بخش نخست پروژۀ «خط لوله انتقال گاز تاپی» دیروز جمعه (۴ حوت) با حضور داشت رییس حکومت وحدت ملی، رییس جمهور ترکمنستان، نخست وزیر پاکستان و وزیر دولت در امور خارجه هند در ولایت هرات افتتاح شد.
محمد اشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی، در مراسم گشایش بخش نخست پروژۀ تاپی در افغانستان، گفت: پیام ما ایجاد همکار‌هایی منطقه‌یی است.
آقای غنی افزود که هرات در گذشته‌ها چهارراه اقتصادی بوده و دوباره به چهارراه اقتصادی تبدیل خواهد شد.
رییس حکومت وحدت ملی، با اشاره به مزیت‌ها و تأثیرات پروژه‌های اقتصادی در افغانستان به‌ویژه پروژۀ «تاپی» گفت: تاپی پیش از این‌که یک پروژه باشد، یک‌ «کریدور» (دهلیز) اقتصادی متصل کنندۀ کشورهای منطقه است.
آقای غنی با تأکید افزود که افغانستان در رابطه به عملی شدن کار پروژۀ تاپی هیچ‌ کوتاهی نخواهد کرد و همۀ مردم افغانستان خود را برای عملی کردن و تأمین امنیت آن دخیل می‌دانند و تلاش همۀ جانبه خود به‌خرچ خواهند داد. او هم‌چنان افزود که سیاست افغانستان اقتصاد محور است.
آقای غنی با بیان این‌که با «کریدور اقتصادی تاپی» پروژۀ فایبری نوری، انتقال برق ۵۰۰ کیلوولت «تاپ» و خط آهن آقینه و تورغندی نیز از برنامه‌های اقتصاد محور افغانستان است، گفت: مردم افغانستان رنج‌های زیاد و زحمات زیادی را متحمل شده‌اند، اما مردم ما آینده نگر هستند.
آقای غنی تصریح کرد که ما با هیچ‌ کشوری دشمنی نداریم و اما منافع ملی خود را همیشه اهمیت می‌دهیم و تلاش می‌کنیم که محور همکاری‌های منطقه‌یی باشیم.
آقای غنی با ابراز تشکر از کشورهای همکار در پروژ‌ه‌های منطقه‌یی به‌ویژه «تاپی» افزود: امید می‌ورد که این پروژه بتواند تحولات خوبی در همکاری‌های منطقه‌یی و اقتصادی در منطقه داشته باشد.
آقای غنی خطاب به شهروندان افزود که پروژۀ تاپی تغییرات زیاد در زنده‌گی‌ مردم رونما خواهد کرد، این پروژۀ برق‌ را به‌ خانه‌های تاریک افغانستان، پاکستان و هند می‌آورد.
هم‌‌چنان، در این مراسم، ام جی اکبر، وزیر دولت در امور خارجۀ هند، گفت: پروژه تاپی همان راه ابریشم قدیمی‌ست که با یک رویکرد تازۀ «فایبریتیک» زنده‌ می‌شود که در پهلوی انتقال گاز، برق و شبکه فایبری نوری را نیز انتقال می‌دهد.
او گفت: پروژۀ تاپی خط تعریف شدۀ اقتصادی در قرن ۲۱ است که می‌تواند در همکاری‌های منطقه‌یی از جایگاه ویژه‌یی برخودار باشد. به گفتۀ او، افغانستان قلب آسیا است و تلاش‌ها و مقامت مردم این کشور قابل قدر است.
او افزود که کشورهای عضو پروژۀ تاپی باید متعهد برای مبارزه جدی با تروریسم و محقق شدن این پروژه باشند، چون هر فرد و خانواده و هر قلب خواهان صلح و امنیت‌اند، صلح بدون امنیت و امنیت بدون صلح ممکن نیست.
او گفت: به انتقال‌های گاز فرا مرزی‌، برق و شبکه فایبر نوری باید توجه شود، چون عصر امروز عصر ارتباطات اقتصادی است.
هم‌چنان، شاه عباس حاقانی، نخست وزیر پاکستان در این مراسم، پروژۀ تاپی را یکی از برنامه‌های مهم اقتصاد منطقه‌یی دانسته افزود که پاکستان می تواند ده درصد کاستی‌های گاز خود را از طریق پروژۀ تاپی تأمین کند.
نخست وزیر پاکستان گفت که پاکستان متعهد به همکاری همه جانبه به پروژۀ تاپی دارد و تلاش می‌کند تا این پروژۀ بتواند گام نخست در همکاری‌های اقتصادی منطقه‌یی و مبارزه با تروریسم را ایفا کند.
هم‌چنان، قربان‌ علی بردی‌ محمدوف، رییس جمهور ترکمنستان نیز در این نشست، پروژۀ تاپی را یکی از پروژه‌های بزرگ اقتصادی در منطقه دانسته افزود که این پروژه می‌تواند سبب افزایش همکاری‌های منطقه‌یی شود.
در این مراسم علاوه بر افتتاح بخش نخست پروژۀ تاپی در افغانستان، پروژه‌ برق (تاپ) ۵۰۰ کیلوولت ترکمنستان که از مسیر افغانستان به پاکستان، فایبر نوری و خط آهن تورغندی- هرات گشایش یافت.
مراسم ختم پروژۀ تاپی در ترکمنستان
هم‌چنان، دیروز جمعه پروژۀ خط لوله انتقال گاز تاپی در کشور ترکمنستان پایان یافت، محمد اشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی که در مراسم اختتام پروژۀ تاپی در کشور ترکمنستان صحبت می‌کرد، گفت: افغانستان سیاست وصل دارد نه جدایی و امروز با گذشت بیش از یک قرن جدایی، آسیای جنوبی به آسیای مرکزی از طریق افغانستان وصل می‌گردد.
آقای غنی افزود که از نیت، اراده و مدیریت رییس جمهور ترکمنستان و همکاران‌شان در رابطه به پیشرفت کار تاپی که شبانه روز تلاش ورزیدند، قدردانی می کنیم و از این‌که پروژۀ تاپی به کریدور (دهلیز) و یک بستۀ بزرگ پروژه‌ها بدل گردید، تشکر می‌کنم، این یک پروژه نیست، بلکه یک کریدور انکشافی است.»
به گفتۀ او، «تاپی نشاندهنده آن است که «ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند» و سایر کشورها روی اقتصاد به حیث یک بحث عمده می‌نگرند، امید است نسل آینده به این باور برسند که ما تهداب یک دیدگاه بزرگ را گذاشتیم و این دیدگاه می‌تواند با فقر، افراطیت و بیکاری غالب شود.»
شاهد خان عباسی، نخست وزیر پاکستان در این مراسم گفت که کشورش برای تامین امنیت این پروژه در خاک پاکستان آمادگی کامل دارد.
او گفت که این یک دست‌آورد مهم برای چهار کشور است که روی اقتصاد کشورهای عضو تاثیر مثبت می‌گذارد.
وزیر دولت در امور خارجه‌ی هندوستان نیز افزود که کشورش برای پروژه‌ی تاپی«آرزوی موفقیت» دارد.
او گفت این پروژه سبب رشد اقتصادی، سعادت و رفاه‌ مردمان چهار کشور عضو تاپی می‌شود.
خط لوله انتقال گاز تاپی که از منطقه دولت آباد ترکمنستان شروع می‌ شود، بعد از ۱۴۷ کیلومتر در خاک این کشور به طول ۷۳۵ کیلومتر از طریق ولایات هرات، فراه، هلمند و قندهار تا پاکستان امتداد می‌ یابد. این پروژه پس از ٨٠٠ کیلومتر در خاک پاکستان، از طریق کویته به ایالت پنجاب این کشور و سپس در منطقه فاضیلکای هندوستان به پایان برسد.
بعد از سقوط گروه طالبان در سال ۲۰۰۱، نه سال بعد در دسامبر سال ۲۰۱۰ اولین موافقتنامه موسوم به «تاپی»(TAPI: Turkmenistan, Afghanistan, Pakistan, India)، در عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان به امضا رسید. این بزرگترین طرح منطقه‌یی اقتصادی خوانده شد که دولت حامدکرزی، رییس جمهور سابق در آن مشارکت داشت.
بحث روی تاپی اولین‌بار در سال‌ ۱۹۹۰ صورت گرفت. در سال ۱۹۹۵ این پروژه توسط ترکمنستان و پاکستان امضا شد. در سال ۱۹۹۸ با طالبان توافقنامه امضا شد؛ اما بعدا ناکام شد. در سال ۲۰۰۲ موافقنامه درباره تاپی بین افغانستان، ترکمنستان و پاکستان آغاز شد. در سال ۲۰۰۳ هند با حمایت بانک انکشاف آسیایی وارد مذاکره شد و از هندوستان خواسته شد تا در این پروژه اشتراک کند. در سال ۲۰۰۸ هندوستان رسمی شامل تاپی شد. در سال ۲۰۱۰ یک توافقنامه توسط ریس‌جمهور افغانستان حامد کرزی، ریس‌جمهور پاکستان آصف علی زرداری، ریس‌جمهوری ترکمنستان و وزیر پترولیم هندوستان امضا شد. در سال ۲۰۱۲ شورای ملی افغانستان این پروژه را تصویب کرد. در ماه جولای سال ۲۰۱۳ توافقنامه خرید و فروش بین چهار کشور (افغانستان، ترکمنستان، هندوستان و پاکستان ) به امضا رسید. در ماه نومبر سال ۲۰۱۳ قرارداد خدمات مشورتی مالی پروژه امضا شد. در سال ۲۰۱۴ قرارداد ابتدایی بین چهار کشور امضا شد. در ماه دسمبر سال ۲۰۱۵ کار عملی این پروژه توسط محمد اشرف غنی، ریس جمهور افغانستان و سران سه کشور دیگر آغاز شد.