شهلا فرید/استاد دانشگاه
از جناب احمد ولی مسعود و اعضای کنفرانس آجندای ملی تشکر دارم که با طرح‌های بسیار معقول سیاسی و مدنی توانسته‌اند جمعی از افکار مختلف و چهره‌های متفکر را گرد آورند تا در این زمینه بحثی داشته باشیم تا توانسته باشد افغانستان را از بحران و چالش‌ها پیروز بیرون آورد.
در این نشست همه دوستان و بزرگانی که صحبت کردند بیشتر بحث روی ایجاد دولت وحدت ملی و سهم اقوام و نخبه‌گان در این حکومت است؛ اما فکر می‌کنم هیچ کس هراسی از بحرانی که در ساحۀ انتخابات است، نداشته است. به دل آرام صحبت می‌کنند که فکر می‌کنم هفتۀ آینده نتیجۀ تفتیش آرا اعلام می‌گردد اما متوجه باشید که هر روز در این پروسه مشکلی تازۀ خلق می‌شود. آیا آجندای ملی روی این موضوع به عنوان بحران فکر کرده است و یا خیر.
فکر می‌کنم ما پیش از وقت می‌رویم و طرح حکومت وحدت ملی را می‌ریزیم و تا هنوز نتیجۀ انتخابات برای ما معلوم نیست.
ساحۀ امنیت حکومت افغانستان هر روز محدود می‌شود در هرات مکاتب دخترانه هر روز بسته می‌شود؛ کارهای اقتصادی در شمال افغانستان محدود شده است؛ پول مردم از بانک‌ها بیرون شده و داخل بالشت‌ها می‌گردد؛ شمار زیادی از جوانانی که در جریان این سال‌ها تخصص گرفتند در حال فرار هستند.
اگر به عنوان نخبه‌گان این جا جمع شده ایم باید تعیین کنیم که چه زمانی نتیجۀ انتخابات اعلام می‌گردد.
کسانی که در هوتل کانتیناتل روی حکومت وحدت ملی کار می‌کنند تا هنوز مشخص نیست کی‌ها هستند و آیا می‌توانند نماینده‌گان شهروندان در آنجا باشند به گونه مثال از زن چه کسی نماینده‌گی می‌کند آیا دو یا سه چهرۀ است که به خاطر گرفتن منصب در حکومت وحدت ملی به عنوان نماینده‌گان زن حضور دارند؛ من از کنفرانس آجندای ملی می‌خواهم تا فشار وارد کنند و اعضای آن را روشن سازند که کی‌ها هستند و چه می‌خواهند.
در قسمت ساختاری که مطرح گردید و در بخش قوۀ قضاییه که رشتۀ من است اگر بیشتر از مراجع قضایی نوشته شود و قبل از آن شورای عالی قضا باشد، بهتر است.
حاجی ایام الدین/نمایندۀ عبدالستار سیرت
به نماینده‌گی از لابی گروپ افغانستان در امریکا که اولین لابی گروپ افغانستان در سطح دنیا ثبت گردیده است مشاور آن هستم که در جلسۀ گذشته حمایت خود را از این طرح اعلام کردیم و تیم ما در امریکا روی دولت وحدت ملی رأی زنی دارند.
از صحبت‌های دوستان دریافتم که مشکلاتی وجود دارد و از آن میان یکی هم این است که قانون اساسی به حال خود باقی می‌ماند و زمانی که یکی از این دو نامزد به پیروزی رسیدند اگر هزارن آجندای ملی مطرح شود مشکلی را حل نخواهد کرد و بحران چنان بیداد کند که ما خواهیم گفت که ایکاش آقای کرزی می‌بود.
آنچه را که آقای کری پیشنهاد کرده است به نظر من کافی نیست و باید ما روی موضوعات دیگری که وجود دارد نیز فکر کنیم؛ کسانی که در شماری از گفتمان می‌روند به گونۀ سلیقه‌یی است و آنان نمی‌تواند نمایندۀ همه بخش‌ها باشد.
اطلاعاتی که از دورن و بیرون برای ما می‌رسد بحران امروزی را نه داکتر صاحب عبدالله و نه داکتر اشرف غنی احمدزی را به میان آورده اند بلکه تقلبات گسترده و کلان را کمیسیون نا مستقل انتخابات کرده است و آنان را رییس جمهور انتصاب کرده است.
استاد زیوری/آگاه سیاسی
ما به هیچ عنوان نیامده ایم که مشکل هر دو نامزد را حل کنیم چون ما پیش از این طرح داشتیم و برای هر دو نامزد پیشنهاد کردیم که یکی اعتنا کرد و دیگری کمتر توجه نشان داد و این بحث دیگری است که اینجا روی آن نمی‌پردازیم.
گپ ما حالا به شهروندان افغانستان و جامعۀ جهانی است؛ باید کاری شود که دیگر مردم افغانستان محتاج کشورهای بیرونی نباشد.
بحث اپوزیسیون که در آینده توسط رییس جمهوری به رسمیت شناخته شود درست اما این که کی رییس اپوزیسیون شود بحث جداگانه‌یی است و به همین نسبت یکی از مراکزی که ممکن بسیاری از دوستان از هر دو تیم آزرده شوند به شهروندان دیگر کشور بپیوندند و اپوزیسیون را تشکیل دهند تنها آجندای ملی است و آن هم خود آجندای ملی نه ظرفیت‌های آن که متوجه آن هستیم و باید آن را در نظر داشته باشیم.
تنها روی این افتخار نکنیم که این طرح افغانی است هر طرح دیگری که افغانی باشد و حمایت جهانی را نداشته باشد به جایی نخواهد رسید و ما افتخار می‌کنیم که این طرح افغانی مورد حمایت جهانی است.

سید مسعود/استاد دانشگاه
به آجندای ملی تبریک می‌گویم که از سال‌های پیش در پی ایجاد حکومت وحدت ملی در کشور برآمدند و سر انجام این طرح سکه و گفتند مه راست است.
حکومت‌های غیر معمول در افغانستان معمول و عادت شده است؛ از زمان امان‌الله خان تا امروز هر حکومتی که آمده است از مجرای قانونی خود حکومت نشده است و به این معنا است که دیالکتیک سیاسی در درون نظام برای ایجاد سنتیز حرکت نکرده است و عموماً سنتیزها نه به عنوان رو در رو قرار گفتن تیز و سنتیز بلکه به عنوان یک عامل بیرونی آمده و سنتیز را ایجاد کرده که شکننده است.
حکومت‌هایی را دیدیم که از مجراهای غیر قانونی آمدند و در کشور حکومت کردند و در نهایت به نتیجۀ بسیار بد رسیدند؛ فکر می‌کنم امروز از همه بدتر آمده است برای آنکه دایره‌یی را که ما داشتیم و باید بیرون می‌آمدیم و سنتیز ایجاد می‌کردیم متأسفانه نشد و عاملی بیرون آمدن و فشار آوردند و دو تا چیزی که ناهمگون است را یکجا کردند.
چگونه می‌شود تا دو میلیون تقلب حکومت ساخت و چطور امکان دارد که با دو برنامه نظامی را پیش برد من باور دارم که تا دوسال به گونۀ آرام پیش خواهیم رفت و بعد از دو سال شاهد امروز خواهیم بود.
من برای کنفرانس آجندای ملی پیشنهاد دارم که طرحی را برای هر دو طرف بدهند تا حتا در مذاکراتِ شان تغییراتی را ایجاد کند.
زمان ما را نا باور ساخته است و زمانی که من این جا صحبت می‌کنم شاید شماری روی سخنهای من نا باوری کنند و زمانی که از هر تیم کسی صحبت می‌کند باوری وجود ندارد؛ باورها شکسته است و برای ایجاد باورها باید طرح مشخصی را ایجاد کنیم و من از کنفرانس آجندای ملی می‌خواهم چنین طرحی را بسازند و به هر دو نامزد بفرستند.
فضل الرحمان اوریا/سخنگوی تیم اصلاحات و همگرایی
پروسۀ دولت وحدت ملی نهایت پیچیده و بغرنج است و یکی از نام‌های این گونه حکومت تقسیم قدرت سیاسی است و این در سیاست یک امر طبیعی و معمول است و به این معنا نیست که تنها دو تیم قدرت را به شکل انحصاری میان خود تقسیم می‌کنند؛ دروازه‌های این حکومت باز خواهد بود و سایر نیروها و شخصیت‌ها در این حکومت جایگاه شامخی خواهند داشت.
پیشنهاد برای کنفرانس آجندای ملی مبنی بر این که آجندای ملی در آینده چگونه جایگاه و نقشی را می‌تواند داشته باشد کمتر توجه شده است و این اپوزیسیون است که در آینده در داخل و بیرون از دولت نقش بسزایی را ایفا خواهد کرد.
آجندای ملی تأکید بیشتر روی اصلاحات دارد که که در نهادهای قضایی و اجرایی باید صورت گیرد اما به پارلمان توجهی نکرده است که در این نهاد چه اصلاحاتی باید صورت گیرد. ادامه دارد