به‌راه انداختن پلان اصلاحات ادارات با استفاده از تکنالوژی معلوماتی.
۱۲ـ مشخص ساختن محلات عامۀ خصوصی و نیمه‌خصوصی در شهرهای بزرگ و ایجاد محلات برای دست‌فروشان با توزیع کارت شناسایی.
۱۳ـ تعیین درصدیِ حضور اجباری معیوبین در ادارات دولتی.
۱۴ـ حضور اجباری زیادتر از بیست درصد زنان در شرکت‌های خصوصی و ادارات دولتی.
۱۵ـ فعال ساختنِ ترانسپورت عامه در شهرهای بزرگ افغانستان.

بخش آموزش و پرورش
سیستم تعلیم و تربیۀ افغانستان نیز قربانی جنگ‌ و خشونتِ طالبان شده که متأسفانه هنوزهم ادامه دارد. در تمامِ نقاط کشور به‌ویژه در ولایات جنوب، باید در مقابل حرکات جاهلانه، مبارزۀ جدی کرد تا آیندۀ جوانانِ ما تباه نگردد. لازم است که تبلیغاتِ وسیعی به‌راه انداخت تا مردم اهمیت حیاتیِ تعلیم و تربیه را درک کنند.
برای بهتر شدن سیستم تعلیم و تربیه در افغانستان، پیشنهادهای ذیل ارایه می‌شود:
۱ـ ارتقای وزارت تحصیلات عالی به “وزارت تحصیلات عالی، مطالعات و تحقیقات علمی”.
۲ـ ایجاد مرکز ملی مطالعات و تحقیقات علمی افغانستان.
۳ـ ایجاد انستیتوت عالی تکنالوژی معلوماتی (کمپیوتر، الکترونیک، اتوماتیک و روبوتیک).
۴ـ ایجاد انستیتوت عالی آموزش اداره برای مأمورین دولتی و محصلین بعد از ختم تحصیلات عالی.
۵ـ شامل ساختن مضمون آموزشِ هنر در نصاب تعلیمی، و اجباری ساختن مضمون ورزشی بعد از صنف ششم.
۶ـ انکشاف بخش هنری و علم زمین‌شناسی در دانشگاه‌ها.
۷ـ سازمان‌دهی سیستم تعلیمی جهت ارتقای سطح تعلیمی و استفادۀ وسیع از تکنالوژی معلوماتی جهت آموزش به‌خصوص آموزش زبان‌های خارجی.
۸ـ توزیع بورس‌های تحصیلی.
۹ـ آموختن و فرا گرفتن اجباریِ تربیۀ مدنی (اصول و آدابِ معاشرت و احترام به کرامت انسانی) در مکاتب، دانشگاه‌ها و ادارات عامه.

بخش حفظ محیـط زیـسـت
یکی از اهداف دانش زمین‌شناسی؛ کشف، تحلیل و مبارزه علیه عمل‌کرد غیرعادیِ یک اکوسیستم می‌باشد. و برعلاوه، برای انسان‌ها مسترح بودن را به شکل هماهنگی با محیط زیست طبیعی، جست‌وجو می‌کند.
۱ـ ارتقای ریاست مستقلِ حفظ محیط زیست به “وزارت حفظ محیط زیست و علوم زمین‌شناسی”.
۲ـ به‌راه انداختنِ پلان وسیع جهت نظارت، حفظ و انکشاف جنگلات.
۳ـ طرح سرسبزسازیِ سرتاسریِ کشور با غرس یک نهال توسط هر شهروند و ایجاد دست‌کم یک پارک در هر ولایت.
۴ـ حفاظت، نظارت، ایجاد و یا احیای زون‌های مرطوب در سرتاسر کشور به‌خصوص در نواحی شهرهای بزرگ جهت بهتر شدنِ اقلیم و حفظ فون و فلور (حیوانات و نباتاتی که در محیط مرطوب ظهور می‌کنند و برای تعادل اکوسیستم، بسیار ضروری می‌باشند).
۵ـ وضع قوانین جهت نظارت، حفاظت و انکشافِ منابع طبـیعی و نژادهای حیوانی و نباتیِ کم‌یافت.
۶ـ محدود ساختن وسایل حمل‌ونقلِ فرسوده و ایجاد سهولت غرض استفاده از وسایل حمل‌ونقلِ برقی و سبک.
۷ـ پلان مجادله با آب‌وهوا و محیطِ آلوده (ایجاد منابع آب آشامیدنی، مرتب ساختنِ سیستم ترافیکی و غیره).
۸ـ ایجاد دیتابیس منابع آبیِ زمینی و زیرزمینیِ افغانستان، و به‌راه انداختنِ یک پلان درازمدت جهت شناسایی، حفظ، نظارت و استفادۀ مثمر آب‌ها در کشور (از طرف حکومت و شوراهای ولایتی مدیریت خواهد شد).