داکتر جهان‌شاهی با سپاس از این‌که حاضر به یک مصاحبۀ ویژه با روزنامۀ ماندگار شدید. نخست از فعالیت‌های‌تان در زمینۀ آموزش خبرنگاران افغان بگویید.

نخست باید بگویم که وضعیت رسانه‌ها در افغانستان یک وضعیت خاص است و در یک دهۀ گذشته رسانه‌ها در افغانستان رشد فزایندۀ داشته و در حال حاضر شمار زیادی از رسانه‌های دیداری، شنیداری، چاپی و سایت‌‌های خبری فعالیت دارند که این مسأله افغانستان را از یک دیدگاه در یک رتبه و جایگاه خوبی در منطقه رسانده است و یک فرصت ایجاد کرده است.
از سوی دیگر، ما در افغانستان در یک وضعیت بیم و امید به سر می‌بریم، به این معنا که افغانستان از لحاظ رشد کمی رسانه‌ها در وضعیت خوبی قرار دارد، اما از لحاظ رشد کیفی مانند تربیت نیروی متخصص و ایجاد زیرساخت‌‎ها توجه چندان صورت نگرفته است و عدم توجه به بحث کیفی‌سازی منجر به این شده که افغانستان بیشتر مصرف‌کننندۀ خبر باشد تا تولید کنندۀ خبر و اگر توجه نشود، یقیناً این مساله برای رسانه‌های افغانستان به یک نقطۀ ضعف مبدل خواهد شد.
مشترکاتی که ما (ایران) با شما داریم: زبان، فرهنگ، پیشینۀ تاریخی و دین مشترک است که این موارد مزیدهایی را ایجاد کرده تا ما نسبت به هر کشور دیگری در بحث آموزش با افغانستان نزدیک‌تر باشیم، بنابراین ما برنامه‌هایی را در زمینۀ آموزش خبرنگاران افغان آغاز کردیم و تفاهم نامه‌یی را نیز در این زمینه با دانشگاه کابل ماه حوت یا اسفند ماه سال گذشته به امضا رسانیدیم.
این برنامه شامل دوره‌های کارشناسی ارشد، دکترا و گارگاه‌های آموزشی کوتاه‌‍مدت است که در این راستا دو گارگاه برگزار کردیم که یکی در ماه جوزا یا خرداد سال روان و دومی هم چند روز قبل که در دانشگاه کابل، وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان و خبرگزاری صدای افغان برگزار شده بود، است.
شما که در این گارگاه‌های آموزشی آموزگار بودید، خبرنگاران افغان از نظر شما در چه سطحی قرار داشتند؛ یا خبرنگاران افغان را چگونه یافتید؟
خبرنگاران افغان شاید علاقمندترین خبرنگاران در دنیا هستند و یا تب رسانه‌یی در میان خبرنگاران افغان و به خصوص نسل جوان افغانستان بسیار بالا است.
هم تعدد رسانه‌ها و هم علاقمندی‌یی که در میان مردم و به خصوص نسل جوان افغانستان وجود دارد، این را می‌طلبد تا روی آموزش خبرنگاران سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد.
سطح آگاهی خبرنگاران افغان از دید شما چگونه است؟
سطح آگاهی خبرنگاران افغان سطح آگاهی متوسط است و به باور من نیاز است در حوزه‌های خیلی تخصصی مانند عکاسی، فیلم‌سازی خبری، سیاست‌گذاری خبر، گزارش نویسی و بخش‌های مانند فن بیان و دوبله کار بیشتری صورت گیرد.
در دیدارهایی‌که ما از رسانه‌ها داشتیم، متاسفانه رسانه‌های افغانستان از نیروی تحصیل کرده در خصوص کار رسانه‌یی کمتر استفاده می‌کنند.
شماری از خبرنگاران تحصیلات دارند، اما در حوزۀ غیر از رسانه و یا تحصیلات دانشگاهی ندارند و به صورت تجربی آموخته اند، بنابراین نیاز است تا برای رقابت با کشورهای جهان تخصصی شوند.
اگر بخواهید خبرنگاران افغانستان را با خبرنگاران ایران مقایسه کنید؟
افغانستان در سالیان متمادی مشکلات زیادی داشته و مردم افغانستان در جنگ‌هایی که رخ داده مشکلات زیادی را تجربه کرده اند، اما در ایران چنین مشکلاتی وجود نداشته است، بنابر این مقاسیه کردن خبرنگاران ایران با افغانستان شاید کار درستی نباشد.
در ایران امکان تحصیل و رشد رشته‌های دکترا و رشته‌های تخصصی و جود دارد و در یک دهه گذشته ایران از این لحاط در منطقه و جهان یک رتبۀ خوبی نیز کسب کرده است، بنابراین مقایسه کردن ایران با افغانستان کار درستی نیست.
شما که مسوول یا رییس دانشکدۀ خبر ایران استید، نحوۀ جذب افغان‌ها در دانشکدۀ خبر ایران چگونه است؟
اگر افغان‌ها بخواهند که در دانشگاه‌های ایران تحصیل کنند، باید امتحان کانکور را سپری کنند، اما به نظر من نیاز است تا این آموزش‌ها باید به داخل افغانستان آورده شود.
من فکر می‌کنم به جای اینکه یک تعداد کمی از افغان‌ها در دانشگاه‌های ایران آموزش ببینند، بهتر است با روش جدید یعنی با آوردن آموزش به داخل افغانستان می‌شود که تعداد زیادی تحت آموزش قرار گیرند.
چه تعداد از افغان‌ها در دانشکدۀ خبر ایران مشغول آموزش اند؟
من آمار دقیقی ندارم، اما می‌توان گفت که در کنار دانشجویان سایر کشورها تعدادی از افغان‌‌ها نیز در دانشگاه‌های ایران مشغول تحصیل اند.
گفته شده که این برنامۀ آموزشی شما تنها برای خبرنگاران دولتی اختصاص دارد، آیا در آینده شما برنامه دارید که خبرنگاران رسانه‌های خصوصی نیز شامل آن باشند؟
همان طوری که قبلاً عرض کردم، آموزش برای خبرنگاران دولتی نبود، بل در کارگاه آموزشی ما همه خبرنگاران و دانشجویان دانشکدۀ ژورنالیزم شامل بودند.
از برنامه‌ها و فعالیت‌های آیندۀ تان بگویید؟
من امیدوار استم که بتوانیم بحث کارگاه‌های آموزشی کاربردی را مطابق به نیازسنجی‌ها و ارزیابی‌هایی که انجام می‌شود ادامه بدهیم، چرا که بحث موفقیت آموزش در استمرار آن است و هر قدر که این آموزش ادامه پیدا کند، موثریت آن هم بیشتر خواهد شد و بحث کمک به مراکز تحصیلات عالی در افغانستان و راه‌اندازی دوره‌های جدید کارشناسی ارشد و دکترا یکی از برنامه‌هایی است که امیدوار استیم بتوانیم در این زمینه کارهای خوبی انجام دهیم.
داکتر جهان‌شاهی سپاس فراوان از شما
از شما هم تشکر و موفق باشید