دکتر مجیب‌الرحمان رحیمی- سخنگوی تیم اصلاحات و همگرایی

نمایندۀ سازمان ملل روز گذشته طرحی را برای بیرون رفت از بحران یا بن بست انتخاباتی ارایه نمود. از گزارش‌ها طوری برمی‌آید که آقای کرزی از این طرح حمایت نموده و شاید جناح‌های دیگری نیز از آن پشتی‌بانی کنند. قابل تذکر است که نماینده‌‍گی سازمان ملل در افغانستان و شخص آقای کوبیش تلاش‌های فراوانی نمودند تا از رفتن کشور به سوی بحران جلوگیری شود؛ ولی این تلاش‌ها به دلیل بی‌اعتنایی و جواب رد مثلث ارگ٬ کمیسیون‌های انتخاباتی و ستاد اشرف غنی احمدزی ناکام گردید. من شاهد تلاش‌های خستگی ناپذیر کوبیش و دیگر دیپلومات‌ها به ویژه سفیر ایالات متحده امریکا در روز اعلام نتایج از سوی کمیسیون برای به تاخیر انداختن اعلان تا رسیدن به توافق بودم. ولی مثلث بدون در نظرداشت وضعیت کشور و پیامدهای این تصمیم برای خلق یک واقعیت کاذب جدید٬ نتایج تقلب سازمان یافته را اعلان کردند.
نماینده سازمان ملل در این جریان به دلیل این‌که تنها وظیفه این نهاد میانجی‌گری و زمینه‌سازی است تا تصمیم و فشار به رفت و آمد و و طرف به وقت‌کشی ادامه داد و تلاش‌هایش نتایج مطلوب در پی نداشت. تا نشر شدن نوار صوتی امرخیل٬ نماینده سازمان ملل و دیگر سفارت‌ها حتی در مورد تقلب و نقش امرخیل شک و تردید داشتند. درخواست ما برای برطرفی امرخیل را اصلاً نمی‌پذیرفتند. درپی نشر نوار و ایستاده‌گی و مقاومت رهبری اصلاحات و همگرایی بود که خدا از روی کار خاینان پرده برداشت و تشت رسوایی تقلب کاران به زمین افتاد و نمایندۀ سازمان ملل و دیگران بالآخره پذیرفتند که تقلب گسترده‌یی در انتخابات از سوی مثلث کرزی٬ کمیسیون‌ها و ستاداشرف غنی سازماندهی شده است.
قبل از نشر نوار و اسناد٬ وقتی بی‌توجهی نماینده‎گان جامعه جهانی در باره تقلب در مذاکرات به یادم میاید٬ شگفت زده می‌شوم. بارها از خود پرسیدم و این پرسش را رک و راست با برخی از سفرای مقیم کابل نیز مطرح ساختم: آیا شما به ارزشی به نام مردم سالاری و به انتخابات شفاف و عادلانه به عنوان یکی از مولفه‌های مردم سالاری در این کشور باور دارید؟! اگر باور دارید٬ چرا در برابر این تقلب و خیانت آشکار بی‌تفاوت هستید و موضع‌گیری نمی‌کنید؟ این تقلبکاران با استفاده از امکانات و پول شما دست به خیانت زده‌اند٬ چرا لا اقل صدای تان را در مخالفت یا برای اصلاح این‌ها بلند نمی‌کنید؟ بالآخره آرام آرام موضع‌گیری جامعه بین‌المللی به اثر تلاش‌های اصلاحات و همگرایی و نشر نوار و اسناد و شاید تقلب آشکار مثلث از بی‌تفاوتی در برابرتقلب به پذیرفتن و اعتراف به تقلب تغییر نمود. در مرحله کنونی، ما دیگر در مذاکرات و ملاقات‌ها نیازی به اثبات تقلب سازمان یافته نداریم. با اعتراف به تقلب بحث از اثبات تقلب به چگونگی رسیده‌گی به تقلب تغییر یافته است. زبان مشترک ما با جامعه بین‌المللی در این مرحله همین است: تقلب سازمان یافته صورت گرفته است و باید به این تقلب رسیده‌گی شود. ولی در چگونگی رسیده‌گی به این تقلب دچار اختلافیم. در نخستین نامه به کمیسیون ما برخی از دیدگاه‌های خویش را مطرح ساختیم. حالا یکی از راه‌های مطرح بیرون رفتن از بحران یا بن بست بحث تفتیش و بازرسی است. جامعه بین‌المللی نیز به اصل تفتیش و بازرسی برای شکست بن بست و اعتبار بخشیدن به نهادها تاکید دارد. شورای امنیت٬ وزارت خارجه امریکا٬ جامعۀ اروپا و بالآخره نماینده‌گی سازمان ملل همه خواهان تفتیش جدی برای اعتبار بخشیدن به روند و جداسازی آرای پاک از ناپاک اند. ولی در مورد چگونکی٬ معیارها و میزان و گستره این تفتیش میان اصلاحات و همگرایی٬ تحول و تداوم٬ کمیسیون‌ها و ارگ اختلافات جدی وجود دارد.
درپی تلاش‌های سازمان ملل و معاونان رییس جمهور نشست‌های میان گروه‌های تخنیکی و سیاسی اصلاحات و همگرایی و تحول و تداوم برای توافق روی سازوکار تفتیش صورت گرفت. در این نشست‌ها اصلاحات و همگرایی با گذشت از برخی از خواست‌های قبلی‌اش که در نامه‌یی به کمیسیون مستقل اعلان کرده بود٬ به اصل تفتیش جدی اکتفا نمود. برای این کار٬ خواهان توافق روی معیارهای بین المللی رسیده‌گی به تقلب و تفتیش شد تا به اساس این معیارها و شاخص‌ها رأی پاک مردم از رأی ناپاک جداگردد. برای دست یافتن به این مامول ده معیار از سوی اصلاحات و همگرایی مشخص و در مذاکرات مطرح گردید. در دور اول نشست گروه تخنیکی طرف مقابل هیچ طرح و نظری نداشت و تنها به دریافت دیدگاه ما اکتفا کرد. بالآخره با وقت کشی تنها یک معیار را پذیرفت. سپس به اثر تلاش‌های سازمان ملل طرف برای پذیرفتن چهار معیار دیگر آماده‌گی نشان داد که به این اساس ۷۰۰۰ صندوق شامل تفتیش می‌گردید. اصلاحات و همگرایی به شش معیار تاکید داشت که تقریباً شامل بازرسی/تفتیش بیش از ۱۱۰۰۰ صندوق می‌گردید. اساس این مذاکرات و تلاش‌ها را تاخیر در اعلان نتایج نهایی تا دست یافتن به توافق روی سازوکار مشترک تشکیل می‌داد. وقتی مثلث تصمیم گرفت نتایج را قبل از توافق روی این سازوکار اعلان کند دیگر روند مذاکرات قطع گردید و نماینده سازمان ملل متحد و دیگر کشورها در تلاش خود ناکام شدند.
با این تحول جدید٬ اصلاحات و همگرایی از مذاکرات بیرون گردید. نتایج را مردود اعلان کرد. حکومت تقلبی را رد کرد و آماده تشکیل حکومت شد. تفصیل این موضوع در سخنرانی محترم دکتور عبدالله عبدالله در خیمه لویه جرگه به داخل و بیرون رسما اعلان گردید. تنها در بحث اعلان حکومت آقای دکتور از مردم چند روز فرصت خواست.
علاقمندی ایالات متحده امریکا در پی این تصمیم یک جانبه مثلث و داخل شدن کشور به مرحله بحران و احتمال قوی تشکیل حکومت از سوی اصلاحات و همگرایی به موضوع افزایش یافت. وزیر خارجه و رییس جمهوری امریکا تماس گرفتند و خواهان پا درمیانی برای حل بحران شدند. در این میان نماینده سازمان ملل درپی ناکامی این نمایندگی در وساطت و یافتن راه حل مناسب تصمیم گرفت طرحی را به نام طرح نمایندگی سازمان ملل تدوین و برای اطراف قبل از وارد شدن وزیرخارجه امریکا به افغانستان ارایه نماید تا از یک سوی برای خود آبرویی کمایی نماید و از سوی دیگر به جهان نشان دهد که این نمایندگی نیز برای بیرون رفت از بن بست طرحی مطرح کرده است.
طرح سازمان ملل در واقع برخی از خواست‌های ماست که در نشست‌های گروه تخنیکی به وساطت این سازمان و معاونان ریاست جمهوری برگزارشده بود٬ نه کدام طرح جامع همه شمول و فراگیر. این طرح از چندین مشکل رنج می‌برد٬ به این اساس دشوار است بتواند مشکل موجود را حل نماید. گذشته از این احتمال دارد این طرح معیوب از سوی مثلث برای توجیه تقلب مورد استفاده قرارگیرد.
۱. این طرح دیدگاه اصلاحات و همگرایی را که به عنوان یک بسته مطرح شده بود، در خود ندارد.
۲. تغییر وضعیت بعد از اعلان نتایج و موضع‌گیری رسمی اصلاحات و همگرایی را در این مرحله بازتاب نمی‌دهد. اصلاحات و همگرایی در این مرحله٬ اگر بازرسی و تفتیش از سوی کمیسیون شکایات یا نهادهای نوپای کشور انجام شود٬ خواهان برطرفی سعادت رییس کمیسیون شکایات٬ تعیین رییس جدید به توافق طرفین٬ معرفی دو نماینده با صلاحیت از سوی هر دو جریان و یا تفتیش با معیارهای شامل بسته این جریان تحت نظارت بین المللی است.
۳. به بحث بی‌اعتمادی بالای کمیسیون‌ها نمی‌پردازد و بدتر از همه که مدیریت این مرحله را بدون هیچ‌گونه تغییری به کمیسیون شکایات انتخاباتی محول می‌کند و از حضور نماینده‎گان با صلاحیت اصلاحات و همگرایی یا طرفین در این مرحله نیز سخنی به میان نمی‌آورد.
۴. با تطبیق این طرح شاید برخی از آرای ناپاک و تقلبی تصفیه گردد، ولی به تقلب به صورت کامل رسیده‌گی نمی‌شود و رأی پاک از ناپاک جدا نمی‌گردد.
در تقلب ۲۰۱۴ سوگمندانه تخصص در خدمت تقلب قرار گرفته و مثلث به آرامی و با استفاده از امکانات دولتی و بین‌المللی به سازماندهی تقلب در یک مقیاس وسیع پرداخته است.
به این اساس وقتی طرح با رهبری اصلاحات و همگرایی مطرح گردید٬ رهبری این طرح را ناکامل و نا رسا خوانده تأکید نمود که با این طرح و معیارها نمی‌توان به تقلب رسیده‌گی نمود و آرای پاک مردم را از آرای ناپاک جداساخت.
از نظر نویسنده این سطور مشروعیت انتخابات دور دوم ریاست جمهوری با توجه به میزان و گسترده‌گی تقلب زیرسوال است. با تفتیش و بازنگری آنهم در مدت زمان کوتاهی که در اختیار داریم، دشوار است بتوان این خیانت را پاک ساخت. اگر عزم براین است که چنین شود٬ این اقدام زیر تهدید تقویم انتخاباتی و حق ویتوی مثلث نمی‌تواند به درستی به پایان رسد. گزینه‌هایی سیاسی دیگری نیز گاهی از سوی عده‌یی برای بیرون رفت از این بحران مطرح می‌شود که شاید در صورت توافق طرفین بتواند کشور را از رفتن به سوی بحران نجات دهد.
به هرحال امروز در تاریخ بن بست انتخاباتی افغانستان یک روز تاریخی و سرنوشت ساز است. اگر طرح وزیرخارجه امریکا نیز عدالت را فدای مصلحت سازد و به عمق بحران و ریشه‌های آن و نجات مردم سالاری به اساس حقوق شهروندی نپردازد٬ اصلاحات و همگرایی با اعلان حکومت مردم٬ این رسالت تاریخی را به دوش خواهد گرفت.