بخش دهم

یادداشت: دومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی، اخیراً با حضور نخبه‎گان سیاسی، فرهنگیان، استادان دانشگاه‎ و دانشجویان حوزۀ جنوب‌غرب در ولایت هرات برگزار شد.
در این نشست، اشتراک‎کننده‎گان پیشنهادها‎ و دیدگاه‌های‌شان را در خصوص طرح اجندای ملی ارایه کردند و همچنان حمایت‎شان را از این طرح ابراز داشتند.
طرح اجندای ملی از سوی احمد ولی مسعود رییس عمومی بنیاد شهید مسعود ارایه شده است.
در این طرح ضمن ارایۀ طرحِ خروج از بن‎بست کنونی، در خصوص تأمین صلح پایدار در افغانستان نیز راه‎کارهایی ارایه شده است.
طرح اجندا، با استقبال نهادهای خارجی از جمله سازمان‎ ملل متحد و نهادهای داخلی کشور رو برو شده است.
پس از این، گفت‎‏وگوهای دومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی را که در ولایت هرات برگزار شده بود، به‌ترتیب در روزنامه به نشر می‎سپاریم.

غلام سرور:
به همین دو جوانی که پیشنهاد داشتند و مرا مجبور ساختند تا من هم صحبت کنم ورنه من نمی خواستم در این جا صحبتی داشته باشم؛ از رییس این مجلس هم خواهش دارم که با حوصله‌مندی تمام این بحث‌ها را بشنوند و من باورم دارم که انشاالله از این بحث‌ها خسته هم نمی‌شوید.
دو جوان ما که پشنهاد داشتند، من پشنهاد هر دوی آن‌ها را قبول می‌کنم. یک جوان ما گفتند از حوزۀ علمیه اعلام کفر داده می‌شود، من برایش اطمینان می‌دهم حال این اعلام دیگر صورت نمی‌گیرد، اما قبلاً وجود داشت.
من قبلاً هم در دیداری که با آمر صاحب شهید داشتم؛ در آن محفل که در پغمان بود، شماری از چهره‌های جهادی و رهبران جهادی هم حضور داشتند، گفته بودم که ما وقتی می‌توانیم آجندای ملی را بسازیم که فرهنگِ آن را پیاده کنیم، من گفتم که عالم ما امضای خود را یاد ندارد و معلم ما قرآن را نمی‌فهمد با این وجود چطور می‌شود که ما فرهنگ خود را بسازیم.
دشمن برایش گفته است، اگر درس علوم دینی خواندی، مرده شو می‌شوی و برای ملای ما گفته است که اگر درس علوم امروزی را خواندی، از دایرۀ دین خارج می‌شوی؛ این در حالی است که هر دو با هم پیوند دارند.
شما عزیزانی که طرح آجندای ملی را مطرح کرده‌اید، این یک قدم بسیار مثبت است و مردم هرات دوشادوش شما هستند؛ اما در گام نخست باید توجه کنید که فرهنگ ساخته شود، تا تشویش این جوانان ما نیز بر طرف گردد.
برادر دیگر ما گفتند که باید بیشتر از جوانان کار بگیرید، ما و شما می‌بینیم که واقعاً جوانان ما کار و تلاش می‌کنند؛ در افغانستان در طول جریان‌ها جوانان را به خفقان می‌کشیدند و طبق حدیث پیامبر عمل نمی‌کردند که گفته است: کسی اگر به کلام خود احترام نکند و بر آن عمل نکند، از جملۀ امت پیامبرص نیست.
اگر این آجندا به جوانان توجه کند دستآورد خوبی دارد، قراری که می‌بینیم در دیگر جوامع بیشترین تحولات توسط همین جوانان رقم زده می‌شود و در جامعۀ ما هم استعداد های خوبی وجود دارد که می‌توانند بانی تحولات و پیشرفت باشند.
احمد ولی مسعود:
با تشکر از همۀ تان، دوستان باید در نظر داشته باشید که ما همین جا در خدمت شما هستیم؛ ما خسته نمی‌شویم آرزو دارم، شما هم خسته نشوید. ما تقریباً یکسال است این گفت‌وشنیدها را آغاز کرده ایم و هر کار خیری ثواب دارد و مارا انگیزه میدهد تا به پیش برویم.
مورد دیگری که امروز ما مینشینیم گفت‌وگو میکنیم، نظریات مخالف و موافق خود را می شنویم، خود این هم در ذات خودش فرهنگ سازی است؛ نظر من این است که ببینید در افغانستان و در همۀ دنیا نظریات مخالف و موافق زیادی وجود دارد اگر همه نظریات یکسان می‌بود ما دیگر مشکلی نداشتیم، خواهش من این است که همه را باید بشنویم.
شکریه شیرزاد:
تشکر بسیار زیاد که این پروسۀ زیبا و مفید را به راه انداخته‌اید و آرزو دارم که این روند هم‌چنان دوام داشته باشد.
راه‌کاری که من دارم در پیوند به وحدت ملی، این است که تا زمانی «منِ» همۀ ما «ما» نشود، وحدتی به وجود نخواهد آمد.
زمانی که همۀ ما «ما» شدیم، هیچ کشورِ دیگر نمی‌تواند اختلافی را در میان ما به‌وجود آورد و آرزو دارم صحبت‌هایی که این جا می‌شود، در نظر گفته و عملی شود.
زیوری:
دوستان متوجه باشید، بایدها بسیار زیاد است باید صلح بیاید و بایدهای دیگر؛ ما برای میکانیزم این‌جا آمده‌ایم که شما میکانیزم آن را برای ما یاد بدهید.
وحدت ملی باید به وجود بیاید، این که چطور به وجود بیاید، دنبال همین سوال ما هم سرگردان هستیم؛ هم‌چنانی که در تعریف منافع ملی ما مشکل داریم و سرگردان هستیم و آرزو داریم که در هرات باستان این راه‌کار ها را بیابیم.
…
در این قسمت از این نسشت آقای احمد ولی مسعود رییس عمومی بنیاد شهید احمد شاه مسعود و نویسندۀ طرح آجندای ملی و سعید حقیقی ژورنالیست و نویسندۀ مقیم هرات در یک کنفرانس خبری به سوالات خبرنگاران مقیم هرات پیرامون این طرح پاسخ دادند.
ادامۀ گفت‌و گوها:
حمیرا شریف:
فکر می‌کنم که سطح دانش در بین مردمِ ما بسیار پایین و شماری اندکی از جوانانی را سراغ داریم که دانشجو و دانش آموز هستند و بس که ما همۀ جامعه را نباید در آن‌ها ببینیم؛ سطح دانش، اقتصاد و آزادی افراد بسیار پایین است، با این وجود چطور می‌توانیم توقع داشته باشیم که یک وحدت ملی را در این کشور بسازیم؟
تنها راه‌کاری که من می‌توانم پشنهاد کنم این است که تا وقتی که نتوانیم دانش را در بین همۀ شهروندان کشور ببریم تا آن‌ها بفهمند که توسعۀ سیاسی چه است و چطور می‌توانیم بدان برسیم و چطور می‌توانیم فرهنگ سیاسی را انسانی بسازیم من بیشتر این پیام‌ها را از طریق منابر برای مردم برسانیم چون جامعۀ ما یک جامعۀ سنتی است که آن‌ها از طریق مساجد و ملاامامان می‌توانند پیام را زود تر بگیرند؛ آرزو دارم روی این نکات هم توجه کنید.
انجنیر عبدالغنی احمدی:
من یک پشنهاد دارم در پیوند به این آقای احمد ولی مسعود هم گفتند که اقتصاد جاگزین بعد از رفتن نیروهای خارجی از کشور؛ من چون انجنیر زراعت هستم می‌خواهم بگویم که ما می‌توانیم اقتصاد را جاگزین زراعت بسازیم؛ الگویی از کشور هالند می‌گیریم؛ چون مردم سرزمین ما تقریباً ۹۸ درصد زراعت پیشه هستند.
ما در انتخابات باید به حکومتی رأی دهیم که دارای چنین معیارهایی باشد: تخصص، تعهد، ابتکار و تحمل مانند حکومت‌داری حضرت ابوبکر صدیق «رض»؛ در بخش امنیت اشتراک مردم به‌خصوص مجاهدین می‌تواند امنیت را تضمین کند.
لیلما نعمانی:
من یک سوال دارم که از آقای احمد ولی مسعود می‌پرسم که افغانستان با در نظر داشت این در یک برهۀ حساس سیاسی به سر می‌برد و به نظر خودم بحث برنامه‌های مدیریتی کلانی مانند بحث آجندای ملی پیوند و رابطۀ مستحکم و مستقیم با قدرت دارد، چه تضمینی وجود دارد این بحث از تیوری به عمل پیاده شود؟
مورد دوم این است که از نظر شما چه تضمین‌هایی وجود دارد که ما از سدهای مستحکم قومی و زبانی بیرون برویم و در محور یک برنامه گرد بیاییم؟
زیوری:
قرار تفاهم پیشتر آقای احمد ولی مسعود سوالات شما را یاد داشت گرفتند و در اخیر به این پرسش‌های تان پاسخ می‌دهند.