احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۱۸ جوزا ۱۳۹۲
نشست وزیران دفاع پیمان اتلانتیک شمالی ناتو در بروکسل، با «حمایت قاطع» از افغانستان پس از ۲۰۱۴، به کار خود پایان داد و به این صورت، به یکی از دغدغههای اساسیِ مردم افغانستان که میتواند چالش امنیتی باشد، به گونهیی پاسخ گفت.
آنچه که به عنوان «حمایت قاطع» از سوی دبیرکل ناتو در مورد افغانستانِ پس از سال ۲۰۱۴ میلادی عنوان شد، شامل آموزش، تجهیز و در صورت نیاز، حمایتهای هوایی به نیروهای کشور است.
ناتو با تشخیص وضعیت بحرانی افغانستان که میتواند پیامدهای سنگین به دنبال داشته باشد، برنامۀ «حمایت قاطع» را پیش کشیده است. بر اساس این طرح، شماری از نظامیان امریکایی، بریتانیایی، آلمانی و ایتالیایی پس از سال ۲۰۱۴ در افغانستان باقی خواهند ماند. بر اساس طرح ناتو، بخشهای جنوبی و شرقی در اختیار نیروهای امریکایی، بخشهای شمالی تحت کنترول نیروهای آلمانی، و مناطق غربی نیز زیر پوشش نیروهای ایتالیایی از بُعد نظامی قرار خواهند داشت. در طرح جدید ناتو، حق اولویت در عملیات نظامی به نیروهای امنیتی افغانستان داده شده و این نیروها عمدتاً به حمایتهای خود از سربازان ارتش و پولیس ادامه خواهند داد. برنامۀ جدید ناتو همچنین تأکید میکند که پس از سال ۲۰۱۴ تمام عملیاتهای نظامی به وسیلۀ نیروهای افغانستان انجام میشود و در صورت نیاز، نیروهای ناتو امکانات هواییِ خود را در اختیار نیروهای ارتش افغانستان قرار خواهند داد.
طرح «حمایت قاطع» بدون شک برای افغانستان که در موقعیت پیچیدۀ سیاسی و امنیتی قرار دارد، میتواند دلگرمکننده باشد؛ ولی این طرح به معنای پایان بخشیدن به کل دغدغهها و نگرانیهای امنیتی نمیتواند به شمار رود. در دوازده سال گذشته که نیروهای ناتو عملاً در جنگ با تروریسم و شورشیان در افغانستان و بخشهایی از منطقه درگیر بودند، وضعیت امنیتی به گونهیی تغییر نکرد که بتوان نسبت به آینده امیدوار بود. دهها ولسوالی در شرق، جنوب و غرب افغانستان همین حالا به گونهیی از اختیار دولت بیروناند و به وسیلۀ نیروهای اغتشاشگر کنترول میشوند. گزارشهایی در دست است که حتا در شماری از ولسوالیهای شمال کشور هم، نیروهای طالبان فعالیتهای گستردهیی را آغاز کردهاند و در برخی از این ولسوالیها، مانع توزیع کارتهای رایدهی شدهاند.
در همین حال، در روزهای اخیر شاهد سرازیر شدنِ دهها شورشی خارجی در برخی ولایات کشور و از جمله هلمند و وردک هستیم. کشته شدن چندین سرباز گرجستانی در ولایت هلمند، نشان میدهد که جنگ افغانستان، جنگ فراکشوری است و پای بسیاری از گروههای دهشتافکنِ منطقه به این جنگ کشیده شده و این گروهها به گونۀ فعال تلاش میورزند که در کنار شورشیان طالبان و حزب اسلامی، سربازان ناتو در افغانستان را زمینگیر کنند. ناتو باید بهطور منظم به اینگونه نگرانیها پاسخ دهد و پیش از آنکه مناطق بیشتری قبل از برگزاری انتخابات به تصرف نیروهای شورشی درآید، شرایط امنیتی در افغانستان را مورد بازنگری قرار دهد.
افغانستان در حال حاضر با چنان مشکلات امنیتی روبهرو است که این گمان را تقویت میبخشند که احتمالاً انتخابات با چالشهای سازماندهیشده مواجه میگردد. فراموش نباید کرد که گروه حاکم در ارگ ریاستجمهوری به گونۀ برنامهریزیشده تلاش میورزد که از برگزاری انتخابات در افغانستان جلوگیری کند و اگر به این هدف نایل نشود، انتخاباتی را تدارک ببیند که خلاف خواست و انتظار مردم باشد. آقای کرزی میداند که «نه» گفتن به انتخابات، به معنای کودتا در کشور تلقی میشود و با هراس از این مسأله، سعی دارد که ضمن تأکید بر برگزاری انتخابات، شرایط را به سمت بحران و عدم برگزاریِ انتخابات در افغانستان سوق دهد.
ناتو با اعلام «حمایت قاطع» پس از سال ۲۰۱۴، شاید از بُعد روانی برای مردم افغانستان این اطمینان را داد که جامعۀ جهانی نمیخواهد این کشور را در شرایط سخت تنها بگذارد؛ ولی دادن اطمینان بهتنهایی نمیتواند نگرانیهای مردم را از ناحیۀ امنیت تقلیل بخشد. شاید ناتو با دادن چنین اطمینانها، نگذارد که افغانستان کاملاً سقوط کند و به تصرف نیروهای شورشی درآید؛ ولی با گسترش ناامنیها و اینکه شهروندان کشور همواره دغدغۀ امنیتِ جان و مالِ خود را داشته باشند، فکر نمیشود که بتوان از افغانستانِ باثبات سخن گفت.
ناتو باید شرایط را به سمت بهتر شدن اوضاع امنیتی در افغانستان سوق دهد و نه اینکه وضعیتِ موجود را همچنان حفظ کند. حفظ وضع موجود، به معنای تاکید بر آنچه که در دوازده سال گذشته در افغانستان رخ داده، است. شهروندان کشور از این وضع به ستوه آمدهاند و نمیخواهند زندهگی در برزخ را همچنان تجربه کنند. برنامۀ «حمایت قاطع» زمانی میتواند برای شهروندان افغانستان به نقطۀ عطفی تبدیل شود که بتواند انتخاباتِ شفاف و عادلانه در کشور را ضمانت کند. سران ناتو و جامعۀ جهانی باید این مسأله را بدانند که افغانستان پیش از حمایتهای نظامی، به تغییر در سیستمِ فعلی نیاز دارد. زیرا در موجودیت گروه فعلی، اگر تمام زرادخانههای شرق و غرب را وارد افغانستان کنند، بازهم موفق به تأمین امنیت و ثبات در افغانستان و منطقه نخواهند شد.
Comments are closed.