گزارشگر:ناجیه نوری / 28 میزان 1393 - ۲۷ میزان ۱۳۹۳
سیاستهای پاکستان و ترکیه برای تأمین منافعشان تفاوت چندانی ندارد، زیرا حمایت ترکیه از گروه داعش در عراق، مانند سیاستهای پاکستان در قبال افغانستان است.
شماری از آگاهان نظامی سیاسی با تاکید براین مطلب میگویند، ترکیه یک کشور پیشرفتۀ اسلامی وعضو ناتو است و میخواهد در مسایل کلان منطقه شریک باشد؛ درحالیکه پاکستان در سطح منطقه به خاطر تأمین منافع خود یک سلسله برنامههای خاص در خصوص افغانستان دارد.
رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه شنبۀ هفته جاری و سرتاج عزیز مشاور امنیتملی نخست وزیر پاکستان روز گذشته به کابل سفر کرده و با داکتر اشرف غنی احمدزی و داکتر عبدالله عبدالله دیدار کردند.
هدف از سفر این مقامهای بلند پایۀ کشورهای ترکیه و پاکستان، ادامه همکاری میان این کشورها و کمک برای از سرگیری مذاکرات حکومت افغانستان با گروه طالبان عنوان شده است.
اما آگاهان سیاسی هدف از دیدار این دومقام بلندپایه از افغانستان را نگرانی این کشورها مبنی برتامین منافع شان در حکومت جدید افغانستان عنوان میکنند.
به باور آنان، این دو کشور در زمان مبارزات انتخاباتی افغانستان سرمایهگذاریهای زیادی کردند؛ بنابراین اکنون نگران هدر رفتن سرمایههای شان هستند و روی همین علت به افغانستان آمدند تا مطمین شوند که حکومت جدید حامی منافعشان است.
عزیز رفیعی رییس مجتمع جامعه مدنی میگوید، کشورهایی که در زمان برگزاری انتخابات افغانستان بسیار فعال بودند و سرمایهگذاری کردند، با در نظر داشت وضعیت فعلی احساس خطر نسبت به سرمایهگذاریهایشان میکنند.
او گفت، روی همین علت دید و بازدیدشان با رییسجمهور و سایر مقامات بسیار جدی است؛ اما ما امیدوار استیم که این جدی بودن مشکلاتی را به میان نیاورد.
به باور رفیعی، از نقطه نظر استراتیژیک سفر سرتاج عزیز با اهمیتتر است، زیرا پاکستان کشوری است که به صورت بسیار گسترده در سیاستهای افغانستان دخیل است و برای آوردن صلح و ثبات به افغانستان اگر بخواهد میتواند بسیار مفید واقع شود.
وی تاکید کرد، اما ترکها هم به خاطر منافع درازمدتشان درمنطقه و رهبری جهان اسلام و سهمشان به عنوان یک کشور اسلامی متفاوت از ایران و عربستان سعودی در افغانستان با ارزش است.
جاوید کوهستانی آگاه مسایل سیاسی نظامی میگوید، حمایت ترکیه از گروه داعش در عراق مانند سیاستگذاری پاکستان در افغانستان است؛ بنابراین سیاستگذاری هردو کشور هم پاکستان وهم ترکیه، برای تامین منافع شان در افغانستان تفاوت چندانی ندارد.
وی تاکید کرد، فقط با این تفاوت که ترکیه یک کشور پیشرفتۀ اسلامی و عضو ناتو است و میخواهد در مسایل کلان منطقه شریک باشد و رهبری آینده جهان اسلام را برعهده داشته باشد؛ درحالیکه پاکستان کشوری است که در سطح منطقه به خاطر تامین منافع آینده خود یک سلسله برنامههای خاص در خصوص افغانستان دارد.
به گفتۀ کوهستانی، با آمدن دوستم در حرم قدرت، ترکیه تلاشهای مجددی را آغاز کرد تا جای پای در افغانستان پیدا کند و برای تامین نفوذ خود به کشورهای آسیا میانه از طریق افغانستان وارد میدان شود.
به باور این آگاه سیاسی، افغانستان درحال حاضر سخت نیازمند کمکهای کشورهای خارجی است و چون ترکیه علاقمند سرمایهگذاری در افغانستان است و از نظر بازارهم بیشترین شرکتهای ترکیه در افغانستان فعالیت دارد؛ بنابراین ترکیه از طریق سرمایهگذاری میتواند برای افغانستان مفید واقع شود.
او افزود، پاکستان هم که بستر شورگری در افغانستان را همواره گرم نگهداشته است، اگر صادقانه عمل کند، میتواند در آوردن صلح در افغانستان کمک کند.
وی اضافه کرد، اما من هیچ باور ندارم که داکتر اشرف غنی با سیاست ناسونالیزم که داشته و با توجه به اینکه غلجاییها در دو طرف خط دیورند حضور دارند و بیشترین شبکههای هراسافکنی را درافغانستان و پاکستان تشکیل میدهند، بتواند کدام امتیازی را از پاکستان به دست بیاورد.
جنرال عبدالهادی خالد آگاه مسایل نظامی میگوید، سرتاج عزیز از اردوی پاکستان نمایندهگی میکند؛ بنابراین اگر دولت افغانستان پاسخهای قناعتبخش به او داده بتواند، شاید او راضی شود که طالبان را وارد میز مذاکره کند.
وی تاکید کرد، همین طور بلمقابل حکومت پاکستان با روی کارآمدن حکومت وحدت ملی در افغانستان شانس تازۀ دارد و اگر از این شانس به خوبی بتواند استفاده کند، هم برای پاکستان و هم افغانستان موثر خواهد بود.
به گفتۀ جنرال خالد، ترکیه یک کشور صاحب نفوذ در منطقه و عضو ناتو است؛ بنابراین روابط با ترکیه هم میتواند موثر واقع شود؛ مگر مشروط بر اینکه توانایی استفاده از این رابطه وجود داشته باشد.
به باور این آگاه نظامی، پاکستان همسایه افغانستان است و یقیناً اگر روابط حسنه و صادقانه وجود داشته باشد، بهتر از ترکیه است، اما چون صداقت وجود ندارد؛ بنابراین ترکیه برای حل معضلات افغانستان میتواند بسیار موثر باشد.
سرتاج عزیز مشاور امنیت ملی نخست وزیر پاکستان در سفرش به افغانستان وعده سپرد که برای از بین بردن هراسافگنی افغانستان را کمک خواهد کرد و برای مذاکره با طالبان حکومت افغانستان را همکاری خواهد کرد.
در همین حال، رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه درسفر یک روزهاش به افغانستان از روند سه جانبه استانبول میان افغانستان، پاکستان و ترکیه یاد کرده و گفته که باید این روند دوباره از سر گرفته شود؛ زیرا هر گونه مشکل که بین افغانستان و پاکستان باشد، نمی خواهیم آینده را به مخاطره اندازد.
Comments are closed.