سالانه هزاران جوان از نهادهای تحصیلات عالی و نیمه عالی افغانستان فارغ می‌شوند، اما اکثرشان با بی کاری و فقر مواجه می‌شوند. مقامات می‌گویند اگر حالا برای این مشکل راه حلی پیدا نشود، چند سال بعد به بحران تبدیل می‌شود.
به گزارش دویچه وله، بی کاری مفرط و فقر مزمن لااقل در قرن معاصر یکی از مشکلات دامن گیر جامعه افغانستان بوده و هنوز پس از سیزده سال کمک های میلیاردی جامعه جهانی، بی کاری و عدم اشتغال مردم، به خصوص جوانان تحصیل کرده این کشور را تهدید می کند.
محمد نعیم مهندس زاده، فارغ تحصیل از رشته برق در انستیتوت تکنالوژی افغان می‌گوید که چندین ماه است فارغ شده، اما تا کنون کاری نتوانسته است پیدا کند.
او در مورد آینده شغلی‌اش با توجه به سطح تحصیلاتی که دارد نگران است: «ما در بخش های پایین کار کرده می توانیم، ولی در بخش های بالا چون نظارت کننده، دیزاینر و کارهای درست کار کرده نمی توانیم. سطح بیکاری در افغانستان بسیار زیاد است و تقاضا زیاد است. جذب خیلی کم است و در وزارت خانه ها نیز یک سیستم درست وجود ندارد که به فارغ تحصیلان اولویت استخدام داده شود».
او از منابع مسوول می‌خواهد که در صورتی که شغلی مناسبی فراهم نمی‌گردد، زمینه های ادامه تحصیل در سطوح بالاتر را فراهم سازند.
لینا یک دختر تحصیل کردۀ مقیم کابل که سند فراغت از یکی از دانشگاه های دولتی افغانستان دارد می‎گوید که همچنان بیکار است. وی شاکی است که ماه‌ها است که دنبال کار است، اما تا کنون هیج منبعی به درخواست های کاریابی او پاسخی نداده است.
وی می افزاید: «من هنوز کار ندارم. از دولت می‌خواهم وقتی که این همه محصل را فارغ می کنند، زمینه کار برای شان فراهم کند تا بتوانیم به خود و کشور خود خدمت کنیم».
قربان حقجو، رییس هیات عامل اطاق های تجارت افغانستان می‌گوید که افغانستان فرصت های وسیعی برای کار آفرینی در اختیار دارد، اما این فرصت های باید درست شناسایی شده و عملی شوند.
وی می افزاید که افغانستان دارای زمین، ساختار نظام سیاسی اقتصاد محور، نیروی بشری وافر ولی غیر ماهر است، تنها آنچه در این میان کم است سرمایه است که می شود این خلاء را تا حدودی با کمک های جهانی پر ساخت.
آقای حقجو در حالی که از افزایش بی‌کاری نگرانی است، از موجودیت صدها کارگر خارجی در کشور نیز ناراضی به نظر می رسد: «دلیل این که امروز بیش از ۱۲۰ هزار نیروی کار خارجی در کشور ما در بخش های بسیار پیش پا افتاده و غیر مسلکی کار می کنند این است که ما نیروی مسلکی فعال نداریم، بنا به ارقام احصاییه مرکزی ۳۵ تا ۴۰ درصد بی کاری در افغانستان، افراد بی کاری اند که مسلکی را نمی دانند».
به گفته حقجو، افراد تحصیل کرده و مسلکی که چیزی را می دانند در افغانستان بی کار نیستند؛ بلکه بی کار کسانی اند که هیج مهارتی ندارند. وی می گوید که اطاق های تجارت به همکاری سایر نهادهای همکار با حکومت افغانستان در تماس است تا یک صندوق قرضه برای خورده متشبثان فراهم گردد.
اما واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد. هر سال با فارغ شدن هزاران جوان تحصیل کرده از دانشگاه های مختلف در افغانستان، تنها شمار اندکی از آنان به کار گماشته می شوند و شمار تحصیل کرده های بی کار در این کشور هر سال افزایش می یابد.
قشر دیگری هم که از خارج کشور و مهاجرت برمی‌گردند نیز بر این افراد افزوده می شوند. به باور کارشناسان با راه اندازی دوره های آموزش حرفه و فن حکومت افغانستان می تواند از طریق هر فرد مسلکی در این کشور ۴ تا ۱۰ جای کار ایجاد کند.