سیاست فرهنگی ارگ آبـروی افغانستان را بـرد

گزارشگر:9 حمل 1393 - ۰۸ حمل ۱۳۹۳

جشن نوروز روز پنجشنبه در ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان با حضور رؤسای جمهور کشورهای ایران، تاجیکستان، پاکستان و معاون دبیرکل سازمان ملل متحد برگزار شد.
تمامی جاده‌های منتهی به ارگ ریاست‏جمهوری و مرکز شهر، طی روز پنجشنبه کاملاً به روی ترافیک بسته بود.
رؤسای جمهور چهار کشور منطقه (ایران، تاجیکستان، افغانستان و پاکستان) گفتند که نوروز سنت کهنی است که ریشه در تاریخ و فرهنگ ملت‌های منطقه دارد. mnandegar-3آن‌ها گفتند که جشن کهن نوروز با گذشت هر سال تازه‌تر و پررنگ‌تر می‌شود.
رییس‌جمهور کرزی در جشن جهانی نوروز گفت که نوروز بهانه‌یی برای کشورهای منطقه است تا برای توسعه همگرایی و حل مشکلات منطقه‌ای یکجا بکوشند.
آقای کرزی از نوروز به عنوان فرهنگ و رسمی مشترک بین کشورهای منطقه یاد کرد.
او گفت که نوروز و مشترکات دیگری چون آن، باید بنیاد همگرایی را بین کشورهای منطقه به وجود آورد.
آقای کرزی گفت: «برای ما افغان‌ها، جشن نوروز بهانۀ زیبا و فرصتی است تا با برادران و خواهران خود جمع شویم تا با مشترکات تمدنی و تاریخی خود آشنا شویم و برای توسعه و تعمیق زمینه‌های همگرایی و منطقه‌یی بکوشیم. آینده سرزمین‌های ما در گرو این همگرایی هاست.»
او افزود که کشورهای منطقه نمی‌توانند بدون این همگرایی مشکلات موجود در منطقه را که تروریسم در راس آن قرار دارد، حل سازند.
دکتر حسن روحانی، رییس جمهور ایران، کشورهای منطقه به خصوص حکومت‌ها را به اعتدال دعوت کرد. آقای روحانی گفت منطقه از افراطیت و بنیادگرایی رنج می‌برند و باید جای افراطیت را اعتدال بگیرد.
دکتر روحانی گفت آن‌گونه که مردم در نوروز غبار از خانه‌های شان می‌زدایند، دولت‌ها نیز غبارزدایی کنند و به جای کینه و کدورت، درخت دوستی بنشانند.
رییس‌جمهور ایران گفت این امکان وجود دارد که از رویدادهای فرهنگی و مردمی نوروز، برای بهبود روابط سیاسی و اقتصادی استفاده شود: «ما می‌توانیم پایه گذار یک اتحاد جامع منطقه‌یی باشیم که توسعه و پیشرفت ملت‌ها هدف مشترک آن باشد و کیفیت زنده‌گی در منطقه را ارتقا دهیم.»
روحانی افزود: نمی‌توان در منطقه‌یی که گروهی ولو اندک بر طبل جهل می‌کوبند و تخم خشم می‌کارند از اعتدال گرایی سخن گفت در حالی که افراط‌گرایی قربانی می‌گیرد. امروز در سرزمینی نوروز را پاس می‌داریم که در مقاطعی از تاریخ خود قربانی جهل و خشم و افراط بوده و در برابر انواع ایدیولوژی‌های افراطی از کمونیسم تا بنیادگرایی ایستاده و چون ققنوس هر بار سر از خاک بیرون آورده و استقلال خویش را احیا کرده و در موازنه‌یی ظریف میان فرهنگ ملی دینی و جدید ترکیب جمهوری اسلامی افغانستان را آفریده است.
امام علی رحمان، رییس جمهور تاجیکستان، از کشورهای منطقه خواست تا برای بهبود وضعیت اقتصادی ملت‌های منطقه، از فرصت‌های اقتصادی شان استفاه کنند. او گفت که انتقال برق و ساختن خط آهن می‌تواند وضعیت زنده‌گی مردم را تغییر دهد.
آقای رحمان همچنین در مورد ظرفیت‌های حمل و نقل در منطقه گفت که ساخت راه آهن بین کشورهای منطقه می‌تواند باعث وصل دو مرکز بزرگ تمدنی آسیا و اروپا شود.
رییس‌جمهوری تاجیکستان همچنین از مردم افغانستان خواست که منفعت‌های والای کشور و مردم خود را از منافع سیاسی، ملی، قومی و منطقه‌یی برتر دانند و به خاطر زند‌ه‌گی شایسته و آینده نیک برای کشورشان، مسوولانه گام بردارند.
ممنون حسین، رییس جمهور پاکستان جشن نوروز را فرهنگ مشترک کشورهای منطقه خواند و گفت این کشورها با اتفاق نظر بیشتری برای تامین صلح و ثبات در منطقه نیاز دارند.
رییس‌جمهور پاکستان گفت این کشور به روابط خوب و حسنه همسایه‌گی با همه کشورها متعهد است. او تاکید کرد که کشورش از صلح و همگرایی در منطقه حمایت می کند.
«مرگ نوروز در ارگ»
حکومت افغانستان که از یک‌سال بدین‌سو برای برگزاری این جشن مهم بین‌المللی آماده‎گی می‌گرفت، نتوانست چنانی‌که باید این مراسم مهم فرهنگی و تاریخی را جشن گیرد.
در این جشن مهم منطقه‌یی و بین‏المللی، آنچه میراث فرهنگی و تمدنی نوروز در افغانستان بود، به نمایش گذاشته نشد. حکومت تنها به فراخواندن شماری از هنرمندان محلی اکتفا کرد و جایگاه تاریخی و تمدنی نوروز در افغانستان را ضرب صفر ساخت.
آنچه در این مراسم بیشتر از هرچیز دیگری مایۀ سرافگنده‏‎گی و شرمساری بود، گرداننده‎‏گی مضحک فاروق وردک وزیر معارف کشور بود. آقای وردک که از سوی ارگ ریاست‎جمهوری به‌ دلایل مشخصی در موجودیت وزارت اطلاعات و فرهنگ و سایر نهادهای فرهنگی کشور، ریاست برگزاری جشن نوروز را بر عهده گرفته بود، با دیده‎درایی تمام گرداننده‌گی این نشست مهم بین‎المللی را نیز خود به پیش برد. درحالی که باید کسی برنامه جشن جهانی نوروز را مدیریت می‌کرد و کسی باید گرداننده‌گی آن را به عهده می‌گرفت که حد اقل آگاهی را در باره نوروز و ارزش آن می‌داشت و در زمینه‌های فرهنگی و باستانی این منطقه چیزی می‌فهمید. شخصیت‌های زیادی بودند که می‌توانستند گرداننده‌گی این مراسم را بر عهده می‌گرفتند. وزیر اطلاعات و فرهنگ کابینه آقای کرزی خوب‌ترین گزینه می‌توانست برای گرداننده‌گی آن محفل باشد، تا آبروی زبان و فرهنگ کشور خفظ می‌شد.
به نظر می‌رسد که یکی از دلایل عمدۀ بی‌کیفیت برگزار کردن این جشن بین‌المللی، در سیاست فرهنگی ارگ ریشه دارد. از دیر زمانی است که حلقاتی در ارگ بر ضد ارزش‌های خاص فرهنگی این سر زمین کار می‌کنند؛ گماشتن فاروق وردک در ریاست برگزاری جشن نورز، بخشی از این سیاست مغرضانه را آشکار ساخت.
باید گفت که قرار بود حکومت اففانستان جشن جهانی نوروز را در کشور برگزار کند؛ اما دیده شد که آنچه سیاست فرهنگی ارگ راه انداخت و برپاکرد، در حد یک جشن کوچک در افغانستان هم نبود.
مغرضانه برگزار کردن یک جشن و ارزش بزرگ فرهنگی منطقه در افغانستان، حیثیت فرهنگی و ارزشی این کشور را در سطح کشورهای شرکت کننده به زمین زد.
تنها دست‌آورد این جشن برای افغانستان این بود که رییسان جمهور کشورهای فارسی زبان و نیز مهمانان دانشمندی که در این مراسم حضور داشتند، در بازگشت به خانه‌های شان، این پیام را انتقال بدهند که مسوولان حکومت افغانستان بی‌سواد هستند.
در این حال، گرداننده‎گی فاروق وردک انتقادهای تند شهروندان کشور را نیز در پی داشت.
تابش فروغ یکی از جوانان، در صفحۀ فیسبوکش خطاب به شهروندان کشورهای منطقه نگاشته است: «آنچه از گردانندۀ «همایونی» مراسم بزرگ‌داشت از جشن نوروز شنیدید و در متن سخنرانی «تاریخی و ماندگار»! رییس‌جمهوری مان دیدید، زبان فارسی نیست. با مهربانی تمام جدی نگیرید. این نمایش معجونی است از تفکرات قشری و بی‌سوادی وحشتناک سخنرانی نویسان مقام ریاست‌جمهوری و دار و دستۀ کمیسیون بزرگداشت از نوروز و شماری از جامع‌الکمالات و همیشه حاضر ادارۀ امور.»
او نگاشته است: زبان فارسی و «گویش کابلی» این زبان، هنوز پر زیبایی‌هایست که نه در «دوشنبه»‌ و نه «تهران» می‌شود آن را یافت. این‌که سخنوران افغانستانی جشن تاریخی نوروز به جای کاربرد یک ادبیات فاخر فارسی به ادبیات «موسسه‌یی»‌ و «‌پاکستانی» فاروق وردک متوسل شده‌اند، تقصیر ما نیست؛ تقصیر از نگون‌بختی و آواره‌گی‌ماست که نماینده‌گی فرهنگ ما را در یک سطح کلان منطقه‌یی، کسانی می‌کنند که در تمام عمرشان یک صفحه از مثنوی بزرگ مولانا نخوانده‌اند و یک غزل از حافظ شیراز را نفهمیده‌اند. حتا باور دارم که هنوز نمی‌دانند «رحمان بابا» شاعر بزرگ زبان پشتو، صاحب چند دیوان شعر است؟
هوشمند فرارودی یکی دیگر از کاربران صفحۀ فیسبوک نوشته است: جریان زندۀ برگزاری جشن جهانی نوروز را از طریق تلویزیون ملی نگاه می‌کنم و شما هم نگاه کنید و ببینید که بزرگواران چی گلی را در ارگ به آب دادند و به جشن بین‌المللی نوروز چی روا داشته می‌شود!
او نگاشته است: ده‌ها مهمان در یک فضای تنگ و به هم چسیپیده ریخته شده اند و برنامه‌یی به این بزرگی را چه‌گونه برگزار کردند. آخر ضرورت چه ‌است که یک وزیر و آنهم جناب فاروق وردک توظیف گردد تا در ابن جشن گرداننده‌گی کند و آنهم چه‌گونه گرداننده‌گی‌یی؛ با لغزش و پراکنده‌گی کلمات و تلفظ غلط.
هوشمند همچنان گفته است: نمی‌دانم چقدر اعتبار و عزت ما باقی مانده ولی این را می‌دانم که یکبار دیگر ناکارگی و ناتوانی و ندانم‌کاری مان به رخ دیگران کشیده شد و نشان دادیم که در تداوم ۱۳سالِ وضع جدید نیز چیزهای زیادی بر خود نیفزودیم و از هیچ‌چیزی تجربه‌بگیر نیستیم.
همچنان، بسیاری از شهروندان کشور از چگونه‌گی برگزاری مراسم نوروز در ارگ انتقاد کرده‌اند.
از نخستین ساعات روز پنجشنبه گروه‌های موسیقی و رقص اتن در ارگ ریاست‌جمهوری به نواختن آغاز کردند.
در این محفل به جای این‌که به آهنگ‌های بهاری و نوروزی و غزل‌های ناب فارسی یا پشتو توجه می‌شد، آهنگ کوچه بازاری «بچه ماشی ماشی» به اجرا درامد که اوج افتضاح بود.
هندوباوران در این جشن مراسم چوب بازی را اجرا کردند و انستیتوت ملی موسیقی آهنگ‌های «بیا که بریم به مزار» و «سمنک در جوش ما دفچه زنیم» را اجرا کردند.
در مراسم جشن نوروز صنایع دستی و محصولات نایاب زراعتی افغانستان به نمایش گذاشته شد و مهمانان از این نمایشگاه‌ها دیدار کردند.
قرار بود جشن نوروز به صورت گسترده‌تری در تپه پغمان برگزار شود، ولی حکومت اعلام کرد که این جشن در ارگ برگزار می‌‌شود. ظاهراً وضعیت امنیتی سبب شد تا این جشن در تپه پغمان برگزار نشود.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.