نیروهای امنیتی افغانستان این هفته همه مسوولیت‌های امنیتی کشور را به عهده می‌گیرند. این نیروها همزمان به خروج سربازان بین‌المللی تا پایان سال آینده، با مبارزه دشواری برای تامین امنیت کشور مواجه اند.
برای نیروهای امنیتی افغانستان که اندکی بیش از ده سال از تشکیل آن می‌گذرد و قبلاً با ده‌ها عملیات در برابر طالبان و سایر گروه‌های مسلح درگیر بوده اند، آخرین مرحله واگذاری مسوولیت‌ها یک نقطه عطف به شمار می‌رود.
نزدیک به ۳۵۰ هزار نیروی امنیتی افغانستان در ۴۰۰ ولسوالی ۳۴ ولایت افغانستان حضور دارند، اما نگرانی‌ها از ناحیه توانایی این نیروها علیه شورشیان وجود دارد.
در حالی که شمار این نیروها در چشمرس قرار می‌گیرد، کیفیت آنها قابل بحث می‌باشد.
ارتش افغانستان بیشتر با سلاح‌های سبک مجهز است و دارای مشخصات یک ارتش پیاده نظام (زمینی) می‌باشد. این ارتش نمی‌تواند از فرار سربازان جلب شده به خوبی جلوگیری کند. تنها ۲۸ درصد نیروهای ارتش توانایی خواندن و نوشتن دارند.
ارتش افغانستان همچنان فاقد حمایت هوایی، تسهیلات انتقال افراد جهت برخورداری از خدمات طبی و وسایط نقلیه می‌باشد. نیروهای امنیتی افغانستان عمدتاً متکی به حمایت های لوجیستیکی و استخباراتی خارجی می‌باشد. رسماً گفته می‌شود که نیروهای هوایی تا سال ۲۰۱۷ نخواهند توانست با توانایی کامل اجراآت کنند.
مقام‌های ناتو گفته اند که غیرمحتمل است افغانستان بتواند تجهیزاتی را به دست آورد که وزارت دفاع این کشور از جامعه بین‌المللی تقاضا نموده است. یک مقام ارشد ناتو که نخواست نام اش برده شود، گفت: «به جت‌های جنگی اف- ۱۶، تانک‌ها و توپخانه ضرورت نیست». به گفته او، افغان‌ها ظرفیت نگهداری این سلاح‌ها را ندارند.
جنرال جوزف دانفورد، فرمانده نیروهای آیساف زیرفرماندهی ناتو در اخیر هفته به خبرنگاران گفت ایالات متحده امریکا هاوان‌های کهنه و غیردقیق نوع ۸۶ ملی متری افغانستان را با هاوان‌های نوع ۶۰ ملی متری تعویض ‌ند که «استعمال و نگهداری آن آسان بوده و کاملاً دقیق می‌باشد».
جنرال دانفورد افزود: «برای تداوم کار این نوع تجهیزات ضروری می‌باشند. با این هاوان‌ها نیروهای افغان همواره هنگام جنگیدن در برابر طالبان امتیاز دارند».
مقام‌های نظامی ایالات متحده امریکا و ناتو تاکید می‌کنند که اهمیت نگهداری روحیه و ثبات بیشتر از پیروزی نظامی بر شورشیان می‌باشد. فرمانده نیروهای ناتو می‌گوید: «قصد، شکست دشمن نیست، بلکه تداوم نیروهای افغان می‌باشد».
یک مقام ارشد افغانستان گفت در حالی که «پیشرفت قابل ملاحظه در بخش امنیتی وجود ندارد»، اما درک این نکته مهم است که نیروهای کشور به طور فزاینده‌یی با چالش‌های دشواری مقابله نموده اند.
داکتر رنگین دادفرسپنتا، مشاور امنیت ملی افغانستان گفت: «انتقال مسوولیت‌های امنیتی اولیه در مناطقی صورت گرفته است که حضور حکومت بسیار قوی بوده است. در مناطقی که حالا انتقال صورت می گیرد، این امر بسیار دشوار است».
سپنتا گفت در حالیکه نیروهای افغانستان تجهیزات ندارند، اما امتیازات تاکتیکی و روحیه بلند دارند. او به خبرگزاری آلمان گفت: «ما معتقدیم که این مهارت‌های تخنیکی و تجهیزات نیستند که به جنگ پایان می‌دهند، بلکه روحیه و آماده‌گی مردمی که از کشورشان دفاع می‌کنند، به این امر منجر می‌شود».
فرمانده نیروهای ناتو گفت توانایی دیگر نیروهای امنیتی افغانستان جمع آوری اطلاعات است: «استخبارات نظامی آنها بسیار خوب نیست، اما استخبارات انسانی آنها در بین مردم نهایت خوب است که در جنگیدن با شورشگری مهم می باشد».
با وجود این روحیه و جمع آوری استخبارات، امسال خشونت‌ها افزایش یافته است. طالبان و سایر گروه‌های مسلح چندین بار حمله‌های سازمان یافته را راه اندازی کرده اند. از ماه می به این سو، چهار بار اهدافی در کابل هدف حمله قرار گرفته است.
هفته گذشته شورشیان میدان هوایی بین المللی کابل را مورد حمله قرار دادند که در عین زمان یک پایگاه ناتو می‌باشد و دادگاه عالی نیز مورد حمله قرار گرفت.
طبق گزارش ملل متحد در شش ماه اول سال ۲۰۱۳ تلفات افراد ملکی نزدیک به ۲۴ درصد نسبت به عین دوران در سال گذشته بلند رفته است. بسیاری تحلیلگران می‌گویند امسال خشونت‌ها مانند سال ۲۰۱۱ افزایش می یابد که بعد از ۲۰۰۱ و تهاجم نظامی ایالات متحده امریکا مرگبار ترین سال بوده است.
فرمانده ناتو اما این حملات را زیاد جدی نمی‌گیرد: «هرگاه با دقت تحلیل کنیم، آنها نتوانسته اند برد استراتژیک داشته باشند. آنها شاید چند موفقیت تاکتیکی داشته اند، اما هرگز در حد یک مساله درازمدت و یا استراتژیک مهم نبوده است».
به گفته جنرال دانفورد، همه مناطق شهری محفوظ اند و در کنترل کامل نیروهای افغانستان باقی مانده اند: «در مناطق روستایی شاید ناامنی وجود داشته باشد. با این هم چنین چیزی اهمیت ندارد، زیرا نزدیک به ۸۰ درصد جمعیت در درون یا اطراف شهرهای بزرگ زندگی می کنند».
جوزف دانفورد گفت شورشیان شاید نزدیک به ۴۰ درصد ۴۰۰ ولسوالی را کنترل کنند، حتا در همین مناطق شهرها و شهرک را در تصرف شان ندارند.
یک افسر ارشد غربی دیگر گفت: «در برخی مناطق شورشیان از حمایت جماعت محلی برخوردار است، با این هم بنا بر محاسبه ما، فقط ۱۰ درصد و یا کمتر جمعیت افغانستان از شورشیان حمایت می کنند».
ناتو پیش از آنکه در اخیر سال ۲۰۱۴ ماموریت جنگی‌اش را پایان دهد، ۱۸ ماه وقت دارد تا روی یک نیروی امنیتی ملی پایدار افغانستان کار کند. فرمانده ناتو گفت: «بردن جنگ در سال جاری مهم است. این تابستان آزمایشی است برای ظرفیت نیروهای افغانستان جهت تداوم عملیات جنگی در آینده».