نقش منفعل افغانستان در مجمع سـازمان ملل

گزارشگر:احمد عمران - ۰۷ میزان ۱۳۹۱

برگزاری اجلاس مجمع سازمان ملل متحد در نیویارک با شرکت نزدیک به یک‌صدوبیست تن از رهبران کشورهای جهان در هفتۀ گذشته مهم‌ترین اتفاقی بود که جهان را به خود مشغول کرد. سخنرانی‌هایی که در این اجلاس از سوی روسای جمهور کشورهای مختلف صورت گرفت، ابعاد مشکلات جهانی را در عرصه‌های گوناگون و از جمله امنیت، اقتصاد، فناوری و ارزش‌های حقوق بشری به تصویر کشید. این اجلاس نشان داد که با وجود تفاوت‌های زیادی که می‌تواند در نوع نگاه کشورهای جهان نسبت به مسایل جهانی وجود داشته باشد، ولی دغدغه‌های مشترکی در زمینه صلح و امنیت، همه‌گی را به هم پیوند می‌زند.
از سوی دیگر، اجلاس مجمع سازمان ملل نشان داد که رهبران کشورهای مختلف با توجه به مشکلات و اولویت‌های خودشان، سعی در ایجاد توافق بین‌المللی در رابطه با مسایل حاد جهانی دارند. یک نگاه اجمالی به چند سخنرانیِ مهم در این اجلاس، می‌تواند این رویکرد ملی را به مسایل بین‌المللی بازتاب دهد.
باراک اوباما رییس‌جمهوری ایالات متحده امریکا که در آستانۀ انتخابات ریاست‌جمهوری آن کشور قرار دارد، سخنرانی خود را به گونۀ سازماندهی کرده بود که مخاطبان او در کشورش و جهان، پیام او را دریابند. او به مساله توهین به مقدسات مسلمانان که در هفته‌های اخیر به معضلی جهانی تبدل شد، اشاره کرد و آن را به شدت نکوهید؛ ولی در عین حال به ارزش‌های پذیرفته شده در امریکا تاکید ورزید و گفت انتشار فیلم اهانت به پیامبر اسلام، بازتاب‌دهنده نظر دولت امریکا نیست. آقای اوباما به تلاش‌های کشورش در راه اعاده صلح و امنیت در خاورمیانه و آسیای مرکزی توجه نشان داد و این تلاش‌ها را برای رسیدنِ جهان به همگرایی در میان ملل مختلف ارزشمند خواند.
محمود عباس، رییس‌جمهور تشکیلات خودگردان فلسطین، به مشکلات مردمش پرداخت و از این منظر تلاش کرد که جایگاهی برای خود در سازمان ملل دست‌وپا کند. کل تلاش آقای عباس معطوف به این شد که مجمع سازمان ملل را قانع کند که عضویت فلسطین را به عنوان عضو ناظر در سازمان ملل بپذیرد؛ تلاش‌هایی که پیش از این به ناکامی انجامیده، ولی رهبر فلسطینیان در هر فرصت ممکن از این حق مشروع مردمش دفاع می‌کند. او ضمناً به تجاوزهای اسراییل پرداخت و تاکید کرد که اسراییل مانع اصلی در راه رسیدن به صلح در خاورمیانه و ایجاد دولت فلسطینی است.
محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری ایران از منظری دیگر به صلح جهانی نگاه کرد و خواهان تغییرات اساسی در ساختار سازمان ملل متحد شد. به گفتۀ آقای احمدی‌نژاد، چیدمان فعلی سازمان ملل به نفع قدرت‌های بزرگ مصادره شده و به همین دلیل، امنیت جهانی همواره در مخاطره قرار دارد. آقای احمدی‌نژاد از برنامه هسته‌یی کشورش دفاع کرد و آن را صلح‌جویانه خواند.
ولی برخلاف دیدگاه‍‌های آقای احمدی‌نژاد، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، سخنرانیِ خود را کاملاً در انتقاد از ایران و برنامه هسته‌یی آن کشور متمرکز کرد و آن را تهدیدی بزرگ برای صلح جهانی خواند. آقای نتانیاهو خواهان اقدامات جدی جهانی در راستای متوقف کردن برنامه هسته‌یی ایران شد.
بشار اسد رییس‌جمهوری سوریه که این روزها به‌شدت درگیر جنگ‌های داخلی در کشوراست، بحران سوریه را برنامۀ از قبل تدارک دیده شده برای بی‌ثباتی منطقه توصیف کرد و گفت که کشورهای مشخصی تلاش دارند که سوریه را دچار یک بحران داخلی کنند.
در این اجلاس، حامد کرزی رییس‌جمهوری افغانستان نیز سخنرانی کرد. اما این سخنرانی به‌جای این‌که به اولویت‌ها و مشکلاتی که کشور و مردم با آن روبه‌رو اند بپردازد، مشتی از کلی‌گویی‌هایی بود که هیچ‌گونه خط فکریِ منطقی و استدلالی را دنبال نمی‌کرد. آقای کرزی برخلاف دیگر رهبران جهان، هیچ پیام مشخصی به مجمع سازمان ملل برای حل معضلات کشور ارایه نکرد و از این فرصت مهم تاریخی، نتوانست به نفع مردم و کشور استفاده ببرد. افغانستان در حال حاضر با چند مشکل اساسی روبه‌رو است و انتظار می‌رفت که در سخنرانی رییس‌جمهوری به این مشکلات به گونۀ دقیق پرداخته شود.
مشکل نخست، مشکل امنیت در افغانستان است. مشکل امنیت در کشور دغدغه همه‌گانی است و به هیچ صورت، مساله‌یی ساده و پیش پا افتاده به نظر نمی‌رسد. امنیت افغانستان، مولفه‌های مشخصی دارد که باید به صورت مفصل در مجمع سازمان ملل به آن‌ها اشاره می‌شد. دخالت‌های کشورهای بیرونی و به ویژه پاکستان در این خصوص، حرفی پوشیده و قابل اغماض نیست و رییس‌جمهوری کشور باید از سازمان ملل و شورای امنیتِ آن می‌خواست که به صورت جدی به این مشکل توجه صورت گیرد.
اما آقای کرزی به جای پرداختن به این مساله حیاتی، در حاشیه اجلاس مجمع سازمان ملل با آصف علی زرداری همتای پاکستانیِ خود دیدار کرد و خواهان امضای توافق‌نامه راهبردی با این کشور شد؛ کشوری که عملاً در پی بی‌ثباتی، ناامنی و سلطه بر افغانستان است و حداقل در ده‌سال گذشته به عنوان مهم‌ترین مانع تحققِ صلح در افغانستان عمل کرده است. آقای کرزی می‌خواهد با کشوری پیمان راهبردی امضا کند که همین حالا به تروریستان ضد دولت پناه داده و از آن‌ها حمایت‌های مالی و تسلیحاتی می‌کند. چرا آقای کرزی نخواست که مشکل افغانستان با پاکستان را که دیگر به زخم ناسور تبدیل شده، در سازمان ملل مطرح کند و از کشورهای جهان بخواهد که جلو تجاوزگری‌های این کشور را بگیرند؟
شاید آقای کرزی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری (انتخاباتی که معلوم نیست بر اساس خواست‌های ایشان در کشور برگزار شود یا خیر) نمی‌خواهد که مناسبات خود را با یکی از کشورهای منطقه که حامی تروریسم است، به مخاطره اندازد. شاید آقای کرزی برای آینده سیاسی خود به حمایت‌های این کشور نیاز دارد و به همین دلیل، خواهان امضای توافق‌نامه راهبردی با آن شده است.
از جانب دیگر، هیات افغانستان در دیدار با بانکی مون، سرمنشی سازمان ملل، از این سازمان تقاضا کرد که نام سران طالبان و جنایتکاران را از فهرست سیاه آن سازمان حذف کند تا بر اساس توهمات آقایان، زمینه صلح و آشتی ملی در کشور فراهم شود. این تقاضا در زمانی صورت می‌گیرد که گروه طالبان و دیگر خشونت‌طلبان، با قساوت تمام در حال کشتار غیرنظامیان در کشور اند و حتا یک گام از خواست‌های اصلی و اولیه خود به عقب نگذاشته‌اند.
موضوع دیگری که آقای کرزی می‌توانست در سخنرانی خود به آن به‌صورت مشروع بپردازد، موضوع خروج نیروهای خارجی از کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی بود؛ موضوعی که از حالا به نگرانی‌های عمده در میان مردم دامن زده است. آقای کرزی می‌توانست حساسیت خروج سربازان ناتو را در سال ۲۰۱۴، با توجه به عدم توانایی نیروهای کشور، گوشزد کند و جامعه جهانی را برانگیزد که برای تجهیز و ارتقای کیفیت نیروهای داخلی، اقدام‌های جدی و فوری را روی دست گیرند.
مساله دیگر که می‌توانست در سخنرانی آقای کرزی جایگاهی ویژه بیابد، مساله حکومتداری خوب در کشور بود؛ همان مساله‌یی که تا امروز به عنوان چالش اصلی بر سر راه تحقق نظام پاسخگو در کشور سد شده و عملاً نظام را فلج کرده است. آقای کرزی به این مساله توجه نشان نداد، چون فکر می‌کند که بهترین نظام جهان را در افغانستان محقق کرده است.
موضوع‌های  فقر و بیکاریِ مزمن در کشور هم می‌توانستند در این سخنرانی جای خود را داشته باشند. این موضوع‌ها نیز برای افغانستان بحران‌زده بسیار جدی و بااهمیت استند و از مهم‌ترین عوامل ناامنی‌ها و نابه‌سامانی‌های سیاسی و اجتماعی در کشور به شمار می‌روند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.