حضار گرامی نماینده‌گان محترم کشورهای دوست؛ اجازه می‌خواهم که از آدرس کنفرانس آجندای ملی از اشتراک شما در این نشست بین‌الافغانی که برای رشد و تقویه دموکراسی در کشور (برگزار شده) اظهار سپاس نمایم.
افغانستان برای سومین‌بار نظام دموکراسی را به راه انداخته است و دوبار این روند به ناکامی مواجه گردیده است؛ این بار سوم است که در راه نهادینه ساختن دموکراسی به مشکلات بزرگ مقابل گردیده است.
مردم افغانستان در این انتخابات با شوق و علاقۀ زیاد سهم گرفتند، چنانچه هفت میلیون در دور اول و هشت میلیون یک صد هزار در دور دوم انتخابات شجاعانه و با نظم خاص به پای صندوق‌های رأی رفتند و رأی دادند؛ مردم ارادۀ خود را برای انتخاب رهبر آیندۀ کشور، بدون خوف و ترس از تهدید طالبان ابراز داشتند.
مردم برای چه رأی دادند؟
مردم برای آن رأی دادند که دموکراسی در کشور تقویت شود؛ تغییر در نظام حکومت بیاید و حکومت‌داری خوب جای حکومت‌داری خراب را بگیرد؛ با فساد مبارزه گردد؛ قانون در سطح کشور تطبیق گردد؛ قوماندان‌های غیر مسوول و زورگویان مهار گردند؛ با مواد مخدر مبارزۀ واقعی صورت گیرد؛ با بیکاری و فقر مبارزه گردد؛ سرمایه‌های داخلی و خارجی برای سرمایه‌گذاری جذب گردد؛ سطح‌های آب و تولید برق از اولویت‌ها باشد تا اراضی تحت آب بیاید و آب‌های کشور ما مهار و برق در عوض تولید صادر گردد و به ویژه مردم می‌خواهند قرصِ نانی در دسترخوان تهی شان افزود گردد.
مردم می‌دانند که برای رسیدن به اهداف سیاسی و اقتصادی به امنیت قابل اعتماد ضرورت احساس می‌گردد؛ امنیت کشور ما ابعاد داخلی و خارجی دارد که در بُعد داخلی تطبیق قانون بدون خوف و ترس بالای زورمندان ما را به هدف می‌رساند؛ تطبیق قانون عدالت را تحقق می‌بخشد؛ تحقق عدالت امنیت را تأمین می‌کند؛ زمانی که امنیت تأمین شد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی جرأت پیدا می‌کنند تا در افغانستان بیایند و سرمایه‌گذاری کنند.
این سرمایه‌گذاری‌ها است که فقر را مهار می‌سازد و به هر اندازه‌یی که بیکاری از بین برود و کشت بدیل جاگزین کشت تریاک گردد به همان پیمانه جنگ محدود شده و در نهایت از بین می‌رود. همین جا است که از درگیری‎های داخلی فارغ و تنها با مداخلۀ خارجی‌ها درگیر می‌مانیم.
مردم با چنین تفکری برای نامزدان رأی دادند و وجیبۀ خود را ایفا کردند؛ انتظار داشتند که دو نامزد محترم با احساس مسوولیت آرزوهای شخصی و قدرت‌خواهی خود را قربان بسازند و دموکراسی را از بحران کنونی نجات داده، نامش را در تاریخ کشور ثبت نمایند.
به گونه‌یی که رهبران دموکراسی نخست افغانستان: میر غلام محمد غبار، دکتر عبدالرحمن محمودی، براتعلی تاج، عبدالحی عزیز، دکتر عبدالقیوم رسول، میر محمد صدیق فرهنگ و دیگران چنین کردند که امروز در دل‌های ما جا دارند.
متأسفانه کار این دور انتخابات را به جنجال کشاندند؛ کمیسیون ملی انتخابات ضعف نشان داد؛ آواز اتهام تقلب بلند شد؛ سخنگویان از تقلب سازمان یافته حرف زدند و انتخاباتی که تصور می‌شد، پیروز شود به ناکامی کشانیده شد؛ یک جناح با کمیسیون انتخابات قطع ارتباط کرد؛ بحران جدی‌تر شد.
با شنیدن ساختن حکومت موازی توسط والی بر حال و بلند شدن آواز غیر مسوولانه در کابل، بحران شدیدتر شد.
ما یک تعداد از افغان‌ها که به هیچ یک از این دو جناح ارتباطی نداشتیم، جمع یک تعداد شخصیت‌های مستقل و به مساعدت سه چهار نفر دو جناح که با ما ارتباط داشتند؛ مساعی جمیله و وطنی خود را برای جلوگیری از تشنج و بحران با نیت نزدیک ساختن دو نامزد رقیب انتخاباتی آغاز کردیم؛ اول با دکتر عبدالله عبدالله ملاقات و نظریات شان را شنیدیم؛ بعد با دکتر اشرف‌غنی احمدزی مذاکره کردیم و از وی خواستیم ملاقاتی با دکتر عبدالله عبدالله نماید، او این پیشنهاد ما را بدون قید و شرط قبول کرد و گفت و در هر جا و در هر زمان برای ملاقات و مذاکره حاضر می‌باشد؛ وقتی از این ملاقات خود با یان کوبیش نمایندۀ سازمان ملل در افغانستان، سفیر اتحادیه اروپا، معاون سفیر امریکا و شاژدافیر انگلستان صحبت کردیم، هر یکی شان استقبال کرده گفتند که مشکل افغانی است و باید توسط افغان‌ها حل گردد و ما از آن حمایت می‌کنیم.
بعد از داشتن این حمایت بار دوم با دکتر عبدالله عبدالله ملاقات و پیام دکتر اشرف‌غنی را که آماده‌گی برای ملاقات بود، رساندیم. دکتر عبدالله این ملاقات را صرف با این شرط که از برد و باخت انتخابات حرفی نباشد،قبول کرد. ما مطمین شده و در انتظار ملاقات دوم با اشرف‌غنی احمدزی بودیم که خبر تعیین هیأت جناب کرزی یعنی یونس قانونی معاون اول و کریم خلیلی معاون دوم بلند شد. ورنه ما این ملاقات را فعال کرده بودیم و ضرورت مسافرت جان کری وزیر خارجۀ امریکا نمی‌گردید.
این گونه مساعی ما نا تمام ماند، مگر دو مسافرت وزیر خارجۀ امریکا بستر را برای حل مشکل فراهم ساخته تا حکومت وحدت ملی را تشکیل کنند.
این دو نامزد اعلامیه‌یی مشترکی را نیز به امضا رسانده اند؛ اما زمانی که ما از زبان سخنگویان آنها می‌شنویم؛ حس می‌کنیم آن طوری که از حکومت وحدت ملی ما برداشت داریم، با تلقی سخنگویان هر دو طرف تفاوت دارد و تفسیر آنها بیشتر به یک حکومت ایتلافی و تقسیم قدرت شبیه می‌باشد.
تا هنوز سخنگویان دکتر عبدالله عبدالله از تقسیم قدرت مساویانه سخن می‌زنند و سخنگویان اشرف‌غنی احمدزی از مشارکت گپ می‌زنند.
به هر صورت، ما با این دو تعبیر کاری نداریم؛ زیرا برداشت ما این است که این دو قدرت به اشتراک هم مگر با انتخابِ نخبه‌گان استادان پوهنتون‌ها(دانشگاه‌ها) اکادیمسن‌ها، روشنفکران و متخصصین اقتصاد و سیاست اگر حکومت مشترکی را تشکیل کنند، آن را ما حکومت وحدت ملی می‌شناسیم.
حضار گرامی!
ما در یک مرحلۀ حساسی قرار داریم که نجات از بحران با فداکاری و گذشت این دو نامزد ارتباط می‌گیرد تا در ظرف چند روز آینده گره‌ها را باز کنند تا رییس جمهور جدید افغانستان در جلسۀ آیندۀ ناتو اشتراک کند، وضع افغانستان را طوری تنظیم کند تا توانسته باشد کمک‌های نظامی، اقتصادی و حمایت سیاسی دوستان جهانی را جذب کند.
برای آن که ما کمکی برای رفع این مشکل کرده باشیم؛ این گتفمان بین الافغانی را از آدرس آجندای ترتیب کردیم تا حکومت وحدت ملی با تشکیلاتی که ما فکر می‌کنیم ارایه گردد و در بارۀ آن با دو هیأت مذاکرۀ آزاد صورت گیرد.
ملاحظه کنید که امروز حملات دست‌جمعی طالبان طبق برنامۀ سازمان استخباراتی آی‌اس‌آی پاکستان، حملات راکتی اردوی پاکستان به ولایات سرحدی کشور ما از یک طرف؛ وضعیت اقتصادی خراب مخصوصاً خبری که چند روز پیش نشر شد در ولایات بلخ، هرات، قندهار و کابل که سه ولایت مهم افغانستان است اقتصاد کاملاً به رکود مواجه شده و ایستاده است؛ وزیر زراعت چند روز پیش خبر داد که چندین پروژۀ انکشافی وزارت زراعت نسبت نبود بودجه توقف کرده است.
ما می‌نگریم که مشکلات اقتصادی به سویۀ حاد شده است که شمار بیکاران هر روز زیاد شده می‌رود؛ پروژه‌ها توقف می‌کند؛ بودجه وجود ندارد و این نشان دهندۀ آن است که مردم به طرف گرسنه‌گی می‌روند و قیام گرسنه‌گان جامعۀ ما را تهدید می‌کند اگر این دو نامزد راه حلی پیدا نکنند.
دوام داستان انتخابات که به داستان دنباله‌دار تبدیل شده است و انجام آن نزد هیچ‌کسی روشن نیست که چه زمانی تمام می‌شود و کمیسیون انتخابات می‌تواند نتیجۀ انتخابات را اعلام کند تا این‌ها حکومت خود را بسازند و بروند به کنفرانس لندن؛ چون این نامزدان نسبت به ما بهتر می‌دانند که جامعۀ جهانی آن توجه و علاقه‌یی را که به سال ۲۰۰۱تا ۲۰۰۹ به افغانستان داشت امروز آن علاقه را ندارد، بلکه منطق قوی‌یی که رییس جمهور آیندۀ افغانستان باید به کنفرانس لندن ارایه کند و اعضای اشتراک کننده را قناعت دهد و از تربیون لندن بتواند تا افکار کشورهای دوست را که مالیه دهندگان این کشورها است و پول از جیب آنها می‌آید تا به افغانستان کمک شود و افغانستان از این رکود بیرون شود.
این مسایل نیازمند زمان است و زمان این دو نامزد بسیار تنگ است و هر دو اگر جار و جنجال کنند و زمان خود را در قسمت تفتیش آرا به گونه‌یی که تا امروز ادامه داده اند، ادامه دهند؛ به نقص مملکت است و این ظلم است به ملت افغانستان و اینان اگر به ملت ما ظلم کنند ما که تاریخ می‌نویسیم در قسمت شان رحم نخواهیم کرد و حقایق را به نسل‌های آینده انتقال خواهیم داد و افکار عامه را به ضدِ شان بسیج خواهیم کرد.
بنأ زمان آن رسیده است تا این برادران ما بدون تعلل و بدون کشتن وقت با هم به تفاهم برسند و به گونه‎یی که اعلامیۀ مشترک را امضا نموده‌اند، آن را پیاده کنند و حکومت مشترک‌شان را بدون تردد به میان آورند تا به مسایل حاد امروزی راه حل دریابند و ملت افغانستان را از نگرانی، گرسنه‌گی، اقتصاد خراب و تهدیداتی که کشور همسایۀ ما به دارد و هر روز برای ما راکت تحفه می‌فرستد، نجات دهد؛ در غیر آن، هر دو نامزد در برابر تاریخ افغانستان مسوولیت مهم و تاریخی را به عهده خواهند داشت و تاریخ اینان را به محاکمه خواهد کشاند.
تشکر.