در آستانۀ دومین سالروز رحلت استاد محمدجان شکوری بخارایی، آرامگاه این ابرمرد فرهنگ و ادب و ناجی زبان فارسی در تاجیکستان، روز سه شنبه در آرامگاه مشاهیر تاجیکستان رونمایی شد.
محمدجان شکوری که دو سال پیش در سن ۸۷ سالگی درگذشت از سال ۱۹۹۶ تا پایان عمرش عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تهران بود و در سال ۲۰۰۵ او به عنوان ‹چهره ماندگار› در ایران برگزیده شد.
طراحی آرامگاه این شخصیت فرهنگی را که با الهام از معماری خراسان بزرگ انجام گرفته، نوه استاد ‹آیت الله شکوری بخارایی› انجام داده و کارهای ساختمانی این بنا که از آن بوی خراسان بزرگ و بخارای شریف به مشام می رسد زیر نظر و با همت فرزند استاد ‹رستم شکوری بخارایی› و جمعی از شاگردانش و مساعدت مالی بیمارستان ایرانی ابن سینا به پایان رسیده است.
خانم دل افروز اکرامی از شعرای بنام فرهنگ و ادب تاجیکستان و همسر محمدجان شکوری گفت که این دانشمند فقید در برقراری روابط میان ایران و تاجیکستان نقش بارزی ایفا کرد.
وی در این مراسم که با حضور فرزندان و نوه ها، جمعی از فرهیختگان تاجیک و برخی از اعضای سفارت ایران برگزار شد، افزود: استاد محمدجان شکوری بخارایی، با تلاش وافر در حفظ زبان و ادب فارسی در تاجیکستان کوشیده و سالها به عنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی جمهوری اسلامی ایران خدمات شایانی کرد و مفتخر به عنوان چهره ماندگار در ایران اسلامی شده است.
وی گفت: ایشان علاوه بر آثار بسیار و ارزشمند مکتوب در قالب کتاب و مقاله شاگردان زیادی تربیت کرده اند، که در همه زمینه های فرهنگی و ادبی تاجیکستان و ایران کار و فعالیت داشته اند.
وی تصریح کرد: استاد شکوری، کتب شعرا و نویسندگان و علمای تاجیک را برای ایرانیان با همکاری رایزنی این کشور در دوشنبه به خط فارسی تهیه و برگردان و به کشور همزبان خود انتقال می داد و در کتب شعرا و ادبای ایرانی را نیز به خط سریلیک برای تاجیکان تهیه می کرد.
وی افزود: مرحوم شکوری از شخصیت‌های معروف و توانای تاجیک همیشه ترغیب گر رواج خط فارسی به جای خط سریلیک در تاجیکستان بود.
استاد محمدجان شکوری سال ۱۹۲۶ در بخارا در خاندان صدر ضیا متفکر و دانشمند بزرگ تاجیک چشم به جهان گشود و دو سال پیش در سن ۸۷ سالگی چشم از جهان فرو بست.
استاد شکوری بیش از ۵۰۰ مقاله در زمینه های مختلف علمی نوشت که اکثر آنها به زبانهای روسی در روسیه و فارسی در ایران و افغانستان و به خط سریلیک در تاجیکستان به طبع رسیدند.
او در کتابی با عنوان ‹خراسان است اینجا ‹، پس از ۸۰ سال سلطه شوروی و سانسور اندیشه های خودآگاهانه، برای اولین بار تاجیکستان را بخشی از سرزمین بزرگ خراسان خوانده است.
محمدجان شکوری یکی از پیشوایان جنبش هویت خواهی تاجیکستان در اواخر عهد شوروی بود که در سال ۱۹۸۹ به رسمی شدن زبان فارسی تاجیکی در این جمهوری سابق شوروی انجامید.