با توجه به نبود وقت کافی، می‌خواهم به دور از هر نوع کمپاین انتخاباتی، مطابق به آجندای امروزی، کوتاه سخنانی داشته باشم.
در آجندای ملی، دو واژه مهم در برابر تک تک شما قرار دارد: انتخابات و ایجاد دولت وحدت ملی؛ ما زمان کمی به انتخابات ۱۳۹۳ فاصله داریم و این انتخابات از جهات مختلف حایز اهمیت بس مهم و سرنوشت‌ساز به ملت افغانستان است.
انتخابات پیش‌رو، سرنوشتِ دست‌آوردهای دوازده سال گذشتۀ شما و آینده شما و نسل‌های بعدی را رقم می‌زند.
اگر ما انتخابات را به حیث یک فُرصت تکرار ناشدنی و سرنوشت‌ساز بپذیریم؛ ایجاب می‌کند تا در اوج اهمیت نسبت به این پدیده نگاه کرده و عملاً برخورد داشته باشیم.
انتخابات دو مسألۀ مهم را با خود دارد: بخش اول انتخابات، مشروعیت انتخابات است و مسأله دوم، پیامد و پذیرش نتیجۀ انتخابات است.
ما چطور می‌توانیم انتخاباتی را که از مشروعیت برخوردار باشد به تجربه بگریم؛ ما مشروعیت مجروح انتخابات‌های گذشته را به تجربه گرفته‌ایم.
مشروعیت انتخابات در گام نخست، مستلزم سلامت انتخابات است و این بدین معناست که ما با برگزاری انتخابات شفاف، روشن و با حُرمت گذاشتن به آرای واقعی مردم سرنوشت زعامت آینده افغانستان را مشخص می‌سازیم.
هرگونه دست‌برد به آرای مردم و هرگونه کودتا در برابر ارادۀ واقعی مردم افغانستان، مشروعیت انتخابات را از شما خواهد گرفت. نهادهای محترم برگزارکنندۀ انتخابات و نهادهای مستقل ناظر بر انتخابات در بخش سلامت و مشروعیت انتخابات توجه اساسی داشته باشند.
رعایت قوانین در تمامی پروسه‌های انتخابات، بحث مهم و جزء اساسی مشروعیت انتخابات خواهد بود.
آرزو داشتم در این محفل نامزدان محترم روی بحث نتایج انتخابات و پیامدهای آن نیز مکث می‌کردند؛ نگرانی من به عنوان یک شهروند این سرزمین این‌ست که ما از برگزاری انتخابات نگران نیستیم؛ پیروز شدن یکی از تیم‌های انتخاباتی بحث بسیار مهم نیست، مهم این‌ست که نتیجۀ انتخابات چه‌گونه ثباتی را برای مردم افغانستان به‌وجود خواهد آورد. از این لحاظ سوال من از شما مردم افغانستان و نخبه‌گان این‌ست که در کشوری که تنوع قومی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی به عنوان یک واقعیت وجود دارد، آیا صرف انتخابات برای افغانستان کافی است؟
فهم من این‌ست که با عقلانیت سیاسی کشورهایی که مردم‌سالاری را به پخته‌گی رسانیده اند و احزاب نیرومند و فراگیر سیاسی در آن کشورها ایجاد شده است، انتخابات راه رفتن به آینده است؛ اما در کشورما که به دلایل مختلف جلو تشکیل احزاب فراگیر گرفته شد، جلو نهادهای مدنی گرفته شد و ما این مشکلات را در افغانستان داریم، صرف برگزاری انتخابات در کشور کافی نیست.
شما یک لحظه تصور کنید که به تاریخ معین کمیسیون انتخابات اعلام کند که یکی از تیم‌های یازده‌گانه در انتخابات پیروز شد، فردا پیامد این اعلام چه خواهد بود؟
ایکاش احزاب نیرومند و فراگیر با برنامه‌های متنوع می‌داشتیم که مردم افغانستان با اتکا بر این برنامه‌ها می‌گفتند، پنج سال یک حزب و پنج سال حزب دیگری اقتدار را به دست بگیرد؛‌ ما این مشکل را در کشور داریم و نمی‌توانیم به ساده‌گی از کنار آن رد شویم.
از این لحاظ فهم من این‌ست که آجندای ملی به ابتکار برادر عزیزِ ما احمدولی مسعود و همکاران عزیز و نخبۀ شان، دقیقاً همین نکته -هم برگزاری انتخابات و هم پذیرش نتایج انتخابات- را هدف گرفته‌اند. انتخاباتی که برای ما وحدت آفرین و ثبات‌آور بوده باشد؛ چه‌گونه در افغانستان شکل بگیرد؟
روح و منطق آجندای ملی دقیقاً همین است.
دوستان عزیز، از این منظر پیشنهاد من به صورت مشخص در گام اول خدمت نامزدان محترم است؛ خوب است نامزدان برای جلوگیری از چالش‌های فرایند انتخابات برای مبارزه در مقابل چالش‌ها گام‌های مشترک بردارند.
سلامت انتخابات خواست همۀ مردم است؛ مواردی که سلامت انتخابات را زیرِ پرسش می‌برد، نامزدان و تیم‌های آن‌ها به گونۀ مشترک با آن مبارزه کنند تا سلامت انتخابات تضمین شود.
برای پذیرش نتیجۀ انتخابات جلوگیری از هر نوع انقطاع قومی، سمتی و گروهی در کشور ما به یک بستر وحدت بخش نیاز داریم.
دوستان فکر نکنید که ما به آن مرحلۀ پخته‌گی سیاسی رسیده‌ایم که به مجرد اعلام نتایج انتخابات، همه لبیک بگویند، من به عنوان یک شهروند نگران هستم.
من با حمایت از طرح آجندای ملی، پیشنهاد می‌کنم خدمت نامزدان محترم که نخبه‌گان افغانستان آماده‌گی ایثار را برای افغانستان بگیرند؛ از همین اکنون باید روی بستر وحدت ملی در چوکات مشخصی توافق کنند، تا بستری به‌وجود آید که هم نتیجه قابل پذیرش باشد و هم ثبات و امنیت ملی ما برای آینده تضمین شود.
یکی از طرح‌هایی که امروز فضای افغانستان را گرفته است، طرح آجندای ملی است؛ تا هنوز طرح دیگری برای حل این معضلات موجود افغانستان ارایه نشده و یا ما آگاهی نداریم. اگر دوستانی این همت را کرده اند، ما چرا استقبال نکنیم و چرا همکاری و حمایت نکنیم. از این لحاظ امیدوار هستم که چوکات تعریف شده برای وحدت ملی، پذیرش نتیجه و حفظ ثبات آینده افغانستان در پس از انتخابات مدنظر گرفته شود.