احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ 28 میزان 1393 - ۲۷ میزان ۱۳۹۳
سرتاج عزیز مشاور امنیت ملی پاکستان یک روز پس از سفر طیب رجب اردوغان نخست وزیر ترکیه به کابل آمد و با سران دولت وحدت ملی دیدار و گفتگو کرد. سفر اردوغان بدون شک یکی از سفرهای پُرارزش میتواند باشد که پس از بیشتر از چهار دهه یک مقام ترکی به کابل میآید، هرچند ترکیه ظرف سیزده سال گذشته از حامیان اصلی دولت افغانستان بوده و در چهارچوب نیروهای ناتو در مبارزه با تروریسم در کنار مردم افغانستان قرار داشته است. از جانب دیگر، در ساخت و سازهای ارتش افغانستان نیز نقش ترکیه کماکان مشهود بوده و این کشور در عرصه آموزش و تشکیل ارتش افغانستان کمکهای زیادی را انجام داده است.
ترکیه از کشورهای مسلمان عضو پیمان اتلانتیک شمالی ناتو است و سهم آن در تعاملات افغانستان در منطقه همواره مورد توجه بوده است. سفر آقای اردوغان به کابل به عنوان تکانۀ جدید در مناسبات دو کشور باید پنداشته شود. ترکیه پیش از این تلاشهایی را برای انجام گفتگوهای صلح با طالبان به خرچ داده است و گمان میرود که پس از این نیز تمایل داشته باشد که در این راستا کمکهای بیشتری را با دولت وحدت ملی انجام دهد. اما مهمتر از اینها، نقش ترکیه در تحولات آینده افغانستان خواهد بود.
بسیاری از آگاهان سیاسی باور دارند که ترکیه پس از این به عنوان کانال ارتباطی میان افغانستان و جامعه جهانی میتواند در تعیین جایگاه این کشور نقش موثرداشته باشد. فراموش نباید کرد که در سالهای پایانی حکومت آقای کرزی افغانستان وارد فاز بحران در مناسبات خود با جامعه جهانی شده بود و از این رهگذر آسیبهای جدی را نیز متحمل شد. کشوری که هنوز به کمکهای مالی و تسلیحاتی متحدان بین المللی خود نیاز داشت به یکباره ساز مخالفت سر داد و نه تنها حاضر به امضای قرار داد امنیتی با امریکا و ناتو نشد، بل، با هُشدارهای پیهم تلاش داشت که همۀ روابط را به حالت تعلیق قرار دهد. به همین دلیل دیدیم که پایان ماموریت آقای کرزی یاد آور سالهای بحران آغاز آن بود.
افغانستان تا زمانی که بتواند مشکلات ناشی از تروریسم و بنیادگرایی را با امکانات خودی حل و فصل کند، همچنان نیازمند همکاریهای دوامدار جامعه جهانی خواهد بود و این ضرورت زمانی میتواند رفع شود که دولت افغانستان توانایی خود را در مدیریت کلان کشور و سیاستگذاریهای ملی و منطقهیی به خوبی نشان دهد. حکومت پیشین متأسفانه در دام خودکامهگیهای شخصی و فردی چنان فرو رفته بود که به سختی میتوانست میان ارزشها و منافع ملی با منافع گروهی و فردی تفاوت بگذارد. به همین دلیل میدیدیم که گاهی پاکستان به کشور دوست تبدیل میشد که باید در برابر امریکا از آن حمایت صورت گیرد و گاهی به کشوری دشمن که باید همراه با نیروهای ناتو با آن وارد جنگ شد. سفر سرتاج عزیز مشاور امنیت ملی پاکستان که یکی از سیاستگذاران اصلی پالیسیهای منطقهیی و بین المللی این کشور به شمار میرود در آغازین روزهای کار حکومت وحدت ملی میتواند پُر اهمیت تلقی شود. افغانستان باید با سیاست روشن نشان دهد که خواهان جدی رفع مشکل امنیتی است و این مشکل بدون همکاری کشور پاکستان به دست نمیآید. مهمترین نکته در رابطه به پاکستان بدون شک تعیین تکلیف برای هر دو سمت است. پاکستان باید بداند که در جو تروریسم و بنیادگرایی نمیتواند کشوری مقتدر و پیشرفته باقی بماند و بی ثباتی افغانستان هرگز به سود آن کشور نیست. پیام روشن دولتمردان کابل این بار به مقام سیاستهای امنیتی و منطقهیی پاکستان متفاوت از گذشته بود. هرچند هنوز لایههای نازک این پیام به خوبی باز نشده ولی دیدار او با رییس جمهوری و رییس اجراییه به خوبی نشان داد که افغانستان ظرفیت گفتگو و حل مناقشات را دارد و اگر جانب پاکستان به گونه عقلانی بخواهد به حل اختلافات نایل شود کابل این دریچه را باز گذاشته است. افغانستان باید با سیاست روشن و حساب شده اختلافات خود با پاکستان را به نقطه پایان برساند و چارهیی نیست به جز این که از راه عقلانی و بر اساس منافع مشترک دو کشور مناسبات خود را باز تعریف کرد. از جانب دیگر افغانستان زمانی به سیاست روشن و دقیق با کشورهای همسایه و به ویژه پاکستان دست پیدا میکند که این سیاست بر اساس منافع ملی کشور گرفته شود و نه علایق فردی و گروهی برخی افراد و شخصیتها. در گذشته متأسفانه بیشتر مشکلات میان افغانستان و پاکستان از مجاری فردی هدایت میشد و به همین دلیل همواره بدون پرداختن به اعم مسایل و بنیادها تلاش صورت میگرفت که قضایا مظلوم نمایی شود. آقای کرزی فراموش کرده بود که سیاست جای عاطفه و احساسات نیست و باید با عقل و خرد به جنگ مشکلات رفت. بدون اذعان به موجودیت مشکلات میان دو کشور نمیتوان به حل آنها پرداخت و از مهمترین وظایف دولت وحدت ملی این است که چالشها و مشکلات با پاکستان را به رسمیت بشناسد و آنها را دسته بندی کند. حداقل این امیدواری وجود دارد که سرتاج عزیز با پیام روشن کابل را ترک کرد و حالا دیده شود که گامهای بعدی این کشور در رفع اختلافات و همکاری با افغانستان در عرصه امنیت و مبارزه با تروریسم دستخوش چه تغییراتی خواهد شد.
Comments are closed.