معاون مجلس سنا می‌گوید که باید نام اقوام و ملیت‎های کشور در شناسنامه‌های برقی که قرار است تا چندی دیگر توزیع شود، به گونۀ واضح درج گردد.

مجلس سنا در نشست روز یک‌شنبه هفتۀ گذشتۀ خویش نتوانست طرح قانون ثبت احوال نفوس را تصویب کند.
سناتوران بر سر گنجانیدن نام ملیت‌ها در تذکره‌های برقی با هم درگیر شدند و به همین دلیل جلسۀ این مجلس، بدون نتیجه پایان یافت.
این درحالی است که مجلس نماینده‎گان چندی پیش قانون ثبت احوال نفوس را به تصویب رسانید.
با آن‌که طرف‌داران درج نام اقوام مخالف رأی‌گیری مجلس نمایندهگان بودند، اما این مجلس مسودۀ حکومتی در بارۀ صفحه فزیکی شناسنامه‌های برقی را با افزایش دین و تخلص تصویب کرد.
محمد علم ایزدیار معاون مجلس سنا می‌گوید که مجلس سنا به این مشکل نقطۀ پایان خواهد گذاشت و این قانون را به تصویب خواهد رساند.
‌ محمدعلم ایزدیار به روزنامۀ ماندگار گفت، مجلس سنا می‌خواست تا قانون ثبت احوال نفوس را تصویب کند که شمار زیادی از سناتوران با آن موافق بودند، اما در کنار این برخی از سناتوران دیگر احساساتی شدند و مجلس را ترک کردند که بنابر تکمیل نبودن نصاب این قانون تصویب نشد.
آقای ایزدیار هم‌چنان می‌افزاید: «در جلسات بعدی بر اساس حکم دین و قانون اساسی، انشاالله این موضوع حل خواهد شد.»
معاون مجلس سنا معتقد است که موضوع درج هویت از پس منظرهای دینی و تاریخی مشکلی ندارد و هویت‌ها باید به گونۀ واضح درج شناسنامه‌های برقی گردد.
آقای ایزدیار، افزود: «هویت‌های مختلف در حقیقت گُل‌های رنگارنگی هستند که بوستانِ بزرگی را به‌نام افغانستان شکل داده اند که این هویت‌ها در مواقع مختلف از خاک و سرزمین خود دفاع کرده اند و اگر این اقوام امروز با هم متحد نباشند ما نمی‌توانیم همبستگی را به‌وجود آوریم و نمی‌توانیم افغانستان را از این وضعیت نجات بدهیم.»
آقای ایزدیار معتقد است، روحیۀ همدیگرپذیری، شناخت همدیگر و همکاری میان اقوام مختلف باید به میان آید چون سرزمین ما در شرایط کنونی بدان نیاز دارد.
معاون مجلس سنا با بیان این‌که آن‌ها تلاش می‌کنند تا دیدگاه‌های سناتوران را با هم نزدیک بسازند، می‌گوید که این قانون با رأی اکثریت تصویب خواهد شد.
آقای ایزدیار می‌افزاید، اگر این قانون تصویب نشود یکبار دیگر انتخابات پیش‌رو با محوریت قوم و شخص درگیر خواهد بود و از برنامه محوری به دور خواهد ماند.
پیش از این، تصویب قانون ثبت احوال نفوس در مجلس نماینده‌گان، واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت.
نقیب‌الله فایق عضو مجلس نماینده‌گان می‌گوید، هیأت اداری مجلس پیش از این بعد از بحث‌های زیاد تاریک‌ترین و بدترین اندیشۀ خود را در پیوند به قانون ثبت احوال نفوس عملی کرد.
آقای فایق می‌افزاید: «در همان زمان ۱۳۵ نفر در مجلس حاضر بودیم و ۵۵ نفر از نماینده‌گان مردم در همان زمان اعتراض کردند تا این قانون تصویب نشود، اما هیأت اداری که در همان روز میرویس یاسینی مدیریت جلسه را بر عهده داشت در مدت ده دقیقه این قانون را با حضور داشت رسانه‌ها تصویب شده اعلان کرد و این قانون را فرستادند به مجلس سنا.»
این عضو مجلس، هیأت اداری مجلس را متهم به جانب‌داری از حکومت و هویت ستیزی کرده می‌گوید، اگر این موضوعات دخیل نباشد، چرا این قانون را در مدت ده دقیقه تصویب شد و به مجلس سنا فرستاده شد؟
این عضو مجلس در ادامۀ سخنانش افزود: «من از همکارانم در مجلس سنا می‌خواهم تا قانونی را پاس نکنند که آن قانون جنبۀ عملی نداشته باشد».
آقای فایق با تأکید می‌گوید که اگر این قانون در نبود ذکر هویت شهروندان کشور تصویب گردد، هیچ باشندۀ کشور این شناسنامه‌ها را نخواهد گرفت و این شناسنامه‌ها جنبۀ عملی نخواهد داشت.
این عضو مجلس معتقد است، اگر این قانون با چنین شرایطی تصویب شود، هیچ‌کسی هویت ملی نخواهد داشت و همه مخالف آن خواهند بود.
نقیب الله فایق با اشاره بر زمان نزدیک شدن برگزاری انتخابات در کشور گفت: «حکومت افغانستان در این چند سال خاموشی اختیار کرد و نگذاشت تا این طرح تصویب شود و با نزدیک شدن زمان برگزاری انتخابات می‌خواهد از این جنجال بهره برداری‌های مطلوب خود را انجام دهد.»

او می‌گوید، در چنین شرایطی بهتر این خواهد بود که مجلس سنا این قانون را بار دیگر شامل آجندای خود نسازد و بگذارد تا حکومت و پارلمان بعدی روی این قانون تصمیم بگیرند، چون ما دیگر برای انتخابات پیش رو نیازی به داشتن شناسنامه‌هایِ برقی نداریم.
او با اشاره بر راه‌پیمایی که پیش از این در شماری از ولایات کشور صورت گرفته بود، گفت که این باشنده‌های کشور گفته اند اگر این موضوع هم‌چنان جریان پیدا کند آن‌ها دست به راه‌پیمایی‌های گُسترده خواهند زد.
این عضو مجلس معتقد است، کسانی که با درج‌شدن هویت اقوام کشور در شناسنامه‌ها مخالفت می‌ورزند، می‌گویند که این موضوع شاید دستآوردهای چندین ساله‌یی ما را از میان ببرد و سبب تنش‌های قومی و زبانی گردد.
اما او معتقد است: اصل قضیه تداوم همان هویت ستیزی‌های تاریخی است؛ سال‌های درازی با حکومت‌های مختلف این مشکلات در افغانستان دامن زده شده است و آن‌ها تلاش کردند تا هویت، زبان و فرهنگ یک قوم را بالای اقوام دیگر بقبولانند.
در این حال، بلقیس روشن یکی از سناتوران در پیوند به درج نام هویت‌ها در شناسنامه‌ها می‌گوید مردم افغانستان در شرایطی قرار دارند که نباید دنبال چنین موضوعات بگردند.
او معتقد است که جای نام ملیت در شناسنامه‌ها یا سفید گذاشته شود و یا «انسان» نوشته شود.
خانم روشن می‌گوید: اگر در چنین شرایطی روی این موضوعات بحث‌های بیشتر شود، به صلاح مردم نیست و کسانی که به این موضوعات دامن می‌زنند، نماینده‌گی از مردم نمی‌کنند؛ تنها تیکه‌داران هستند و می‌خواهند از این طریق به شهرت برسند.
او بدین نظر است که واژۀ افغان تنها مربوط به یک قوم مشخص (پشتون) نیست.
این عضو مجلس سنا می‌افزاید، هیأت اداری و سناتوران در مجلس سنا باید قانون ثبت احوال نفوس را تصویب کنند.
طرح قانون ثبت و احوال نفوس که در آن چهگونگی هویت شهروندان افغانستان در شناسنامه الکترونیکی درج می‌شود، جنجالی‌ترین قانون در شورای ملی بوده است.