چهارمین اجلاس منطقه‌یی ‹فرایند استانبول برای افغانستان› که کمتر از دو روز دیگر در پکن برگزار می‌شود، فرصت جدیدی برای تعریف منافع مشترک پکن و کابل است .
توافق موسوم به ‹فرایند استانبول› در سال ۲۰۱۱ با حضور ۱۴ کشور عضو منطقه، ۱۶ کشور عضو خارج از منطقه و ۱۲ سازمان بین‌المللی تشکیل شد .
بر اساس این توافق تمام کشورهای عضو می‌بایست، تلاش خود را در راستای امنیت و ثبات بیشتر برای افغانستان بکار بگیرند.
تاکنون سه نشست در این راستا برگزار شده که دو نشست به میزبانی ترکیه (استانبول و انقره) و یک نشست به میزبانی تاجیکستان بوده است.
گفته می‌شود، محور نشست در پکن نیز در راستای همان اهداف یاد شده باشد اما براساس اظهار نظرهای کارشناسان اقتصادی، چین علاوه بر میزبانی نشست دور چهارم، به دنبال اهداف دیگری است.
به عقیده آنان، استراتژی چین در قبال افغانستان، بیشتر بر پایه نفوذ اقتصادی و بازرگانی استوار است و چین درصدد آن است تا با فرصت پیش آمده، دامنۀ این همکاری‌ها را گسترش بیشتری دهد.
توسعه همکاری در زمینه‌های تجاری، صنعتی، انرژی، بهره‌برداری از منابع نفت و گاز، احداث خطوط آهن، راهسازی و … از مواردی است که چین همواره به آن توجه داشته است.
به همین خاطر است که کارشناسان معتقدند، نشست پیش رو بیش از آن‌که برای افغانستان مهم باشد برای چین دارای اهمیت است.
کارشناسان و مقامهای افغانی هم سفر رییس‌جمهور افغانستان را به چین و نقش مهم این کشور در تامین صلح و ثبات در افغانستان را مهم ارزیابی می‌کنند و معتقدند که ممکن است با خروج بخش اعظم نیروهای بین المللی تا پایان سال جاری میلادی از افغانستان، کمک‌های این کشورها به کابل نیز کاهش یابد از این رو حضور چین در افغانستان مهم به نظر می‌رسد.
چین که امروز از آن به عنوان دومین قطب بزرگ اقتصاد نام برده می‌شود، نیک می‌داند که افغانستان با توجه به روی کارآمدن دولت جدیدش می‌تواند بازار خوبی برای این کشور در آینده باشد و میزبانی این نشست فرصت خوبی را برای پکن فراهم می‌آورد که این کشور بتواند در این بخش از قاره آسیا فعال‌تر ظاهر شود.
روابط دو کشور چین و افغانستان طی سال‌های گذشته از شرایط خوبی برخوردار بود و تجار چینی به خوبی توانستند بخشی از بازار پرمصرف افغانستان را در اختیار خود بگیرند.
برای افغانستان هم چین کشوری است که می‌تواند به او تکیه کند، چرا که چین عضو سازمان شانگهای است و به لحاظ سیاسی هم جایگاه این کشور برای دولتمردان جدید افغانستان قابل تأمل است.
براساس آمارهای ارایه شده از سوی گمرک چین، همکاری‌های تجاری این کشور با افغانستان در ۱۰ سال گذشته ۱۰ برابر افزایش یافته و این نشان از اهمیتی است چین برای خود در کشور افغانستان قایل است.
چین در طی سالیان گذشته همیشه روابط خوبی با افغانستان داشت و اراده دو دولت همواره بر حفظ تحکیم این روابط بود.
البته چین در دوره حاکمیت طالبان، روابط منفعالانه را در قبال افغانستان در پیش گرفت که تا قطع رابطه هم پیش رفت.
پایان حاکمیت طالبان در افغانستان و شکست این گروه در این کشور برای چین یک رخداد مهم بود زیرا چین همانگونه که از تولید مواد مخدر در افغانستان نگران بود، از آشوب گروه هایی در ایالت «سین کیانگ» که گرایش طالبانی داشتند، نیز رنج می برد.
بنابر این دولت چین در ۱۲ سال گذشته همیشه تلاش کرده است که روابط نزدیکی با افغانستان داشته باشد و همکاری اقتصادی و سیاسی خود را با این کشور افزایش دهد.
در اختیار داشتن پروژهای بزرگی چون احداث راه آهن و استخراج معدن مس افغانستان توسط چینی ها خود گواهی بر این گفته ها است.
چین در سال های اخیر به یک سرمایه گذار مهم در افغانستان مبدل شده است ؛ به گونه‌یی که در سال ۲۰۰۷، یک شرکت وابسته به ذوب آهن چین امتیاز مزایده ۳ میلیارد دالری برای استخراج معدن مس عینک را در ولایت لوگر افغانستان به دست آورد.
دو سال پیش هم شرکت ملی نفت چین امتیاز حفاری و استخراج نفت و گاز طبیعی در ولایت های سرپل و فاریاب را کسب کرد.
به عقیده کارشناسان مسایل اقتصادی، گسترش روابط اقتصادی افغانستان با چین بدون شک می‌تواند منافع زیادی را برای افغانستان در پی داشته باشد.
به گفتۀ آنان، جلب سرمایه‌های چینی در بخش‌های زراعت، معادن و زیربنایی افغانستان نیز تحت شرایط معین که حاوی منافع هر دو کشور باشد، برای افغانستان کاملاً حیاتی است.
علاقه چین به داشتن ارتباط ترانزیتی از طریق افغانستان هم کم نیست. این کشور دوست دارد از راه پاکستان و افغانستان به ایران و خاورمیانه وصل شود و البته نباید از این موضوع که افغانستان می‌تواند از این فرصت بهره‌مند شود، غافل بود.
بنابراین داشتن چنین همکاری‌هایی، امیدهای زیادی در تعاملات فی مابین دو کشور ایجاد کرده و به نظر می‌رسد چشم انداز این روابط برای دو کشور خوب باشد.
بنابراین تردیدی نیست که دو کشور همسایه بتوانند در آینده نه چندان دور، منافع مشترک زیادی را برای هم تعریف کنند و نشست ‹فرایند استانبول› می‌تواند بهترین فرصت برای تحقق این مهم باشد.
چهارمین اجلاس موسوم به ‹فرآیند استانبول› با موضوع افغانستان در تاریخ ۳۱ اکتبر در شهر پکن برگزار خواهد شد.
قرار است ضرار احمد مقبل عثمانی، سرپرست وزارت خارجه افغانستان ریاست هیأت اعزامی افغانستان به این اجلاس را به عهده داشته باشد.
ریاست چهارمین اجلاس وزرای امور خارجه فرآیند استانبول بر عهده عثمانی و وانگ یی همتای چینی وی خواهد بود. در این اجلاس وزرای امور خارجه و نماینده‌گان بلندپایه کشورهای همسایه افغانستان و دیگر کشورهای منطقه حضور پیدا خواهند کرد.