بخش چهل‌ویکم/

در مصاحبۀ رادیویــی مانــند سایــرِ مصاحبه‎ها ایجاب می‎کند که مصاحبه‎کننده زمانِ مصاحبه را به طرف گفته و دربارۀ نحوۀ کاربردِ آن توضیح دهد. مصاحبه‎کننده حتماً سوالات را در ذهن ردیف‎بندی کند و در جریانِ مصاحبه سعی نماید که از ادای صدا‎هایِ گُنگ پرهیز کند. مصاحبه‎کننده و مصاحبه‎شونده تلاش کنند که گوشی و دهن را در فاصلۀ مناسب از هم حفظ کنند.
عده‌یی از مصاحبه‎شونده‎گان دوست دارند پاسخ‎ها را از رویِ متنِ نوشته‌شده بخوانند. اما این روش بسیار جالب به نظر نمی‎رسد؛ بنابراین مصاحبه‎شونده نباید مصاحبه را مثلِ متن بخواند و اگر مصاحبه به صورتِ مستقیم به نشر نمی‎رسد، پرسش‎های دشوار در اول نباید انجام گیرد، چون خطر قطع خط تلیفون از طرف مصاحبه‎شونده وجود دارد. هنگام نشر مستقیم، مصاحبه‎کننده باید معلوماتِ اضافی داشته باشد تا در صورت قطع خط تلیفون از آن استفاده کند. اگر خط تلیفون قطع گردید و بار دیگر وصل شد، باید مواظبِ اندازۀ صدا بود.
اگر مصاحبۀ تلیفونی برای رسانۀ چاپی باشد، باید هنگام نشر در مقدمه ذکر گردد و در هر حالت بهتر است که مصاحبه ثبت گردد و کاپی آن در دسترس تهیه‎کننده و یا متصدیِ صفحه گذاشته شود. هرگاه مصاحبۀ تلیفونی برای نشریه استفاد می‎شود، بهتر است که لغات تخنیکی و ارقام و احصاییه‎ها را بار دیگر با مصاحبه‎شونده در میان گذاشت تا اشتباهی در آن رخ ندهد.

مصاحبه‎های آنلاین یا انترنتی
با پیشرفت تکنالوژی و معرفی برنامه‎های کمپیوتری در نحوۀ مصاحبه‎ها نیز تغییری وارد شده و نرم‎افزار‎هایِ خوبی در دسترس رسانه‎ها و مصاحبه‎کننده‎گان قرار گرفته است که یکی از این شیوه‎های جدید، مصاحبه‎ از طریق انترنت یا آنلاین است و این نوع مصاحبه‎ها موثریتِ خود را دارند. مصاحبه‎های آنلاین سهولت را برای رسانه‎ها به میان آورده و یکی دیگر از شیوه‎های ارتباط را معرفی نموده است.
یکی از ویژه‏گی‎های مصاحبه‎های انترنتی، سرعت عملِ آن است. هرگاه مصاحبه‎کننده بخواهد با یک مقام یا کارشناس و یا شاهد عینی و یا شخصی که در اقصی‌نقطۀ جهان سکونت دارد تماس برقرار نماید، می‏تواند سریع عمل کند و از وی بخواهد که با رسانه‎اش مصاحبه نماید. این مصاحبه می‏تواند از طریق ایمیل صورت گیرد و یا برای رســانه‎های صــوتی و تصــویری نرم‎افــزار‎هــایی مانــند اسکایـپ و ویب‎کام را کار گرفت. برای انجام این نوع مصاحبه‎ها باید با تکنالوژی ‎آشنا بود و مصاحبه‎کننده همواره با اشخاص تخنیکی در تماس باشد و شیـوه‎های جدید و استعمال نرم‎افزار‎های ‎امروزی را بیاموزد.
در مصاحبه‎های انترنتی باید پرسش‎ها واضح و کوتاه باشد و از ایمیلی که استفاده می‎شود کاملاً مطمین باید بود؛ چون خطر هک شدنِ آن موجود است. از طرفی هم چون کارشناسان اکثراً چندین ایمیل را هم‎زمان به کار می‎برند؛ امکان دریافت نکردنِ ایمیل موجود است و به همـین ترتیب انکار کارشناس از دریافت نکردنِ ایمیل نیز از امکان بعید نیست.
علاوه بر سـرعـت عمل در این نوع مصاحبه‎ها،‌ استفاده از مصاحبه‎های آنلاین کم‌هزینه می‎باشد و تعداد بیش‌تری از کارشناسان در اختیار مصاحبه‎کننده‎گان قرار می‎گیرند؛ اما اگر این مصاحبه از طریق ایمیل، وایبر ، واتس‎سپ و سایر نرم‎افزارها صورت گیرد، مواظب باید بود که اکثراً اشخاص هر روز ایمیل‎های‌شان را نمی‎بینند و از طرفی هم کارشناسان تعهدی برای پاسخ ندارند. بنابراین با در نظرداشت این خطر اگر مصاحبه صورت گیرد، انتقال آن به رسانه، صفحۀ رسانه‎های چاپی یا ویب‎سایت‌ها سهل‌تر می‎باشد.

مصاحبه‎های کتبی
نوع دیگرِ مصاحبه‎ها از نگاه وسیلۀ ارتباط، مصاحبۀ کتبی است؛ طوری‎که مصاحبه‎کننده پرسش‎هایش را نوشته به مصاحبه‎شونده می‎سپارد تا وی در فرصتِ مناسب به سوالات پاسخ دهد که این نوع مصاحبه‎ها برای رسانه‎های چاپی بیشتر صورت می‎گیرد.
ویژه‏گی این نوع مصاحبه‎ها در آن است که برای پاسخ فرصتِ کافی وجود دارد و وقتِ بیش‌تر را برای مصاحبه‎کننده خصوصاً در مصاحبه‎های تحقیقی مهیا می‎سازد؛ اما به خاطر باید داشت که این نوع مصاحبه‎ها کم‎تر جنبۀ خبری دارند و ممکن به بعضی سوالات پاسخ ارایه نگردد.
در مصاحبه‎های کتبی چون مصاحبه‎کننده و مصاحبه‎شونده وقتِ کافی دارند؛ ادبیات بهتری به کار می‎رود، اشتباهاتِ انشایی کم‎تر است و ارقام و احصاییه‎ها دقیق‌تر می‎باشد. به همین ‎ترتیب در ویراستاریِ آن وقتِ کم‎تر مصرف می‎شود و بعد از نشر مصاحبه‎شونده ایراد جدی‌یی در نقل قول‎هایش نمی‎بیند. اما فراموش نباید کرد که عدم حضور خبرنگار، یکی از کاستی‎های این نوع مصاحبه‎هاست.

تقسیم‎بندی مصاحبه بر اساس وسیلۀ نشر
تا امروز که در دهۀ دومِ قرن بیست‎ویکم قرار داریم، چهار نوع رسانه یعنی رسانه‎های چاپی، صوتی، تصویری و آنلاین یا برقی عرضِ وجود نموده که برای این رسانه‎ها، مصاحبه‎های رادیویی، تلویزیونی، چاپی و انترنتی را می‏توان انجام داد. هر یک از این مصاحبه‎ها ویژه‏گی‌ها و تاکتیک‎هایِ منحصر به خودشان را دارند. بنابراین در این ‎بخش مصاحبه بر اساس وسیلۀ نشر در هریک از رسانه‎ها بررسی‎‌گردیده و به ‎ویژه‎گی‎ها و چالش‎های ‎آن‎ها ‎پرداخته می‎شود.

مصاحبه‎های چاپی
قدیمی‎ترین نوع مصاحبه‎ها، مصاحبه‎های چاپی است؛ طوری‎که نخستین مصاحبۀ خبری در سطح جهان به تاریخ ۱۶ اپریل ۱۸۳۶ در روزنامۀ نیویارک هرالد به چاپ رسیده است و از آن به بعد انواع مختلفِ مصاحبه در رسانه‎های چاپی نشر می‎شود.
یکی از ویژه‏گی‎های مصاحبۀ چاپی آن است که طولانی بوده و ویراستاری‌شده به نشر می‎رسد و اکثراً با عکس مصاحبه‎شونده یا هر دو طرف یک‌جا چاپ می‌شود. مجلات، روزنامه‎های بزرگ و گاه‌نامه‌ها اکثراً دارای مصاحبه می‎باشند. در رسانه‎های هنری و فرهنگی، مصاحبه با هنرمندان و یا ترجمۀ مصاحبه‎ها به کثرت منتشر می‎شود و این مصاحبه نظر به پالیسی نشریه بوده که اندازه‎های آن‎ها متفاوت‌اند. در رسانه‎های چاپی مدیر مسؤول صلاحیتِ زیادی در اصلاحِ مصاحبه دارد و اکثراً سعی می‎کند مصاحبه را به شکل بهتر و جذاب‌تر به چاپ برساند. مدیران مسؤول یا متصدی صفحات دوست دارند که در پشتی یا صفحۀ اولِ نشریۀشان از مصاحبه اطلاع دهـند و بـا نشر عکس جـالب از مصاحبه‎شونده، خواننده‌گان‌شان را به داخل نشریه بکشانند.