به آغاز رسمی مبارزات انتخاباتی بر اساس تقویم کمیسیون انتخابات، نزدیک به ۲۵ روزِ دیگر باقی مانده است. ولی اکنون مسأله این‌جاست که نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای ولایتی، در این مدت بی‌کار ننشسته‌اند و می‌خواهند بر اساس قانون، مبارزات خود را آغاز کنند.

آن‌گونه که شواهد و قراین نشان می‌دهند، پیش از آغاز رسمی مبارزات انتخاباتی، بسیاری از نامزدهای انتخابات برنامه‌های خود را آغاز کرده‌اند و در حالِ برگزاریِ مبارزاتِ پنهانی هستند.
نماینده‌گان و اعضای تیم‌های انتخاباتی در این روزها به شدت فعال شده‌اند و تلاش دارند با راه‌اندازی مبارزات زودهنگام، از رقبای خود در این میدان پیشی بگیرند.
البته در تقویم انتخاباتی نیز مشکلاتی در خصوصِ آغاز مبارزات رسمیِ انتخابات وجود دارد. تقوم انتخابات، شروع رسمی مبارزات انتخاباتی را ۱۵ دلو اعلام کرده و تا رسیدن این تاریخ، از تمام نامزدهای انتخابات خواسته است که از مبارزاتِ زودهنگام بپرهیزند. اگر آغاز رقابت‌های انتخاباتی ۱۵ دلو باشد، پس به این صورت تا ۱۶ حمل که روز برگزاری انتخابات است، نامزدها فقط ۶۰ روز زمان در اختیار دارند تا به مبارزات انتخاباتیِ خود بپردازند. اما در این مورد چند مسأله قابل توجه است:
۱ـ زمان شروع مبارزات انتخاباتی، با اوج سرمای زمستان مصادف است و با توجه به وضعیت جوی کشور، بعید به نظر می‌رسد که نامزدهای انتخابات بتوانند از فرصت موجود برای مبارزاتِ خود به‌خوبی استفاده کنند. سرما و یخ‌بندان سبب می‌شود که بسیاری از برنامه‌های انتخاباتی، به‌خوبی انجام نشوند و یا در کل لغو گردند؛ زیرا برگزاری گردهمایی‌های مردمی در چنین فصل سال، کاری غیرممکن اگر نباشد، ولی بی‌نهایت دشوار خواهد بود.
۲ـ فرصتِ قانونی برای مبارزات انتخاباتی از سوی کمیسیون انتخابات، حدود ۶۰ روز تعیین شده است. با توجه به این مسأله که افغانستان ۳۴ ولایت دارد و بسیاری از ولایات راه‌های دشوارگذار در زمستان دارند، چه‌گونه ممکن است که نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، خود را به تمامیِ این ولایات برسانند و با مردم در مورد برنامه‌های خود صحبت کنند؟ اگر قرار باشد که یک نامزد انتخاباتِ ریاست‌جمهوری به گونۀ قانون‌مند، از تاریخ تعیین‌شده به مبارزات انتخاباتی خود آغاز نماید، چه‌گونه خواهد توانست به تمام ولایات کشور سفر کند، آن‌هم اگر شرایط جوی مساعد باشد؟ بر این اساس، اگر یک نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بخواهد در هر ولایت فقط دو روز بماند و یک روز را هم در راه سپری کند، باید حداقل ۹۰ روز زمان در اختیار داشته باشد. پس می‌توان گفت که نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری هرگز قادر نخواهند بود که به تمام ولایاتِ کشور سفر کنند مگر این‌که از مکانیزم‌های بدیل استفاده ببرند و مناطق افغانستان را میانِ خود و معاونان‌شان تقسیم کنند. بنابراین دیده می‌شود که کمیسیون برگزاری انتخابات، شرایط مساعدی را برای مبارزات انتخاباتی در نظر نگرفته است. این موضوع سبب می‌شود که نامزدهای انتخابات از راه‌های میان‌بُر استفاده کنند و به مبارزات زودهنگام دست بزنند که آن‌هم مخالفِ قانون و تقویم انتخاباتی است.
انتظار می‌رفت که برگزارکننده‌گان انتخابات، این مسایل را در نظر می‌داشتند و با توجه به شرایط جوی و اقلیمی کشور، مدت زمانِ مبارزات انتخاباتی را بیشتر از چیزی که در حال حاضر در نظر گرفته‌اند، تعیین می‌کردند. این شرایط بدون شک زمینه را برای مبارزاتِ زودهنگام و غیرقانونی فراهم می‌کند. همین حالا بسیاری از نامزدهای ریاست‌جمهوری و یا نماینده‌گان‌شان در حال سفر به ولایاتِ کشور استند و زیر نام‌های مختلف، به کمپاین‌های انتخاباتی می‌پردازند. از یک‌سو این افراد حق دارند که از قانون تخطی کنند و به مبارزات انتخاباتی بپردازند، چرا که قانون چنان غیر واقع‌بینانه در این خصوص عمل کرده که محال است در فرصت قانونی تمام نامزدها مجال رفتن به سمت رأی‌دهنده‌گان را داشته باشند و از سوی دیگر، آغاز مبارزاتِ زودهنگام افزون بر این‌که حسن‌هایی دارد، خطرهایی را نیز متوجه روند برگزاری انتخابات می‌سازد. از حسن‌های آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که حداقل نامزدهای انتخابات به‌جای تطمیع و تهدید، به یک روند دموکراتیک گردن می‌نهند و از راه گفت‌وگو و بحث تلاش می‌ورزند که شهروندان را به سوی خود جلب کنند؛ ولی خطرهایی را که مبارزات زودهنگام می‌تواند به وجود آورد، انارشی و هرج‌ومرج در حوزۀ انتخابات است که بدون نظارت و به گونۀ پنهانی در این‌جا و آن‌جا برنامه‌هایی اجرا می‌شود که محتوا و موضوعِ آن‌ها کاملاً روشن نیست. از جانب دیگر، در چنین فضایی همان کارت‌های قومی و زبانی است که بیشتر کارآمدی خود را نشان می‌دهند و نامزدها با استفاده از چنین کارت‌هایی، به مبارزات انتخاباتی‌شان اقدام می‌ورزند.
یک مورد از چنین مبارزاتِ زودهنگام را در هفته‌های گذشته شاهد بودیم که باعث سروصداهای بسیار شد. اشرف‌غنی احمدزی نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو که در علم و دانش خود را هم‌طراز انشتین و حتا بالا‌تر از او می‌داند، چنان مبارزات انتخاباتی را در کابل به‌راه انداخت که به جای استقبال، به‌شدت مورد نکوهش و سرزنش قرار گرفت. دلیل آن کاملاًً روشن بود؛ آقای احمدزی در جوی قرار گرفته بود که فکر می‌کرد همه خودی هستند و چرا در یک جمع خودی، حرف‌های آن‌چنانی و عوام‌فریبانه را بر زبان نیاورد. آقای احمدزی در آن لحظه که به احتمال زیاد جوگیر شده بود، فکر نمی‌کرد که این صحبت‌ها در جایی مطرح شود و یا رسانه‌ها به نشر آن‌ بپردازند.
عواقب مبارزات زودهنگام، می‌تواند این باشد که در کل روند انتخابات را صدمه بزند و به جای انجام رقابت‌های سالم و دموکراتیک، احساساتِ دیگر نامزدهای انتخابات را جریحه دار سازد.